Hoe wordt multiple sclerose behandeld? Hoe eerder hoe beter...

Het doel van de behandeling van multiple sclerose is de frequentie van de terugvallen te verminderen, waardoor de progressie en de blijvende invaliditeit van de patiënt worden vertraagd. Het effect bestaat erin het ontstekingsproces in het CZS op te schorten, de demyelinisatie van de zenuwvezels te beperken en, integendeel, de processen van remyelinisatie te bevorderen.

Het stoppen van de activiteit en de progressie van multiple sclerose betekent dat de patiënt geen aanvallen meer heeft. Er zijn geen nieuwe haarden van demyelinisatie in het CZS zoals blijkt uit de MRI, die minstens eenmaal per jaar wordt uitgevoerd. Er is geen progressie in enig klinisch neurologisch gebied en de functionele invaliditeitsscore (EDSS) van de patiënt blijft ongewijzigd.

Vroegtijdige start van de behandeling betekent een betere prognose voor het verloop van multiple sclerose.

Farmacologische behandeling wordt verdeeld in...

1. Causale behandeling

Ziektemodificerende therapie (DMT). Het vertraagt de progressie van de ziekte door de activiteit van pro-inflammatoire processen in het lichaam te remmen.

2. Symptomatische behandeling

Beïnvloedt begeleidende symptomen zoals depressie, angst, urinestoornissen, spasticiteit, neuropathische pijn.

Op basis van het werkingsmechanisme worden DMT's in 3 groepen verdeeld:

• Immunomodulatoren
• antimigratiemiddelen die het transport (de beweging) van immuuncellen blokkeren
• immunodepletieve middelen

Op basis van de volgorde van indicatie worden ze in twee lijnen verdeeld. In de eerste lijn van DMT's worden geneesmiddelen voor multiple sclerose gebruikt:

• interferon beta (IFN-β) 1a en 1b
• glatirameeracetaat (GA)
• teriflunomide

Als de behandeling niet het verwachte effect heeft, aanvallen, nieuwe plaques of bijwerkingen optreden, wordt de patiënt overgeschakeld op tweedelijns geneesmiddelen.

In deze groep worden de volgende geneesmiddelen gebruikt

• natalizumab
• fingolimod
• alemtuzumab
• ocrelizumab
• cladribine

Al deze werkzame stoffen grijpen in op de immuunprocessen in het lichaam. Daarom zijn enkele bijwerkingen te verwachten.

De meest voorkomende bijwerkingen zijn:

• Verlaagd aantal bloedcellen (neutropenie, lymfopenie, trombocytopenie, bloedarmoede).
• hepatopathie
• haarverlies
• thyreopathie
• hepatitis
• epileptische aanvallen
• trombo-embolie
• verhoogde productie van auto-antilichamen die leiden tot de ontwikkeling van auto-immuunziekten
• teratogeniteit
• hogere incidentie van infecties, nefropathie
• progressieve multifocale leuko-encefalopathie - PML
• griepachtig syndroom
• plaatselijke huidletsels tijdens de behandeling met subcutane injecties
• maculadegeneratie van het netvlies
• hartritmestoornissen
• en andere

Lees ook het artikel:Biologische therapieën brengen innovatieve behandelingen waar conventionele therapieën hebben gefaald

Vanwege de ernst van sommige van deze bijwerkingen moeten DMT-patiënten regelmatig worden gecontroleerd in gespecialiseerde centra.

Regelmatige follow-up omvat ten minste eenmaal per jaar een MRI-scan of, afhankelijk van de progressie van nieuwe laesies, een immunologisch onderzoek, een neurologische controle en, afhankelijk van het soort geneesmiddel dat wordt gebruikt, bijvoorbeeld een oog-, huid-, cardiologisch of gynaecologisch onderzoek.