Hoe wordt coxartrose behandeld? Medicatie, lichaamsbeweging tot na een operatie van het gewricht

Waarom zo snel mogelijk beginnen met de behandeling van coxartrose?

De behandeling van artritis moet bij de eerste tekenen worden gestart en het degeneratieve proces in het gewricht vertragen of stoppen. Als het niet wordt behandeld en de signalen van het lichaam worden genegeerd, kan het destructieve proces in het heupgewricht zich versneld ontwikkelen.

Naast de pijn zelf en de bewegingsbeperking in het gewricht, kunnen complexe spieronevenwichtigheden ontstaan in het bewegingsapparaat van een persoon.

Bij pijn is pijnstillend lopen typerend. Dit verwijst naar lopen waarbij het beschadigde gewricht wordt "ontzien" en het andere gewricht meer wordt belast.

Langdurige overbelasting van het tegenovergestelde heupgewricht kan leiden tot snelle slijtage en artrose in het andere, gezonde gewricht.

Er is sprake van een verkeerde uitlijning van de rug en een scheve bekkenpositie, wat op zijn beurt de houding van de romp, schouders en het hoofd beïnvloedt.

Na verloop van tijd kan er zelfs spierpijn ontstaan in de buitenste delen van het lichaam.

Behandeling van coxartrose

De behandeling van heupartrose is onderverdeeld in conservatief en chirurgisch.

Het belangrijkste doel van de behandeling van artrose is het uitstellen van een invasieve behandeling, namelijk een kunstmatige heupprothese. Dit hangt altijd af van de objectieve en subjectieve symptomen van de patiënt en de overeenstemming met de arts.

Meestal wordt een conservatieve behandeling toegepast. Vervolgens worden de resultaten geëvalueerd om de geschiktheid en noodzaak van een operatie te bepalen. Als de pijn van de patiënt vergevorderd en acuut is, wordt onmiddellijk een gewrichtsvervanging (endoprothese) aanbevolen.

Conservatieve behandeling

Conservatieve behandeling richt zich op het elimineren van pijn, het vergroten van gewrichtsmobiliteit, het versterken van verzwakte spieren, het ontspannen van overbelaste spieren, gewichtscontrole, het aanpassen van lichamelijke activiteit en het aanleren van de juiste ergonomie voor werk en normale dagelijkse activiteiten.

De belangrijkste vertegenwoordigers van farmacologische behandeling zijn pijnstillers, niet-steroïde ontstekingsremmers en chondroprotectieve middelen.

De behandeling is gebaseerd op effectieve lokale voeding van het gewricht in de vorm van hyaluronzuur, collageen en andere chondroprotectieve middelen. De arts dient pijnloze injecties direct toe aan de binnenkant van het gewrichtskapsel van het beschadigde gewricht.

Een conservatieve behandeling bestaat uit passieve therapie waarbij gebruik wordt gemaakt van de positieve effecten van fysiotherapie zoals elektrotherapie, fototherapie, ultrageluid, thermotherapie of hydrotherapie.

De keuze voor een bepaald type therapie hangt altijd af van het gewenste effect, dat meestal pijnstillend (pijnverminderend) en genezend (regeneratief) is.

Fysiotherapie is een integraal onderdeel van artritisbehandeling. Revalidatie wordt zowel preventief als in de pre- en postoperatieve fase van de behandeling voorgeschreven door de arts.

Coxartrose is een van de meest voorkomende orthopedische diagnoses die fysiotherapeuten tegenkomen in poliklinieken, ziekenhuizen en revalidatie-instellingen.

Tijdens gezamenlijke sessies ontspant en mobiliseert de fysiotherapeut de heup, het sacroiliacale gewricht en de gewrichten van de halswervelkolom van de patiënt. Met zachte en manuele technieken beïnvloedt en elimineert hij of zij spierspasmen.

Oefent met de patiënt, vooral om de bilspieren en de spieren bij het heupgewricht te versterken en te stabiliseren.

Coxartrose en lichaamsbeweging

De fysiotherapeut selecteert specifieke oefeningen op basis van het doel van de therapie en de gezondheidstoestand van de patiënt. Oefeningen variëren in de preventieve fase, de pre-operatieve fase en de postoperatieve fase.

Na de operatie houdt de patiënt zich aan bepaalde bewegingsprincipes en -beperkingen (geen benen kruisen, weinig zitten, hoge belasting van het heupgewricht, overmatige rotatie, enz.)

De meest gebruikte oefening is de bilspierbrug, die wordt gebruikt om de bilspieren te versterken.

De patiënt ligt met zijn/haar hele rug en hoofd op een zachte mat met de benen gebogen bij de knieën. Er is geen ruimte tussen de mat en de wervelkolom. De benen worden over de hele lengte aan de mat vastgeplakt en de armen worden losjes naast het lichaam geplaatst. Er wordt gelet op een regelmatige diafragmatische en buikademhaling.

Met een uitademing trekt de patiënt de wervels geleidelijk wervel voor wervel van de mat af en tilt het bekken naar het plafond. Hij trekt de bilspieren samen en activeert ze.

De patiënt blijft in de hogere positie. Hij inhaleert en ademt verschillende keren uit in de ribben, maar laat geen contractie van de bilspieren toe.

Dan, met een uitademing, gaat de patiënt langzaam en soepel terug op de mat liggen in de beginpositie en ontspant de bilspieren. Voor de veiligheid van de oefening kan de patiënt een zachte gymnastiekbal of kussen tussen de dijen leggen om overmatige adductie en kruisen van de benen te voorkomen.

