Reumatoïde artritis: de eerste symptomen van reuma zijn geen knobbeltjes, wat is de behandeling?

Reuma is een langdurige, chronische, progressieve ziekte. Progressief omdat het zich in de loop van de tijd ontwikkelt en verergert. Het is een van de meest voorkomende ziekten in de menselijke bevolking.

We associëren het voornamelijk met gewrichtsaandoeningen.

Het bewegingsapparaat, waaronder botten, kraakbeen, pezen, spieren en andere zachte structuren, kan echter worden aangetast naast pathologische processen in andere delen van het lichaam, zoals de ogen, het hart, de bloedvaten of de longen.

Er is gerapporteerd dat het een vermindering van de levensverwachting tot 10 jaar kan veroorzaken.

Er zijn meer dan 100 soorten reumatische aandoeningen bekend.

Enkele van de bekendste zijn

• Reumatoïde artritis
• osteoporose
• artritis psoriatica
• ziekte van Bechterew
• fibromyalgie
• jicht
• en andere aandoeningen

Osteoporose is een degeneratief proces dat leidt tot dunner botweefsel. Het verhoogt de vatbaarheid voor botbreuken of misvormingen van de wervelkolom, zoals kromming van de wervelkolom (hyperkyfose).

Psoriatische artritis combineert artritis (gewrichtsbetrokkenheid) met psoriasis. Het komt vaker voor bij jonge meisjes, vanaf de leeftijd van 10 jaar.

Juveniele idiopathische artritis is een groep ziekten van kinderen en adolescenten.
Juveniel = jong, onvolwassen.
In dit geval is het de meest voorkomende systemische kinderziekte.

De ziekte van Bechterew (ankyloserende spondylitis) is een ziekte die zich manifesteert door zichtbare ontstekingsveranderingen in de structuur van de wervelkolom, wervels en andere delen. De voorloper van de ziekte is axiale spondylartritis, die nog niet aantoonbaar is op röntgenfoto's.

Reumatische aandoeningen kunnen elke leeftijdsgroep treffen - ook kinderen.
Mensen tussen 35 en 55 jaar komen er het vaakst door voor.
Wereldwijd wordt 1-2% van de getroffen bevolking gemeld.

Fibromyalgie is een ziekte op het niveau van de hersenen (centraal zenuwstelsel), met als belangrijkste uiting een chronische pijnlijke aandoening. De pijn gaat gepaard met vermoeidheid en slaapstoornissen.

Jicht is een stofwisselingsziekte waarbij kleine kristallen van urinezuur zich ophopen in de gewrichten. Dit proces wordt gevolgd door ontsteking en bijbehorende pijn in de kleine gewrichten, die meestal gepaard gaat met aanvallen.

A...

Reumatoïde artritis komt 3 keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Bij deze vorm van reumatoïde artritis ligt de leeftijd waarop de eerste symptomen optreden tussen de 20 en 40 jaar.

Het is een auto-immuunontsteking die vooral de gewrichten aantast, maar in meer gecompliceerde vormen gaat het gepaard met extra-articulaire problemen.

Een kort inzicht in reuma wordt aangevuld met meer informatie over reumatoïde artritis.
Wat is reumatoïde artritis?
Wat zijn de oorzaken?
Wat zijn de symptomen?
Wat is het verloop?
Hoe wordt het behandeld?

Reumatoïde artritis is...

Je vraagt:
Wat is reumatoïde artritis?

De definitie zegt dat het een langdurige en ernstige ontstekingsziekte is. Het komt voor bij alle leeftijden, het vaakst bij jonge vrouwen.

Chronische systemische auto-immune ontstekingsziekte die bij voorkeur pezen, gewrichten en kraakbeen aantast.

Progressieve ziekte die tot invaliditeit kan leiden.

Gewrichts- en peesschade ontstaat door verschillende oorzaken en heeft dus een multifactoriële oorsprong, maar wordt bevorderd door de auto-immuunreactie van het lichaam.

Auto-immuunreactie = immuunstoornis.
Op basis van overmatige immuunactiviteit reageert het lichaam op zijn eigen cellen of weefsels.
Deze groep ziekten omvat verschillende ziekten van het huid-, zenuw-, endocriene, ademhalings- of spijsverteringsstelsel.

Het verloop van de ziekte kan variëren.

Typisch is echter dat periodes van acute opflakkeringen en een fase van remissie elkaar afwisselen. Beroepsmatig worden deze periodes de acute exacerbatiefase en de remissieperiode genoemd.

Exacerbatie = verergering, terugval, herval van symptomen.
Remissie = verdwijnen, terugtrekken, tijdelijke afname van symptomen.

