Hoge bloeddruk: Wat is arteriële hypertensie, waarom ontstaat het?

Arteriële hypertensie (hoge bloeddruk) is de meest voorkomende aandoening van het cardiovasculaire systeem. Naar verluidt lijdt wereldwijd tot 25% van de volwassen bevolking eraan.

Het wordt wel vergeleken met een niet-infectieuze epidemie.

Het klinkt ook in de oren als een sluipmoordenaar. Iemand weet misschien lange tijd niet eens dat hij een probleem heeft met hoge bloeddruk.

Als het chronisch aanhoudt of onbehandeld blijft, tast het geleidelijk het hele menselijke organisme negatief aan. Het is de oorzaak van verschillende lichamelijke kwalen, problemen en nieuwe ziekten.

Hoge bloeddruk doet geen pijn en hoeft geen symptomen te hebben.

Het komt voor dat complicaties (zoals een beroerte) de eerste manifestatie van hoge bloeddruk zijn. Daarom is vroegtijdige opsporing en behandeling van hypertensie belangrijk om de risicofactoren en complicaties te verminderen.

Volgens een alarmerend cijfer is tot 28% van de sterfgevallen boven de 40 jaar te wijten aan hoge bloeddruk.

Hoge bloeddruk wordt sinds 1993 door de Wereldgezondheidsorganisatie gedefinieerd als:

Hypertensie op volwassen leeftijd is een aanhoudende stijging van de bloeddruk tot 140/90 mmHg of hoger. Deze waarde moet herhaaldelijk worden gemeten bij ten minste twee van de drie gelegenheden.

Maar let op, hoge bloeddruk treft niet alleen de volwassen bevolking. De negatieve effecten van een zittende levensstijl en een te hoog lichaamsgewicht vormen een risico voor het ontwikkelen van hoge bloeddruk, zelfs in de kindertijd.

Naast de indeling in de tabel kennen we de classificatie van hypertensie in primair en secundair.

Wat betekent dat?

Primaire hypertensie heeft geen bekende oorzaak of er zijn verschillende risicofactoren betrokken bij het ontstaan ervan. Het wordt ook wel multifactorieel genoemd en kan al dan niet beïnvloedbaar zijn.

Het wordt ook wel essentiële hypertensie genoemd.

95% van de patiënten heeft de primaire vorm van hypertensie.

Secundaire hypertensie daarentegen is hypertensie waarvan de oorzaak bekend is. En het kan verborgen zijn in een andere ziekte. Voorbeelden zijn nierziekte, hormonale invloed, zwangerschap en pre-eclampsie of eclampsie.

Het wordt ook wel symptomatisch genoemd.

De tabel laat zien hoe hypertensie wordt gedefinieerd door de European Society of Hypertension en de European Society of Cardiology.

Risicofactoren die niet beïnvloed kunnen worden:

1. leeftijd (hogere bloeddruk op oudere leeftijd)
2. geslacht (vrouwen in de overgang hebben meer kans op een verhoogde bloeddruk)
3. genetische aanleg en familiegeschiedenis van hypertensie, waarbij nakomelingen waarschijnlijk ook hypertensie hebben (30-60% genetische informatie wordt verondersteld)
4. verstoord evenwicht van de vasomotorische regulatie

Risicofactoren die in verband worden gebracht met een stijging van de bloeddruk en die beheersbaar zijn:

• overgewicht en obesitas (vooral BMI boven 30)
• insulineresistentie
• overmatige inname van NaCl (natrium) in voeding en vloeistoffen zoals zout en sterk gemineraliseerde dranken
• tekort aan magnesium (Mg), kalium (K) en calcium (Ca)
• roken
• overmatige alcoholinname
• stress, overmatige mentale spanning
• verkeerde levensstijl, gebrek aan rust
• gebrek aan lichaamsbeweging
• vervuiling van de buitenomgeving, lucht

Ben je bekend met het begrip hypertensieve crisis?

