Weet je hoe je een bloeddrukmeter correct gebruikt en hoe je de bloeddruk meet?

Ben je in het bezit van een bloeddrukmeter? Word je behandeld voor arteriële hypertensie, heb je een familiegeschiedenis van deze ziekte? Heb je last van andere ziekten die je bloeddrukwaarden kunnen beïnvloeden?

Om te beginnen is het goed om te weten wat bloeddruk is

Bloeddruk is de hydrostatische druk die het bloed in het vaatstelsel uitoefent op de binnenwand van de bloedvaten.

Het is ook een belangrijke variabele die de toestand van het interne milieu van het lichaam weerspiegelt.

We kunnen bloeddrukwaarden numeriek uitdrukken in torr. De oudere naam voor torr is mmHg (millimeter kwikkolom). Deze oude naam is afgeleid van oudere drukmeters die kwik gebruikten.

De bovendruk (systolische druk) wordt bepaald door de kracht van de samentrekkingen van de hartkamers. De onderdruk (diastolische druk) is de druk die in de bloedvaten blijft nadat de hartkamers zich hebben ontspannen.

De normale bloeddrukwaarde voor een volwassene is 120/80. De waarde van 120 torr vertegenwoordigt de bovendruk (systolische druk), de tweede waarde (altijd lager) van 80 torr vertegenwoordigt de onderdruk (diastolische druk).

Bloeddruk is een parameter die 24 uur per dag wordt beïnvloed door externe en interne factoren.

De schommelingen gedurende de dag zijn uitgesproken, bijvoorbeeld tijdens het sporten, ruzies, huilen...

Wat zijn de fysiologische waarden van bloeddruk?

De fysiologische waarde van de bloeddruk varieert naargelang de leeftijd en wordt ook beïnvloed door de huidige toestand van de patiënt of geassocieerde ziekten.

Lees ook het artikel in het tijdschrift:Samenvattende tabel: wat zijn de waarden van lage, normale en hoge bloeddruk?

Een bloeddruk van 120/80 zou bijvoorbeeld al hoog zijn voor een pasgeborene. Een volwassene daarentegen zou instorten bij neonatale waarden. Verwacht geen tabel met bloeddrukwaarden na lichamelijke of geestelijke inspanning. Hogere waarden zijn normaal na inspanning.

Tabel van bloeddrukwaarden per leeftijd

Wat is een bloeddrukmeter?

Een manometer of de oudere naam manometer is een apparaat voor het meten van druk in het algemeen (bloeddruk, gasdruk, luchtdruk, bandendruk).

Een manometer voor het meten van de bloeddruk wordt professioneel een sfygmomanometer genoemd.

Het bestaat uit een meeteenheid en een opblaasbare manchet met een opblaasmechanisme. Kwikmanometers vereisen ook een stethoscoop voor de meting.

Tabel met basisindeling van manometers

Manuele manometer

Manuele bloeddrukmeters vereisen een stethoscoop (phonendoscoop) om de druk te meten.

De bediening ervan is ingewikkelder voor gewone mensen. Daarom worden ze geclassificeerd als primair medische, professionele bloeddrukmeters, maar ze kunnen ook worden gebruikt door ervaren leken.

Er zijn twee soorten handmatige bloeddrukmeters in gebruik. De eerste is de oudere kwikzuilbloeddrukmeter. Vaker kom je echter een nieuwere aneroïde bloeddrukmeter tegen die gebaseerd is op een metalen element dat de bloeddruk meet.

1. De kwikbloeddrukmeter is een traditionele drukmeter die gebruik maakt van schadelijk kwik om de bloeddruk te meten. Hierdoor mogen ze in sommige landen niet meer gebruikt worden, maar zijn ze in sommige huishoudens nog wel te vinden. Het is een van de meest nauwkeurige meettoestellen ooit. Het nadeel is dat het moeilijk is om de bloeddrukmeter te onderhouden en dat er kwik kan lekken. Sommige artsen treuren nog steeds om het verbod op kwikbloeddrukmeters.
2. De aneroïde manometer is het nieuwe equivalent van drukmeters na het verbod op kwikapparaten. De kalibers van aneroïde manometers (zonder vloeistof) zijn gebaseerd op een metalen element dat de druk waarneemt. Het drukwaarnemingselement kan een Bourdonbuis, een membraan of een capsule zijn die van vorm verandert afhankelijk van de druk. De druk wordt afgelezen op een wijzerplaat. Vandaag de dag is het de meest nauwkeurige manometer die is toegestaan in de EU.