Een variatie op deze oefening om zowel de bilspieren als de abductoren van het bovenbeen te versterken (zonder gewicht) is om de bovenste bilspierbrugpositie te gebruiken, waarbij de knieën tegelijkertijd uit elkaar worden getrokken (kikker) terwijl het bilspiergebied samentrekt.

Vervolgens brengen we de knieën vloeiend terug naar elkaar ter hoogte van de heupgewrichten. Het is aan te raden om te oefenen tegen lichte weerstand (weerstandsdoek rubber of de handen van de therapeut die licht weerstand bieden tegen de beweging van de beoefenaar).

Ook hier blijven de schouderbladen tijdens de hele oefening aan de mat vastgeplakt. Er wordt aandacht besteed aan de diafragmatische buikademhaling (ademhaling naar de zijkanten van de onderste ribben).

Overleg met een therapeut wordt aanbevolen om de therapie effectiever te maken en om fouten tijdens de oefeningen te voorkomen. De therapeut bereidt oefeningen voor die zijn afgestemd op de patiënt, zijn/haar diagnose en het doel van de therapie.

Biologische behandeling

Biologische behandeling is de nieuwste vorm van conservatieve behandeling en wordt niet vaak toegepast vanwege de kosten.

Hierbij worden lichaamseigen stamcellen uit vet gehaald en direct in het beschadigde gewricht geïnjecteerd. Deze hebben het vermogen om cellen en weefsels in het lichaam te herstellen en te regenereren.

Patiënten met artritis van graad I en II beoordeelden hun verbetering in gezondheid subjectief in vragenlijsten. Ongeveer 65% van de patiënten ervoer een vermindering van pijn en enige verbetering in mobiliteit van het beschadigde gewricht 6 maanden na de procedure.

De behandeling is effectiever en heeft een langduriger effect naarmate deze wordt toegepast in een lager stadium van artrose.

Door de vooruitgang in ontwikkeling en geneeskunde wordt aangenomen dat biologische therapie in de toekomst de meest effectieve vorm van artrosebehandeling zal zijn.

Heupprothese

Endoprothese, een heupprothese, is geïndiceerd als de aandoening niet is verbeterd met conservatieve behandeling. Het wordt vaak aanbevolen bij hogere graden van artrose en ernstige pijn.

De meest voorkomende reden voor een heupprothese is coxartrose.

Endoprothesen zijn gemaakt van titanium, kobalt of chroom. Deze materialen hebben een lange levensduur. Er zijn twee soorten prothesen, namelijk gedeeltelijke en volledige prothesen.

Bij gedeeltelijke vervanging wordt het beschadigde deel van het gewricht vervangen. Bij totale vervanging worden beide delen van de gewrichtsoppervlakken vervangen.

De moderne tijd biedt een grote keuze aan implantaten, waardoor artsen voor elk type handicap een geschikt type endoprothese kunnen kiezen.

Implantaten zijn onderverdeeld in:

• gecementeerde
• ongecementeerd
• hybride

Een gecementeerde prothese met botcement is gladder aan het oppervlak en snel na de operatie volledig belastbaar. Het nadeel is de eventuele vervanging. De chirurg heeft dan moeilijker toegang.

Daarom wordt deze voornamelijk gebruikt bij oudere en inactieve patiënten.

Een ongecementeerde prothese daarentegen is ruw aan het oppervlak en de stabiele verankering gebeurt geleidelijk. Het nadeel is de onmogelijkheid om snel na de operatie volledig belastbaar te zijn.

Het is echter een gemakkelijke chirurgische optie voor mogelijke vervanging in de toekomst en geschikt voor jongere en actievere patiënten.

Bij hybride prothesen wordt elke botcomponent afzonderlijk op een andere manier gefixeerd.

Herstel en complicaties

In de meeste gevallen is het herstel na een heupartroplastiek gemakkelijk en pijnloos. Zowel de patiënt als de therapeut proberen ervoor te zorgen dat het "nieuwe" gewricht zo snel mogelijk na de operatie volledig kan worden gebruikt.

De patiënt kan pijn ervaren in de spieren rond het heupgewricht in de zin van spierdisbalans. Dit kan echter relatief snel worden gecorrigeerd met de juiste revalidatie. Het lichaam en de omliggende structuren van het gewricht raken geleidelijk gewend aan het nieuwe gewricht.

Mogelijke complicaties zijn geassocieerd met algemene en lokale anesthesie, net als bij andere chirurgische ingrepen. Lokale complicaties zijn minimaal maar mogelijk. Ze kunnen postoperatieve dislocatie van de endoprothese, infectie of neuromusculaire stoornissen van het geopereerde gebied zijn.

De revalidatie begint direct op de dag van de operatie en wordt uitgevoerd in samenwerking met fysiotherapeuten met revalidatiehulpmiddelen zoals motorspalken, loopbanden of overballen en gymnastiekballen.

De patiënt wordt getraind om staand op twee Franse wandelstokken op een vlakke ondergrond te lopen. Als dit eenmaal onder de knie is, wordt de afstand geleidelijk uitgebreid en wordt traplopen aangeleerd.

Gedurende de eerste 6 weken na de operatie (waarvan ongeveer 2 weken in het ziekenhuis) vindt het proces van aanpassing en genezing van het geopereerde gewricht plaats. Gedurende deze tijd mag de patiënt het ledemaat niet volledig belasten en moet hij met behulp van krukken lopen.

Door de geopereerde zijde langzaam te belasten, raakt de patiënt de krukken kwijt. De patiënt oefent met de fysiotherapeut vanaf de dag van de operatie in het ziekenhuis en daarna tijdens bijeenkomsten in de revalidatiekliniek.

Het resultaat is een volledige terugkeer naar het leven.