Deze term staat voor een ernstige en acute vorm van bloeddrukstijging. In dit geval tast de drukstijging een lichaamssysteem aan (zenuwstelsel, ogen, hart, enz.).

Bij dit type hoge bloeddruk is er een groot risico op het ontwikkelen van complicaties zoals een beroerte of acuut hartfalen.

Hypertensie is de tweede meest voorkomende oorzaak van hartfalen.Ischemische hartziekte staat op de eerste plaats. Voor meer informatie, zie het artikelHypertensieve crisis.

Bij een hypertensieve crisis stijgt de bloeddruk tot boven 210/130.

Het kan optreden als gevolg van inadequate of onjuist behandelde hypertensie. Het kan ook optreden als een complicatie van secundaire hypertensie.

De ernst wordt beïnvloed door de oorspronkelijke bloeddruk, de huidige bloeddruk en de snelheid waarmee de bloeddrukwaarden stijgen.

Iemand met langdurige hypertensie reageert anders op een acute stijging van de bloeddruk en iemand die lange tijd een normale bloeddruk heeft gehad, reageert anders.

De ernst, die professioneel ook wel spoedeisend of urgent wordt genoemd, hangt hiervan af.

Tabuka geeft informatie over spoedeisende en urgente aandoeningen

Wat is bloeddruk?

Bloeddruk is de hydrostatische druk die wordt opgewekt door bloed op de wanden van de bloedvaten. Bloed wordt in de bloedbaan gespoten vanuit de linkerhartkamer.

Het hart is de pomp die zuurstofrijk bloed naar het lichaam, de organen en de weefsels pompt.

De bloeddruk is afhankelijk van de samentrekkingskracht van de hartkamers, de weerstand van de bloedvaten en het volume van het bloed. Wanneer het myocard van de linker hartkamer samentrekt, wordt het bloed in de aorta uitgestoten. Dit is het moment waarop de systolische druk wordt gevormd.

Systolische bloeddruk is de hoogste druk van het bloed.

Deze mag niet hoger zijn dan 140 mmHg. De waarde wordt geschreven vóór de schuine streep van het getallenpaar waaruit de bloeddrukwaarde bestaat.

De systolische bloeddruk stijgt geleidelijk naarmate iemand ouder wordt.

Nadat het hart stopt met het uitstoten van bloed (de hartspier verzwakt), treedt de diastole op. Dan wordt het bloed terug in het hart gezogen, meer bepaald in de rechterboezem.

De diastolische bloeddruk is de laagste bloeddruk.

De waarde mag niet hoger zijn dan 90 mmHg.

Thuis meten we de bloeddruk meestal met een digitale bloeddrukmeter. Op het scherm van de bloeddrukmeter zie je twee waarden.

Bijvoorbeeld:

120/80 mmHg

Daarnaast kan de bloeddrukmeter ons ook de waarde van de hartslag laten zien, dat wil zeggen de polsslag en de regelmaat ervan.

In het tijdschriftartikel presenteren we een overzichtstabel van de bloeddruk.

De bloeddruk varieert ook afhankelijk van deze factoren:

• circadiaan ritme - biologisch ritme, d.w.z. veranderingen in fysiologische functies die beïnvloed worden door de periode van de dag en de afwisseling van dag en nacht
• geslacht (mannen hebben meestal een hogere bloeddruk)
• lichaamshouding, liggen, zitten of staan
• neemt toe met fysieke stress of psychologische belasting
• neemt toe met de leeftijd

Hoe wordt de bloeddruk correct gemeten?

Dankzij de huidige beschikbaarheid van bloeddrukmeters kunnen we de bloeddruk zelfs thuis meten. Digitale bloeddrukmeters zijn automatisch. Het voordeel is dat ze de bloeddruk automatisch meten en dat de gemeten waarden zichtbaar zijn op een overzichtsdisplay.