De ziekte heeft een negatieve invloed op het fysieke lichaam van de persoon, maar de ziekteactiviteit vormt ook een grote belasting voor de mentale kant.

Langdurige zorg voor zowel het lichaam als de psyche is in dit geval belangrijk. Fysiotherapie, een positieve houding en een algemeen correcte levensstijl vormen de basis voor therapeutisch succes.

Waarom de ziekte ontstaat is onbekend.

De oorzaak van reumatoïde artritis heeft een multifactoriële basis.
Er wordt ook enige genetische predispositie gesuggereerd.
In deze context is informatie gerapporteerd over de associatie met het HLA-complex.

HLA-genen en reumatoïde artritis = 40 tot 50% betrokkenheid.
HLA = humaan leukocytenantigeen.

Geassocieerd met HLADR4 of DR1-antigeen, dat onderverdeeld is in andere subtypes zoals HLA-Dw4, HLA-Dw10, 14, 15.

Antigeen = immunogeen, d.w.z. een stof die een immuunrespons (reactie) in het organisme teweegbrengt. Het antigeen werkt door de productie van een antilichaam te stimuleren. Het immuunsysteem herkent het antigeen en begint dan antilichamen te produceren die als doel hebben het organisme te verdedigen.

Antigeen uit het Engels antibody generating = antilichaamvorming.

De hele cascade van het pathologische proces is echter onbekend. Er wordt verondersteld dat de infectie die de reactie uitlokt, betrokken is. Voorbeelden zijn de invloed van EBV-virussen, die de veroorzakers zijn van mononucleose. Er is ook de werking van retrovirussen, parvovirus of borrelia en mycobacetrium, Escherichia coli, Staphylococcus, Streptococcus A, hepatitis B-virus en anderen.

Er wordt gemeld dat...
De ziekte bij mensen met een genetische predispositie wordt veroorzaakt door infectie met een bepaald micro-organisme.

Dit wordt verergerd door een neiging tot verhoogde morbiditeit of de invloed van omgevingsfactoren.

Er zijn verschillende risicofactoren voor het ontstaan van de ziekte, namelijk

• geslacht - komt vaker voor bij vrouwen
• leeftijd, met variabele variatie, vooral tussen 30 en 60 jaar
• genetische aanleg en erfelijkheid
• infecties
• verhoogde vatbaarheid voor morbiditeit
• overgewicht en obesitas
• bloedtransfusies
• hormonale veranderingen en korte vruchtbare periode - verkorting van de vruchtbare periode
• trauma
• allergieën
• stress
• roken
• koffie drinken
  • algehele levensstijl

Reumatoïde artritis tast vooral kleine gewrichten aan, zoals de gewrichten van de handen, vingers, polsen of voeten. In middelgrote gewrichten tast het vooral de knie, enkels en schouders aan.

Bij deze ziekte is het gewrichtsmembraan aangetast.

Je vraagt:
Wat is het gewrichtsmembraan?

Een glad en glanzend oppervlak dat de binnenkant van de gewrichten bedekt. Het heeft een vasculaire en zenuwtoevoer. Het produceert gewrichtssuiker, wat de wrijving in de gewrichten vermindert. Het regenereert.

Een ontstekingsproces tast dit membraan aan. Dit leidt tot een afbraak van de voeding, maar ook van de gewrichtsfunctie. Schade tast de gewrichtskapsels aan, ook pezen, pezen, ligamenten.

Naarmate de ziekte voortschrijdt, worden het gewrichtskapsel en het gewricht zelf beschadigd en vernietigd.

In plaats van het oorspronkelijke synoviale membraan vormt zich op basis van pathologische processen vervangend weefsel dat geleidelijk het gewrichtskapsel bedekt. De functie ervan is inferieur.

Het wordt een pannus genoemd.

De naam panus komt van het Latijnse pannus (schede) en wordt veroorzaakt door een proces van overmatige vorming van bloedvaten en ligamenten.
De pannus kan na verloop van tijd veranderen in fibrotisch of botweefsel.

De ernstige vorm is een overgroeid gewricht en omzetting van het oorspronkelijke weefsel in bot (ossificatie).
Daarop volgt ankylose.

Ankylose is een proces waarbij het gewricht door bindweefsel of bot heen groeit.
Dit resulteert in beperkt of volledig verlies van gewrichtsmobiliteit.

Daarnaast zijn reumaknobbels kenmerkend voor deze vorm van artritis. Deze ontstaan in het onderhuidse weefsel waar ze gemakkelijk zichtbaar en voelbaar zijn.