Interessant: Kwik is een schadelijk metaal dat een negatief effect heeft op levende organismen, waaronder mensen, en op het milieu. Het verdampt wanneer het gemorst wordt. Er bestaat een risico dat het onbewust via de luchtwegen in het lichaam wordt opgenomen. Langdurige blootstelling aan kwik of hogere concentraties kwik kunnen de lever, nieren of het zenuwstelsel beschadigen. Het vormt een gevaar voor zwangere vrouwen en is schadelijk voor de ongeboren foetus (ontwikkelingsstoornissen, foetale misvormingen). De Europese Unie verbiedt daarom het op de markt brengen van kwikmanometers, of elk apparaat dat kwik bevat (thermometer). Uitzonderingen zijn alleen die apparaten waarvoor we nog geen geschikte vervanging hebben.

Digitale drukmeter

De modernste variant van manometers zijn digitale (elektronische, op batterijen werkende) manometers.

Ze meten druk op basis van oscillometrische detectie en gebruiken vervormbare membranen die van vorm kunnen veranderen.

Ze hebben voordelen die de modernisering met zich meebrengt, zoals gebruiksgemak voor leken, geen stethoscoop nodig, digitaal display als indicator van de gemeten waarde, enz.

Helaas is het nadeel van deze apparaten dat de gemeten waarde minder nauwkeurig is.

Factoren zoals zwakke batterijen, slechte kalibratie van het apparaat, trillen, rillen, aritmie, atherosclerose, pre-eclampsie, pulsus alternans, enz. vertekenen het resultaat ook.

1. Schoudermanometer - De manchet wordt op de schouder van de linker bovenste extremiteit geplaatst.
2. Polsdrukmeter - De manchet met de drukmeter wordt op de pols geplaatst.

Hoe kies ik de juiste bloeddrukmeter? Welke is het meest nauwkeurig?

Mechanische manometers zijn de nauwkeurigste meters. Als u weet hoe u ze correct moet gebruiken, kiest u zeker geen andere optie om de druk te meten.

Mechanische drukmeters zijn echter niet voor iedereen geschikt. Ze vereisen het gelijktijdige gebruik van een fonendoscoop en ook de juiste werking ervan.

Het is ook belangrijk om de juiste meting te kunnen doen op basis van het starten en stoppen van het pulserende geluid dat tijdens de meting in de fonendoscoopbuizen te horen is.

Digitale drukmeters zijn minder nauwkeurig en de drukmeting wordt beïnvloed door meerdere factoren.

Het goede nieuws is dat er voortdurend technische ontwikkelingen plaatsvinden die er niet alleen op gericht zijn om ze comfortabeler in het gebruik te maken voor de patiënt, maar ook om fouten te elimineren.

Er zijn internationale normen en protocollen ontwikkeld om hun nauwkeurigheid te verifiëren en te dienen als controle op technische normen en parameters.

Interessant: Controleer voordat u een bloeddrukmeter koopt of het apparaat is gecontroleerd door een van de internationale normen (certificaat). De bekendste bedrijven die de technische parameters van het apparaat controleren zijn bijvoorbeeld IP EHS, CEN, DIN of het protocol van de Duitse Liga tegen Arteriële Hypertensie.

Hoe gebruik je de bloeddrukmeter op de juiste manier?

Elk afzonderlijk gekocht drukmeetapparaat heeft een gebruiksaanwijzing in de verpakking, evenals een uitleg van de basisparameters van het specifieke apparaat.

Je vindt er ook de basisfouten die patiënten maken bij het gebruik van een bloeddrukmeter, of wat je moet vermijden, wat absoluut fout is.

Een belangrijk onderdeel van de bijsluiter is informatie over het tijdstip en de methode van kalibratie.

Hoe meet je de druk met een kwikbloeddrukmeter?

