Wat is abdominale diastase: oorzaken, symptomen. Oefeningen voor thuis als zowel preventie als oplossing?

Bij diastase staan de spieren van de rechte buikspier (musculus rectus abdomini) uit elkaar op de middellijn van de buik (linea alba).

Zodra de spieren uit elkaar zijn gehaald en losgelaten, worden de inwendige organen alleen nog bedekt door het buikvlies (de zak van de buikorganen), onderhuids vet en huid.

De stabiliteit van het midden van het lichaam, de mechanica van de romp, de stabiliteit van het bekken en de bedekking van de buikorganen zijn verstoord.

Diastase is een aandoening van het bewegingsapparaat die het meest voorkomt bij vrouwen als gevolg van zwangerschap en bevalling.

Meer dan de helft van de vrouwen die bevallen, krijgt te maken met diastase na de bevalling.

Het kan echter ook voorkomen bij volwassen mannen of pasgeborenen.

De etiologie van abdominale diastase wordt in sommige onderzoeken toegeschreven aan aangeboren overmatige laxiteit (losheid) van de ligamenten en daaropvolgend verlies van kracht van de abdominale ligamentlijn (linea alba).

De meest voorkomende factor bij het ontstaan van diastase is zwangerschap. Als gevolg van hormonale invloeden tijdens de zwangerschap, de toename van het baarmoedervolume en het uitrekken van de zachte structuren van het lichaam, worden de rechte linker- en rechterbuikspieren uit elkaar getrokken.

Postpartum diastase.

In sommige gevallen kan dit het gevolg zijn van een snelle gewichtstoename, obesitas en overmatig verzwakte buikspieren.

In andere gevallen kan het een vergroting van de buikholte zijn door een andere organische ziekte, zoals abdominale ascites.

Aan de andere kant is het soms het gevolg van overbelasting en vervorming van de buikspierstructuur door een verkeerde techniek of een te hoge trainingsintensiteit.

De meest voorkomende factoren bij de ontwikkeling van abdominale diastase:

• Zwangerschap en bevalling
• Ouder ouder dan 35 jaar
• Meerouder
• Hormonale invloed
• Gewichtstoename
• Obesitas
• Verzwakte buikwandspieren
• Gebrek aan compenserende lichamelijke activiteit
• Overbelasting en vervorming van de buikspieren
• Mechanische schade, letsel, trauma

Als de buikspieren uit elkaar staan, wordt tegelijkertijd het ondersteuningssysteem van het lichaam verzwakt.

Als het niet behandeld wordt, kan diastase het risico op stabiliteitsproblemen en mobiliteitsproblemen van de wervelkolom, onevenwichtigheid van de spieren in de wervelkolom, het risico op verkeerde ademhalingspatronen en het risico op abdominale uitstulping en abdominale hernia's verhogen.

Aangezien de buikspieren functioneel nauw verbonden zijn met de bekkenbodem, het middenrif en de diepe rugspieren, is het diepe stabilisatiesysteem van het lichaam verstoord.

Diastase gaat vaak gepaard met rugpijn en instabiliteit, vooral in de lendenwervelkolom en het bekkengebied.

Als diastase onbehandeld blijft, zijn gastro-intestinale en spijsverteringsstoornissen, urine-incontinentie of menstruatiecyclusstoornissen zoals pijnlijke menstruatie mogelijk.

De meest voorkomende symptomen van abdominale diastase zijn:

• Losse buikwand
• rugpijn
• Bekkenpijn
• Verminderde beweeglijkheid van de romp
• Verzwakte bekkenbodem
• Spijsverteringsproblemen
• Urine-incontinentie
• Menstruatiecyclus stoornis

Wanneer de oorzaak van diastase is vastgesteld, wordt de patiënt geadviseerd over de juiste bewegingsgewoonten voor dagelijkse activiteiten. De patiënt krijgt voorlichting over diafragma-activering en buikspierbewustzijn.

Het hanteren van zware lasten en geïsoleerde inspannende buikspieroefeningen (sit-ups, planken) moeten worden vermeden. Langzaam opstaan over de heup wordt aanbevolen, geen swingende sit-upachtige beweging.

De rek van de rectus abdominis spier kan worden bepaald door palpatie (aanraking). De arts of therapeut palpeert de mediale binnenranden van de rectus abdominis spier op de middellijn van de buik (linea alba).

Als de spleet tussen de spieren meer dan 2 cm is, kan er sprake zijn van abdominale diastase. In de hogere stadia van abdominale diastase kan de spierspleet wel 10 cm groot zijn.

De basisdiagnostische procedures omvatten een meting met een speciaal meetlint of een schuifmaat. In het geval van diastase is dit een precieze meting van de breedte van de buikspierafstand.

Buikdiastase kan alleen worden vastgesteld door aspiratie (kijkonderzoek) bij personen met zeer weinig onderhuids vet.

Als objectieve diagnostische methode kunnen echografie, computertomografie of magnetische resonantiebeeldvorming worden gebruikt om de zachte structuren van het lichaam in detail te bekijken. Het juiste type diagnostische procedure wordt bepaald door de onderzoeksarts.

Zelfonderzoek van abdominale diastase

Het thuisonderzoek bestaat uit het liggen op de rug met de benen gebogen bij de knieën en de voeten op een matje. Ondersteun het hoofd met één hand en observeer de buikwand met de ogen.

Druk met de vingertoppen van de andere hand op de buikwand boven de navel. Als de vingers dieper naar binnen gaan en de ruimte tussen de linker en rechter rectus abdominisspieren groter is dan 2-2,5 cm, kan er sprake zijn van diastase.