Deze pathologische (ziekte)veranderingen zijn het gevolg van gewrichtsklachten:

• gewrichtsstijfheid
  • verergert na inactiviteit
  • is vooral uitgesproken 's morgens na het ontwaken
  • kan langer dan een uur aanhouden
  • gevoel van moeite om handen tot vuisten te balanceren
  • zwaardere stappen in de ochtend
• meestal zijn meer dan 3 gewrichten aangedaan
• de meest voorkomende gewrichten
  1. de vingergewrichten van de hand
  2. pols
  3. knieën
  4. enkels
  5. tenen
  6. schouders
  7. ellebogen
  8. heupgewrichten minder vaak
  9. wervelkolom, vaker cervicaal
  10. temporomandibulaire gewrichten - tussen het slaapbeen en de kaken - pijn bij het kauwen
• zwelling van de gewrichten
• gewrichtsontsteking
  • warmere huid rond het gewricht
  • als er geen roodheid is, moet er aan een andere oorzaak worden gedacht (jicht, infectieuze artritis)
• bewegingsbeperking van de aangetaste gewrichten
• gewrichtspijn
  • vooral palpatie gewrichtspijn (pijn bij aanraking)
• gewrichtsdeformiteiten in een laat stadium
• gewrichtsinstabiliteit

Opwarming of blootstelling aan warmte kan verlichting geven.

In de meeste gevallen zijn de gewrichtssymptomen symmetrisch = treden ze op aan beide zijden van het lichaam op hetzelfde moment.

Bij reumatoïde artritis kan de ziekte zich aanvankelijk systemisch manifesteren. In dit geval zijn extra-articulaire problemen de eerste symptomen.
Deze kunnen naargelang hun voorkomen worden onderverdeeld in oculaire, cardiale, pulmonale, neurologische, bloed-, lever- en vasculaire symptomen.

Systemische of ook extra-articulaire symptomen:

• reumatische knobbels
• huiduitslag
• pijn in spieren en pezen
• zwelling van het borstvlies
• ontsteking van de binnenbekleding van het hart (pericarditis)
• beschadiging van de hartkleppen
• ontsteking en vergroting van lymfeklieren
• vergroting van de milt
• buikpijn
• daling van het aantal witte bloedcellen
• bloedarmoede
• ontsteking van bloedvaten
• oogontsteking en oogmanifestaties
• algemene zwakte
• vermoeidheid
• verhoging van de lichaamstemperatuur
• gewichtsverlies
• slaapstoornissen
• angst tot depressie

De tabel toont gewrichtsbeperkingen in percentages

In de ernstigere vorm van de ziekte is de levenskwaliteit aanzienlijk verminderd. De ziekte kan de uitvoering van normale dagelijkse activiteiten beperken, wat een impact heeft op de psyche van de persoon en zijn of haar mogelijke sociale isolatie.

Geschiedenis, klinisch beeld en lichamelijk onderzoek zijn belangrijk voor de diagnose. Artsen uit de reumatologie, orthopedie, algemene geneeskunde of fysiotherapie werken samen.

De aanwezigheid van 4 van de 7 genoemde symptomen helpt bij het stellen van de diagnose:

1. ochtendstijfheid van de gewrichten
2. artritis in 3 of meer gebieden
3. artritis van de handgewrichten
4. symmetrische (bilaterale) artritis
5. reumatoïde knobbeltjes
6. aanwezigheid van reumafactor
7. veranderingen op röntgenfoto's

Vervolgens is het belangrijk om laboratoriumtests uit te voeren. In dit geval worden CRP en FW (bloedbezinkingssnelheid) uitgevoerd. Verder serologische tests zoals de latexfixatietest (positiviteitspercentage tot 80%).

Verder worden IgM, IgG, IgA, IgE ook getest met behulp van ELISA. Deze methode kan echter valse positiviteit laten zien, omdat het ook bij andere ziekten voorkomt. Ook kan het zijn dat het niet in een vroeg stadium wordt aangetoond.

Anti-CCP (anti-cyclisch gecitrullineerd peptide antilichaam), APF (anti-perinucleaire factor), ANF (antinucleaire factor), ANA (antinucleaire antilichamen) en andere worden toegevoegd.

Biochemie, bloedbeeld en urineonderzoek worden ook uitgevoerd. Er wordt ook gekozen voor genetisch onderzoek en analyse van gewrichtsvloeistof.

Beeldvormende methoden zijn belangrijk, vooral röntgen.

De röntgenfoto wordt gebruikt om het stadium te bepalen:

1. stadium - zonder destructie
2. stadium - tekenen van lichte destructie maar geen misvorming
3. stadium - vernietiging van kraakbeen en bot, misvorming
4. stadium - fibrose of ossificatie - ankylose

Een ander type is de bepaling van een vroeg of laat stadium.

Vroeg = vermeerdering van weke delen, vergroting van de gewrichtsholte, initiële osteoporose.
Laat = duidelijke vernauwing van de gewrichtsruimte, gevorderde osteoporose, botmisvorming tot ankylose.