• Span u niet lichamelijk in voor de meting
• Ga comfortabel zitten en blijf een tijdje stil zitten
• Ontbloot het deel van je lichaam waar je de druk gaat meten (een dun laagje kleding is geen probleem)
• Ontspan u volledig
• Houd uw benen naar beneden, kruis ze niet
• Plaats de manchet op de schouder, ongeveer 2 cm boven de elleboogkom
• Stop de olijven van de fonendoscoop in je oren
• Controleer of de fonendoscoop goed is ingesteld door zachtjes op het trommelvlies te tikken
• Als je niets hoort, draai de trommel van de fonendoscoop dan de andere kant op.
• Plaats het trommelvlies van de fonendoscoop tegen de elleboog zodat het diafragma naar beneden wijst
• Houd de bovenkant van de trommel voorzichtig vast met je duim om hem op zijn plaats te houden tijdens de meting.
• Sluit met de andere hand het ventiel op de ballon
• Knijp herhaaldelijk in de ballon van de manometer totdat het kwikniveau in de kolom de gewenste waarde heeft bereikt.
• De gewenste waarde is een iets hogere waarde dan uw normale bovendruk.
• De manchet van de manometer wordt geleidelijk opgeblazen terwijl u in de ballon knijpt.
• Nadat u de manchet hebt opgeblazen, laat u het ventiel van de ballon langzaam los.
• Volg de wijzerplaat langs de kwikkolom, het kwik daalt geleidelijk.
• Als je een pulserend geluid hoort in de fonendoscoop, lees dan de eerste waarde af (bijv. 135).
• Als je geen pulserend geluid meer hoort in de fonendoscoop, lees dan de tweede waarde af (bijv. 85)
• Wanneer het geluid verdwijnt, kunt u het ventiel volledig loslaten en blaast de manchet uit.
• De waarde van de gemeten druk wordt afgelezen op basis van het begin en het einde van de pulsatie, d.w.z. de resulterende druk is 135/85.

Hoe meet je de druk met een aneroïde manometer?

• Doe geen fysieke inspanning voor de meting
• Ga comfortabel zitten en blijf een tijdje stilzitten
• Ontbloot het lichaamsdeel waar je de druk gaat meten (een dun laagje kleding is geen probleem)
• Ontspan u volledig
• Houd uw benen naar beneden, kruis ze niet
• Plaats de manchet op de schouder, ongeveer 2 cm boven de elleboogkom
• Stop de olijven van de fonendoscoop in je oren
• Controleer of de fonendoscoop goed is ingesteld door zachtjes op het trommelvlies te tikken
• Als je niets hoort, draai de trommel van de fonendoscoop dan de andere kant op.
• Plaats het trommelvlies van de fonendoscoop tegen de elleboog zodat het diafragma naar beneden wijst
• Houd de bovenkant van de trommel voorzichtig vast met je duim zodat deze op zijn plaats blijft tijdens de meting.
• Sluit met uw andere hand het ventiel op de ballon
• Knijp herhaaldelijk in de ballon van de drukmeter totdat de wijzer op de gewenste waarde staat.
• De gewenste waarde is iets hoger dan uw normale bovendruk.
• De manchet wordt geleidelijk opgeblazen terwijl u in de ballon knijpt.
• Nadat de manchet is opgeblazen, laat u het ventiel van de ballon langzaam los.
• Kijk naar de wijzerplaat op de klok, de wijzer van de klok neemt geleidelijk af
• Als je een pulserend geluid hoort in de fonendoscoop, lees dan de eerste waarde af (bijv. 135)
• Wanneer je het pulserende geluid niet meer hoort in de fonendoscoop, lees dan de tweede waarde af (bijv. 85)
• Wanneer het geluid verdwijnt, kunt u het ventiel volledig loslaten en blaast de manchet uit.
• De waarde van de gemeten druk wordt afgelezen op basis van het begin en het einde van de pulsatie, d.w.z. de resulterende druk is 135/85.

Hoe meet je de druk met een digitale armdrukmeter?

• Doe geen fysieke inspanning voor de meting
• Zorg dat er batterijen in het apparaat zitten of dat het is aangesloten op het lichtnet.
• Ga comfortabel zitten en blijf een tijdje stilzitten
• Ontbloot het deel van uw lichaam waar u de druk gaat meten (een dun laagje kleding is geen probleem)
• Ontspan je volledig
• Houd je benen naar beneden, kruis ze niet
• Plaats de manchet op de schouder, ongeveer 2 cm boven de elleboogkom
• Zet de manometer aan met de daarvoor bestemde knop
• Zet de startknop op de manometer aan om de meting te starten
• Blijf tijdens de meting rustig, beweeg niet, praat niet
• Het instrument waarschuwt voor het einde van de meting met een geluidssignaal en door de lucht uit de manchet te laten ontsnappen.
• Lees de drukwaarde af van het display

Hoe meet u de druk met een digitale polsmanometer?