Er zijn twee soorten digitale bloeddrukmeters beschikbaar:

• de eerste is met een polsmanchet
  • maar de meting hiermee is indicatiever dan met een armmanchet.
  • de juiste positionering van de manometer ter hoogte van het hart is belangrijk bij het meten
  • afwijkingen van de juiste meting kunnen aanwezig zijn
  • de bloeddrukmeter volgens de instructies is aangebracht
  • de principes van correct meten zijn ook belangrijk
• de tweede is het type armmanchet
  • halfautomatisch
  • volautomatisch

Een andere belangrijke eigenschap is dat de manometer voldoende opgeladen batterijen moet hebben, of beter nog, een adapter voor directe voeding vanuit een stopcontact.

Vervolgens zijn de principes van een correcte meting belangrijk.

Het is belangrijk om op de volgende punten te letten:

• de zithouding
• of liggend
  • de diastolische druk is ongeveer 5 mmHg lager in rugligging dan in zittende houding
• onderste ledematen los op de vloer, niet gekruist
  • in sommige gevallen wordt het gemeten na het veranderen van de staande positie
• stilte en rust in de kamer
• een redelijke temperatuur in de kamer waar de bloeddruk wordt gemeten
• de persoon mag niet praten terwijl de bloeddruk wordt gemeten
• 30 minuten voor de meting geen koffie of andere stimulerende dranken, niet roken
• twee uur rusten na hard werken
• niet gestrest zijn voor de meting
• 5 minuten voor de meting stil zitten of liggen
• meten met een lege blaas
• de uiteindelijke waarde is een gemiddelde van 2 tot 3 metingen met pauzes van 2 minuten
  • als de persoon lijdt aan een hartritmestoornis, de meting 5 keer herhalen
  • en het gemiddelde daarvan zal de uiteindelijke waarde zijn
• metingen op de arm, schouder, met de elleboog rustend op de mat
• de manchet van de manometer moet de juiste maat hebben
• en moet op harthoogte = 1-3 cm boven de elleboogholte liggen
• de manchet mag niet te strak of te los zitten
• de kleding van de bovenste ledematen moet los zitten
  • om de bloedstroom naar de ledemaat niet te beperken
• De bloeddruk kan op beide bovenste ledematen worden gemeten.
• Het verdient de voorkeur om te meten aan de kant waar de bloeddrukwaarden meestal hoger zijn.

Wat als de bloeddruk in elke bovenste ledemaat anders is?

Elke bloeddrukmeting geeft een andere waarde. Op een digitale bloeddrukmeter zullen de waarden nooit precies hetzelfde zijn. Ook onder normale omstandigheden is de bloeddruk in beide ledematen iets anders.

Maar let op.

Als de bloeddrukmeting meer dan 20 mmHg hoger is, kan dit wijzen op een gezondheidsprobleem.

Voorbeeld:

De bloeddruk in de rechter bovenste ledemaat is 120/70 mmHg.

A...

De bloeddruk in de linkerbovenarm is 150/90 mmHg.

Dit verschil wordt ook wel asymmetrie van de bloeddruk in de extremiteiten genoemd. En in dat geval is een professioneel onderzoek noodzakelijk.

Torr of mmHG?

Op oudere bloeddrukmeters vinden we ook de aanduiding torr. Het is een oudere vorm om de drukwaarde uit te drukken.

1 torr is gelijk aan de hydrostatische druk die wordt geproduceerd door 1 millimeter van de kwikkolom.

Vroeger werden drukmetingen uitgevoerd op drukmeters met glazen kolommen gevuld met kwik.

Een kwikmanometer (sphygmomanometer) bestaat uit een manometer met een kwikkolom en een opblaasbaar ballonsysteem. Bij de meting wordt ook een fonendoscoop gebruikt.

De fonendoscoop wordt gebruikt om te luisteren naar de trillingen van de slagader die worden veroorzaakt door de werveling van de bloedstroom tijdens de drukverandering die extern wordt geïnduceerd door de opgeblazen manchet. Deze worden Korotkov-verschijnselen - ruis - genoemd.

Het is mogelijk dat de oorzaak van hoge bloeddruk niet bekend is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij essentiële hypertensie. Bij primaire hypertensie is er geen organische (lichamelijke) oorzaak.