In dit geval wordt een consultatie en professioneel onderzoek door een arts aanbevolen.

Diastase tijdens de zwangerschap en na de bevalling

Tijdens de zwangerschap treden er door hormonen een groot aantal fysiologische veranderingen op in het vrouwelijk organisme. Een daarvan is het losser worden van de buikwand door het uitrekken van de zachte structuren van het lichaam.

Buikdiastase komt voor bij een aanzienlijk percentage van de vrouwen die bevallen. Bij sommige vrouwen houdt buikdiastase nog lange tijd aan na de bevalling.

De abdominale fascia (linea alba) kan loslaten of breken door tractie. De binnenste delen van de rectus abdominis spier liggen uit elkaar. Het gebied met de grootste afstand is meestal de navel.

De diastase zelf is echter niet pijnlijk voor de vrouw.

Een losse buikwand heeft een grote invloed op de vermindering van de stabiliteit van het bekken, de wervelkolom en de verzwakking van de bekkenbodemspieren. Daarom wordt aanbevolen om na de bevalling een uitgebreide revalidatie te ondergaan, waarvan oefeningen met een fysiotherapeut de basis vormen.

Voor een succesvolle conservatieve behandeling zijn regelmaat van de thuisoefeningen en naleving van de oefenmaatregelen belangrijk.

Met stabiliteit en kracht in de buik, wervelkolom en bekken kan een vrouw het risico op incontinentie en rugpijn in de menopauze (overgang) verminderen.

Lichaamsbeweging als preventie en behandeling van diastase

De preventie van diastase is regelmatige activering van de buikwand vóór de eigenlijke conceptie van de baby.

Studies bevestigen dat regelmatige oefening van de buikwand vóór de conceptie het risico op diastase vermindert. Als diastase postpartum optreedt, is er ook een grotere kans op een snellere regeneratie van de zachte structuren.

Diastolische ademhaling en buikwandversterking

Deze oefening lijkt op het eerste gezicht eenvoudig, maar is dat niet. De uitgangspositie is rugligging op een zachte mat. De benen zijn gebogen bij de knieën en de voetzolen zijn vastgeplakt aan de mat.

Het hoofd ligt in denkbeeldige extensie van de wervelkolom en de schouders rusten losjes op de mat.

Er mag geen ruimte zijn tussen de mat en de wervelkolom. Plaats de handpalmen op de laatste ribben - aan de buitenkant van de onderbuik. De handpalmen worden gebruikt om de juiste techniek van de oefening te controleren. Het is aan te raden de ogen te sluiten om de ademhaling en de beweging van de handen beter waar te nemen.

Als we in het middenrif en de buik ademen, proberen we de ribben zijwaarts uit elkaar te spreiden, waardoor er een denkbeeldige band rond de buik groeit. Met de handpalmen controleren we de zijwaartse middenrifademhaling.

Probeer de beweging van de borstkas minimaal te houden. Inademend, gebruikmakend van intra-abdominale druk, houden we dit enkele korte seconden vast. Uitademend, ontspannen we de buikwand en keren we terug naar de oorspronkelijke positie. De ademhaling is soepel en langzaam.

Een moeilijkere versie van de oefening is de techniek van diafragmatisch ademen en het bewustzijn van de intra-abdominale druk tijdens het in- en uitademen tegelijkertijd.

Het primaire doel van de oefening is om de buikwand stevig te houden en het middenrif te activeren tijdens de continue ademhaling. Na een paar in- en uitademingen zijn de buikspieren dan volledig ontspannen.

Glute bridge met diafragmatische ademhaling

De uitgangspositie is liggend op de rug op een zachte mat. De voeten staan over de volle lengte op de mat en de knieën zijn gebogen. De handen liggen losjes op de mat naast de romp, handpalmen naar beneden.

Het hoofd is in denkbeeldige extensie van de wervelkolom en de schouders zijn natuurlijk op de mat geplaatst.

Inademend in het middenrif en de onderste ribben tillen we tegelijkertijd het bekken van de mat naar het plafond. We activeren de buikwand, middenrifademhaling. We spannen de buikspieren op en houden de bovenste positie enkele seconden vast (enkele in- en uitademingen).

Het ideaal is een gelijktijdige geïsoleerde contractie van de bilspieren. Daarna ontspannen we de spieren met een uitademing en keren we langzaam wervel voor wervel terug naar de basispositie terug op de mat.

Afwisselend de hiel op de grond plaatsen

De uitgangspositie is liggend op de rug. Het hoofd ligt in het verlengde van de wervelkolom, de schouders worden neergelaten en op de mat gelegd. De armen liggen losjes naast het lichaam. De handpalmen worden aan beide kanten op de onderste ribben gelegd.

De onderste ledematen worden omhoog getild zodat de voeten en knieën de mat niet raken. De onderste ledematen zijn natuurlijk gebogen bij de kniegewrichten in de lucht. De heupgewrichten vormen een denkbeeldige rechte hoek met de romp.

Er is geen ruimte tussen de mat en de ruggengraat.

Met een ademhaling activeren we de diafragmatische laterale ademhaling. We worden ons bewust van de intra-abdominale druk en verstevigen de buikwand. We plaatsen langzaam een van de ledematen met de hiel op de mat en gaan dan langzaam weer soepel in de lucht slapen.

Tijdens de beweging van het ledemaat houden we de buikwand stabiel, ademen we soepel en houden we ons vast met de handpalmen. Daarna ontspannen we de spieren en herhalen we de oefening terwijl we het tegenovergestelde onderste ledemaat bewegen.