• Oefen geen fysieke inspanning uit voordat u de meting uitvoert.
• Zorg dat er batterijen in het apparaat zitten of dat het is aangesloten op het lichtnet.
• Ga comfortabel zitten en blijf een tijdje stil zitten
• Ontbloot het deel van uw lichaam waar u de druk gaat meten (een dun laagje kleding is geen probleem)
• Ontspan je volledig
• Houd je benen naar beneden, kruis ze niet
• Plaats de manchet ongeveer 2,5 cm boven de pols
• Plaats de hand waarop de meting moet worden uitgevoerd hoger, ongeveer ter hoogte van het hart
• Zet de bloeddrukmeter aan met de daarvoor bestemde knop
• Zet de startknop op de bloeddrukmeter aan om de meting te starten
• Wees stil, beweeg niet, praat niet tijdens de meting
• Het apparaat waarschuwt voor het einde van de meting met een geluidssignaal en door de lucht uit de manchet te laten ontsnappen.
• Lees de drukwaarde af op het display.

Thuis bloeddruk meten - principes en grootste fouten

Thuis bloeddruk meten is gemeengoed geworden. Een bloeddrukmeter is te vinden in bijna elk normaal huishouden en is heel gewoon voor de hypertensieve of hartpatiënt.

Oudere patiënten die meerdere ziekten hebben of bij wie de gezondheid niet stabiel is, hebben zelfs recorders met een grondige registratie van de waarden op regelmatige tijdstippen.

Bloeddrukmeters archiveren zelfs de laatste meting in het geheugen (het aantal opgeslagen metingen hangt af van de specifieke bloeddrukmeter).

Het voordeel van thuismetingen is het gemak in de huiselijke omgeving zonder de noodzaak om een arts te bezoeken en de tijdsbesparing.

Bovendien zijn veel patiënten in de dokterspraktijk gestrest en kunnen de gemeten waarden 10 tot 20 torr hoger zijn.

Bij patiënten met het wittejassensyndroom is dit zelfs nog meer, dus metingen in de dokterspraktijk zijn misschien niet relevant.

Interessant: Het komt zelden voor dat de bloeddruk van een patiënt bij de dokter in orde is, maar dat de metingen thuis op het randje of hoog zijn. Het gevaar is dat zo'ngemaskeerde hypertensie lange tijd over het hoofd wordt gezien. Het brengt de patiënt in gevaar door onwetendheid over zijn diagnose en late behandeling. Onbehandelde hypertensie is vaak de oorzaak vaneen acuut myocardinfarct, beroerte, longembolie, hersenaneurysma, hersenbloeding en andere ernstige levensbedreigende ziekten.

Wanneer moet de bloeddruk worden gemeten?

De bloeddruk moet 3 keer per dag worden gemeten, vooral bij patiënten die 's ochtends, 's middags en 's avonds bloeddrukmedicatie gebruiken.

Voor degenen die alleen 's ochtends of 's ochtends en 's avonds medicatie innemen, is het voldoende om 2 keer per dag de bloeddruk te meten, 's ochtends na het wakker worden en 's avonds voor het naar bed gaan (voordat u uw dosis inneemt).

Ochtendmetingen moeten kort na het ontwaken worden gedaan. Er kunnen hogere drukwaarden worden verwacht.

Dit is te wijten aan het feit dat de laatst ingenomen drukmedicatie al uit het lichaam is gespoeld en het noodzakelijk is om de ochtenddosis te nemen.

Dit moet ervoor zorgen dat de druk daalt en gedurende de dag op fysiologische waarden wordt gehouden.

Het effect van de medicatie kan worden gecontroleerd door de patiënt te meten voor het innemen van de medicatie en vervolgens een uur na het innemen van de medicatie.

Een uur na inname is de medicatie al geabsorbeerd en volledig werkzaam.

Principes van bloeddrukmeting

De European Council on Arterial Hypertension beveelt aan om de bloeddruk regelmatig 3 keer per dag te meten, twee keer achter elkaar met een interval van ongeveer 2 minuten bij instabiele patiënten en twee keer per week bij stabiele patiënten.

Het meten van de bloeddruk wordt ook aanbevolen als de patiënt zich onwel voelt en symptomen ervaart die wijzen op een stijging of daling van de bloeddruk, zoals hoofdpijn, duizeligheid, wazigheid voor de ogen, ineenzakken, opvliegers, druk op de borst, hartkloppingen of ademhalingsmoeilijkheden.

De meting moet altijd met ongeveer hetzelfde interval op hetzelfde ledemaat worden uitgevoerd. Het is ook belangrijk om het apparaat correct te gebruiken.

Interessant: Meet de druk nooit als je blaas vol is, dan is hij hoger.

Lees ook het tijdschriftartikel:Welke effecten heeft magnesium op mensen? Wanneer is het nodig en wanneer is het schadelijk?