De multifactoriële risicofactoren zijn hierboven opgesomd. De combinatie van genetische factoren en andere externe factoren verhoogt vervolgens de aanleg voor hoge bloeddruk.

Stadium I:

Beschreven wanneer er geen organische veranderingen aanwezig zijn.

Stadium II:

Treedt op wanneer langdurige blootstelling aan een hogere bloeddruk veranderingen veroorzaakt in orgaansystemen of organen.

Voorbeelden zijn veranderingen in de bloedvaten op de achtergrond van het oog en vergroting van de linker hartkamer.

Stadium III:

Op dit moment manifesteren de organische veranderingen zich al door een verminderde functie. Bijvoorbeeld linkszijdig hartfalen, nierschade, beroerte of hypertensieve retinopathie beschreven in het artikel over netvlies- en glasvochtaandoeningen.

Het tegenovergestelde van essentiële hypertensie is secundaire hypertensie. Dit type hoge bloeddruk ontstaat door een organische oorzaak (gebaseerd op een andere ziekte).

De meest voorkomende oorzaken van secundaire hypertensie zijn

• Nierziekte - de nieren zijn direct betrokken bij de regulatie van de bloeddruk
  • ontsteking van de nieren
  • tumor
  • trauma
• pathologische vernauwing van de niervaten
• endocriene ziekten
  • primair hyperaldosteronisme
  • hyperthyreoïdie - schildklierdisfunctie
  • feochromocytoom

Het is heel belangrijk om te onthouden dat een hoge bloeddruk soms geen symptomen heeft, vooral als de bloeddruk jarenlang geleidelijk stijgt. Men ziet het over het hoofd en laat zich niet preventief controleren.

Het tegenovergestelde is een plotselinge stijging van de bloeddruk (versnelde hypertensie tot hypertensieve crisis). In dit geval is er sprake van een urgente of spoedeisende situatie.

In het ergste geval is een plotselinge verslechtering van de gezondheid het eerste teken van een hoge bloeddruk. Voorbeelden van een dergelijke ernst zijn een beroerte of een hartaanval.

Mensen die behandeld worden voor hoge bloeddruk hebben soms het probleem dat hun bloeddruk stijgt. De oorzaak kan onrust zijn, mentale of fysieke stress, een verandering in het weer, gebrek aan rust of slaap.

Ze kunnen het zien aan de bijbehorende problemen.

Wie er nog geen last van heeft, moet aan hypertensie denken, vooral als deze problemen zich voordoen:

• vermoeidheid en zwakte
• hoofdpijn
  • onaangenaam gevoel in het hoofd, druk in het hoofd
• duizeligheid, licht in het hoofd, bij veranderen of worden
• evenwichtsstoornissen, zijwaarts trekken
• oorsuizen, fluiten of andere geluiden
• visusstoornissen
  • wazig zicht
  • wazig zicht
  • dubbel zicht
• roodheid of bleekheid van de wangen
• opvliegers
  • in het gezicht
  • op het hele lichaam
  • op de borst
• zweten
• gevoel van overgeven
• overgeven
• lichaamstrillingen
• slaapstoornis
• concentratiestoornissen
• neusbloedingen (epistaxis), verdwijnen meestal nadat de druk is verminderd
• pijn op de borst
  • druk op de borst
  • ander onduidelijk gevoel op de borst
• hartkloppingen
• kortademigheid, subjectief gevoel van verminderde ademhaling (dyspneu)
  • bij hartfalen verandert het algemene beeld
  • zichtbaar verminderde ademhaling
  • hees gevoel, geborrel - longoedeem
• zwelling van de onderste ledematen, ook als teken van verminderde hartfunctie

Complicaties van hoge bloeddruk in het kort

Langdurige hoge bloeddruk veroorzaakt problemen in het hele lichaam. Het beïnvloedt de bloedvaten, het hart, de hersenen, de bloedvaten van het oog, de nieren en zelfs de nieren zelf.