Tabel toont ACR / EULAR criteria voor reumatoïde artritis

ACR van American College of Rheumatology.
EULAR van European League Against Rheumatism.

Het verloop van de ziekte kan variabel zijn en hangt ook af van de ernst.

Reumatoïde artritis kan asymptomatisch zijn, maar kan ook snel niet-articulaire symptomen vertonen, met duidelijke zwakte, vermoeidheid, verhoogde lichaamstemperatuur en misselijkheid die gepaard gaat met gewichtsverlies.

Symmetrische gewrichtsproblemen treden meestal als eerste op.
Dit zijn symptomen die zich tegelijkertijd aan beide zijden van het lichaam manifesteren.
Meestal is er 's morgens sprake van gewrichtsstijfheid, zwelling en gewrichtspijn.
In eerste instantie zijn kleine gewrichten van de handen en voeten betrokken.

En bijvoorbeeld...

Als alternatief kunnen de gewrichten van de halswervelkolom worden aangetast. Dan kan er sprake zijn van een uitstralend ongemak zoals bij het cervico-craniaal of cervico-brachiaal syndroom, dat gepaard gaat met hoofdpijn en zwakte in de bovenste ledematen. En beperking van de mobiliteit van de halswervelkolom.

Reumatoïde artritis wordt gekenmerkt door perioden met een golfvormig verloop. Dit betekent dat er afwisselend stadia van acute flare-ups en remissies zijn. Zogenaamde exacerbaties en remissies.

Het begin is meestal in de wintermaanden tot maart en april.
In de meeste gevallen is er sprake van een geleidelijk sluipend begin bij ongeveer 50-70 procent.
In 15 procent van de gevallen is er sprake van een ernstige (acute) flare-up.
Ongeveer 20 procent van de gevallen is subacuut.

Complicaties zijn extra-articulaire problemen die verband houden met andere organen. Voorbeelden zijn reumaknobbels (onderhuidse knobbels van enkele centimeters groot die pijnlijk aanvoelen), ogen (oogirritatie, ontsteking), huid (huiduitslag), maar ook hart- en longproblemen of buikpijn.

Interessante informatie:
Reumaknobbels worden gevormd in het onderhuidse weefsel.
Vooral op plaatsen die meer onder druk staan.
Dit zijn bijvoorbeeld de gewrichten van de handen, ellebogen, voetzolen.
Ze ontstaan bij ongeveer 20% van de getroffenen.

Het verloop van artritis kan worden onderverdeeld in drie typen:

1. monocyclisch - een cyclus van verergering gevolgd door een cyclus van remissie.
   • de rustfase duurt meer dan 1 jaar
2. polycyclisch - een geleidelijk (langzaam) verloop dat wordt onderbroken door onvolledige remissie
   • de meest voorkomende vorm
3. progressief - het ziektebeloop is ernstig progressief, dat wil zeggen dat de ziekte voortschrijdt zonder dat er sprake is van remissie

Aká je prevencia a podporná liečba reumatoidnej artritídy?

Prevencia je otázna, nakoľko nie je známa presná príčina vypuknutia ochorenia. Avšak, myslieť na zásady podpornej liečby má svoj význam.

Príkladom je:

• správna životospráva
• dostatok vhodnej pohybovej aktivity
• dostatočný pitný režim
• vylúčenie alergénov z potravy
  • po otestovaní sa na potravinové intolerancie a alergie (mlieko, lepok, orechy, údeniny a iné)
• nevhodné sú potraviny ako citrusy, čokoláda, červené mäso, alkohol, sýtené nápoje, biela múka 
  • niektoré druhy zeleniny, ako je paprika, baklažán, biele zemiaky - pre obsah solanínov
• vhodné potraviny sú cesnak, cibuľa, pór, pažítka, kapusta, kaleráb, brokolica a špargľa
  • pšenica, raž a iné s obsahom histidínu
  • doplňte do stravy
    • kurkumu
    • zázvor
    • čili
    • jahody
    • čerešne
• vegetariánsky, vegánsky či paleo spôsob stravovania prináša zmiernenie ťažkostí
• doplnky výživy
  • vitamín C - 500 mg 2x za deň
  • vitamín D
  • zinok
  • selén
  • esenciálne mastné kyseliny
  • glukozamín a chondroitín sulfát
  • MSM - metylsulfonylmetán
• nevhodné sú prípravky na stimuláciu imunity
• vhodná pohybová aktivita
  • v akútnom štádiu oddych a pokoj
  • cvičenie aj pri bolesti - ale primerane, neskôr nastane úľava od bolesti
  • dostatočná rehabilitácia
• úprava a udržanie primeranej telesnej hmotnosti