Schizofrenie behandelen: kan het genezen worden? Medicatie, psychotherapie en meer

In het algemeen hangt de behandeling af van het stadium van de ziekte.

Als de acute fase van de ziekte is ingetreden en de symptomen intens zijn of de patiënt een gevaar vormt voor zichzelf en anderen, is intensieve crisisondersteuning en -zorg nodig.

In de acute fase ontwikkelen zich symptomen van psychose en is medicatie nodig.

In de fase waarin de symptomen afnemen of verdwijnen, krijgen de familie en de patiënt informatie over de ziekte. Psychotherapeutische benaderingen zoals individuele, groeps- en gezinstherapie treden op de voorgrond.

Als de gezondheid van de patiënt is gestabiliseerd, kan hij of zij deelnemen aan verschillende vormen van psychosociale rehabilitatie. Als hij of zij heeft gestudeerd, kan hij of zij weer gaan studeren, deelnemen aan vrijetijdsactiviteiten, enzovoort. Over het geheel genomen moet de behandeling van schizofrenie echter alomvattend zijn, met biologische behandeling (farmacotherapie, elektroconvulsietherapie), psychotherapeutische en psychosociale interventies.

Praktisch gezien kan de behandeling van schizofrenie worden onderverdeeld in vier fasen:

1. Beheersing van de acute psychotische toestand bij schizofrenie Het doel is om de persoon die lijdt aan schizofrenie tot rust te brengen en verdere therapeutische interventies mogelijk te maken.

De belangrijkste interventies zijn verbale technieken om de patiënt te kalmeren, toediening van kalmerende medicatie in geval van psychomotorische rusteloosheid en/of agressieve symptomen. In geval van falen hiervan of in geval van een hoog risico op schade aan de patiënt of de omgeving, kan fysieke fixatie worden toegepast, met inachtneming van de wettelijke normen.

Bij de farmacologische behandeling van acute psychotische symptomen in combinatie met agitatie of agressieve symptomen moeten parenterale of oplosbare vormen van geneesmiddelen worden gebruikt. Naast antipsychotica moeten parenterale benzodiazepinen worden toegediend om de snelheid van het pacificatie-effect te verhogen.

De toediening van apaurine (benzodiazepine) blijft echter de primaire behandeling.

2. De acute fase, die gericht is op het onderdrukken van de acute symptomen van schizofrenie, vooral positieve symptomen zoals wanen, hallucinaties en gedragsstoornissen.

Deze duurt meestal 6-8 weken. De effectiviteit wordt beoordeeld na 2-4 weken. Een verandering van behandeling in de eerste twee weken is alleen geïndiceerd als er bijwerkingen of intolerantie optreden.

3. Stabilisatiebehandeling, gericht op het minimaliseren van stressvolle situaties en het bevorderen van het vermogen van de patiënt om zich aan te passen aan zijn/haar oorspronkelijke sociale omgeving.

Als de toestand van de patiënt is gestabiliseerd met een bepaalde therapie die in de acute fase is ingesteld, moet deze minstens 6 maanden worden voortgezet bij ongewijzigde doses.

Deze periode is optimaal voor de belangrijkste niet-farmacologische procedures zoals psychotherapeutische interventies, psycho-educatie, psychosociale interventies. Indien beschikbaar kan een vorm van gedeeltelijke opname in een psychiatrisch ziekenhuis worden gebruikt.

4. Het doel van de onderhoudsfase is het voorkomen van terugval en het creëren van voorwaarden voor volledig sociaal herstel (remissie).

Farmacotherapie en elektroconvulsietherapie behoren tot de standaard biologische methoden om schizofrenie te behandelen.

Elektroconvulsietherapie (ECT) is een veilige therapeutische methode met een snel therapeutisch effect. Het wordt tegenwoordig uitgevoerd onder algehele anesthesie met moderne apparatuur die dosering en controle van zowel werkzaamheid als bijwerkingen mogelijk maakt om risico's en bijwerkingen te minimaliseren.

De indicaties voor ECT bij schizofrenie zijn voornamelijk peracute condities met een bedreiging voor leven of gezondheid en ook farmacoresistente (niet op medicatie reagerende) vormen van de ziekte, waarbij het effect synergetisch is met de toediening van apaurine.

Psychotherapie bij de behandeling van schizofrenie is geen alternatief voor farmacologische behandeling, maar samen met biologisch-psychofarmacologische behandeling helpt het effectief om de symptomen van schizofrenie tot een minimum te beperken, inclusief cognitieve tekorten.

Ondersteunende therapie met psycho-educatie over de ziekte en de behandeling is belangrijk in de psychotherapie van patiënten met schizofrenie.

Bij het geven van informatie houden we rekening met de klinische status, hulpbronnen en tekorten van de patiënt. Voorlichting vermindert angst, zelfverwijt en hopeloosheid en kan de patiënt ook helpen zijn of haar eigen hulpbronnen te ontwikkelen om met stress om te gaan, terugval te voorkomen en weer gezond te gaan functioneren.

Bij de behandeling van patiënten met schizofrenie is de medewerking van familieleden belangrijk om de patiënt te ondersteunen bij de behandeling, het herkennen van vroege waarschuwingssignalen en het verminderen van stressoren die kunnen leiden tot terugval.

Cognitieve gedragstherapie helpt bij het verbeteren van het sociaal functioneren van patiënten met schizofrenie en kan leiden tot aanpassing van cognitieve tekorten, controle over chronische positieve en negatieve symptomen en preventie van terugval.

Cognitieve gedragstherapie maakt gebruik van verschillende goed ontwikkelde methoden en strategieën om dit doel te bereiken, zoals sociale vaardigheidstraining, zelfinstructietechnieken, geïsoleerde tekorttraining, etc.

Community-based care neemt een belangrijke plaats in bij de algehele behandeling van patiënten met schizofrenie. Het is een van de alternatieven voor psychiatrische zorg, vooral voor coöperatieve patiënten met schizofrenie. In deze context maken patiënten deel uit van een therapeutische gemeenschap en kan effectieve uitgebreide hulp worden geboden onder omstandigheden van emotionele ondersteuning, interpersoonlijk contact en de mogelijkheid van dagelijkse controle van de toestand van de patiënt.

Andere vormen van gemeenschapszorg zijn psychosociale centra, sociotherapieclubs en zelfhulpgroepen. De patiënt moet echter zo goed mogelijk geïnformeerd zijn over zijn of haar ziekte, afhankelijk van het stadium waarin de ziekte zich bevindt.

Een geïnformeerde patiënt zijn is de zekerste weg naar succes.