Het effect van hypertensie is te zien in de bloedvaten en het hart. Atherosclerose versnelt en verergert. Dit verergert op zijn beurt de hypertensie. Een verminderde bloedstroom naar het hart resulteert in coronaire hartziekte. Acute hypertensie kan een hartinfarct veroorzaken.

De chronische complicatie is hartfalen. En hier wordt hypertensie genoemd als een van de meest voorkomende oorzaken van chronisch hartfalen.

Vervolgens is het zenuwstelsel (hersenen) aan de beurt. Ook hier is atherosclerose negatief. Het risico op een beroerte is verhoogd, wat kan optreden door een hersenbloeding (ischemie), maar ook als gevolg van een bloeding in de hersenen.

Hypertensie belast ook de nieren, oogvaten en andere delen van het lichaam.

Het risico neemt ook toe wanneer andere ziekten, zoals diabetes, samengaan met een hoge bloeddruk.

De diagnose is voornamelijk gebaseerd op de medische voorgeschiedenis. Er wordt informatie ingewonnen bij de persoon in kwestie. Dit wordt gevolgd door een specialistisch onderzoek. Een huisarts, internist (arts interne geneeskunde) of cardioloog is betrokken bij de diagnose.

Het is belangrijk dat de arts en de patiënt samenwerken. De persoon meet en registreert zijn bloeddruk op een bepaald tijdstip. Vervolgens informeert hij zijn arts.

De diagnose wordt gesteld als bij minstens twee van de drie metingen een hoge bloeddruk wordt gemeten. De persoon moet lichamelijk en geestelijk rustig zijn.

Het is noodzakelijk om een verhoging van de druk tijdens het onderzoek als gevolg van het wittejassensyndroom te onderscheiden.

Indien nodig wordt een Holter-drukmeting toegevoegd. Dit is een 24-uurs onderzoek waarbij de druk gedurende de dag en nacht wordt gemeten met een manchet en een bloeddrukmeter. De persoon voert normale dagelijkse activiteiten uit en registreert belangrijke activiteiten. Het resultaat wordt vervolgens geëvalueerd door een specialist.

Wanneer de bloeddruk hoog is, is onderzoek van andere organen en orgaansystemen ook belangrijk. Het is belangrijk om complicaties op te sporen die hypertensie kan veroorzaken.

Lichamelijk onderzoek, laboratoriumtests van bloed, urine (nierfunctie) worden uitgevoerd. ECG (zowel stress ECG of zelfs ECG Holter - 24-uurs formulier), ECHO, röntgenfoto's van de borstkas, USG (sonografie) worden aangevuld. Oogonderzoek (onderzoek van de achtergrond van de ogen) is ook belangrijk.

De ziekte kan aanvankelijk asymptomatisch verlopen, waardoor het een zeer gevaarlijke vijand van de gezondheid is. Het komt voor dat de diagnose hypertensie per ongeluk wordt ontdekt tijdens een preventief onderzoek.

De reden hiervoor is een geleidelijke en langdurige stijging van de bloeddruk. Het lichaam went eraan. Maar hoge bloeddruk zorgt, ondanks het asymptomatische verloop, voor problemen.

Dan komt het stadium waarin er al organische veranderingen aanwezig zijn die de functie van afzonderlijke organen verstoren.

Een ander voorbeeld is een plotselinge stijging van de bloeddruk vanuit een volledig gezonde toestand, maar het kan ook het eerste symptoom zijn van een tot dan toe onopgemerkte hoge bloeddruk.

Zulke ernstige aandoeningen zijn bijvoorbeeld een beroerte of hartaanval.

Als een hoge bloeddruk wordt verwaarloosd, onbehandeld of onvoldoende wordt behandeld, ligt dit aan de basis van de ontwikkeling van ernstige complicaties. Op dat moment zijn er al moeilijkheden verbonden aan een specifiek probleem (hersenen, hart, nieren, gezichtsvermogen).

Daarom zijn vroegtijdige diagnose en vroegtijdige behandeling essentieel. Opnieuw kan de belangrijke rol van preventieve onderzoeken worden gezien.