Postpartum diastase: oorzaak en symptomen? + Oefeningen voor thuis

Buikdiastase betekent de afwijking van de m. rectus abdominis van zijn pees in de middellijn, technisch de linea alba genoemd.

Deze ligamenteuze lijn verbindt de rechter- en linkerdelen van de musculus rectus abdominis (rechte buikspier). De functie van de buikwand is hierdoor aangetast.

De buikspieren zorgen in de eerste plaats voor bescherming en afdekking van de inwendige organen. Tegelijkertijd maken de buikspieren deel uit van het diepe stabilisatiesysteem van het lichaam.

Onbehandelde diastase kan na verloop van tijd rugpijn, bekkenpijn, spijsverteringsproblemen en urogynecologische problemen veroorzaken.

De meest voorkomende reden voor het ontstaan van diastase is alleen de zwangerschap van een vrouw.

Andere oorzaken van het ontstaan kunnen een te sterk verzwakte hypotone buikwand, overmatige overbelasting en beschadiging van de buikspieren, mechanische schade of trauma zijn.

Type abdominale diastase

Buikdiastase kan verschillende variaties hebben met betrekking tot de vergunning. In de meeste gevallen is het een vertakking van de spieren in het gebied van de navel.

De oprekking van de spieren van de rectus abdominis kan echter ook in het bovenste gebied of langs de middellijn van de buik plaatsvinden. Het bovenste type diastase is meestal gemakkelijker terug te brengen in de oorspronkelijke staat.

Diastase blijft meestal het breedst in het onderste deel van de navel en keert het laatst terug naar zijn oorspronkelijke staat.

Erger, maar niet zo vaak voorkomend, is het geval waarbij de middellijn van de linea alba volledig is doorgesneden.

De buikholte blijft op dit punt alleen bedekt door het buikvlies, fascia (het bindweefsel dat de spieren bedekt), onderhuids vet en huid. Vaak kan de vrouw de inwendige organen palperen.

Vaak gaat dit verschijnsel gepaard met andere symptomen zoals een navelbreuk, bekkenbodemontsteking of verzakking van de bekkenorganen.

Dit is echter al een ernstige aandoening die een nauwkeurige behandeling vereist, waarbij een operatie moet worden overwogen en, last but not least, professionele fysiotherapie.

Als gevolg van de ontwikkeling van de baby in de baarmoeder en de invloed van hormonale veranderingen, worden de wanden van de baarmoeder groter en zetten de zachte structuren van de buik uit.

Als gevolg van de groei en de intra-abdominale druk tijdens de zwangerschap komt de linkerkant van de buikspieren uit elkaar te liggen ten opzichte van de rechterkant. De linea alba kan over de hele lengte uitrekken en tegelijkertijd dunner worden.

Tijdens de zwangerschap is dit een natuurlijk fysiologisch verschijnsel, omdat de groeiende baarmoeder ruimte in de buikholte moet creëren voor de zich ontwikkelende baby.

Buikdiastase komt vaak voor bij zwangere vrouwen in het derde trimester in samenhang met de groeiende baarmoeder en vervolgens in de postpartumperiode.

Na de bevalling zou de buikwand geleidelijk moeten terugkeren naar zijn oorspronkelijke staat met behulp van hormonale invloeden, de juiste levensstijl en revalidatie. Als het spierweefsel echter overmatig verzwakt is en geen elasticiteit heeft, gebeurt dit misschien niet.

Sommige onderzoeken suggereren dat ongeveer de helft van de vrouwen er niet in slaagt om de kloof spontaan te dichten en dat de daaropvolgende disfunctie van de ontspannen buikwand moet worden aangepakt.

Als de afstand van de buikspierluxiteit tot het mediale ligament 1,5 cm (2 vingers) of meer is, is de diagnose diastase van de buikspieren.

De meest voorkomende lichamelijke verschijnselen van postpartum diastase:

• Losse buikwand
• Rug- enbekkenpijn
• Losse abdominale overhang in het navelgebied
• Verminderde mobiliteit en stabiliteit van de romp
• Verzwakte bekkenbodemmusculatuur
• Problemen met het spijsverteringskanaal
• Urine-incontinentie (urineverlies)
• Verstoring van de menstruatiecyclus

Thuisdiagnose met behulp van de buiken van de eigen vingers wordt uitgevoerd in rugligging. Met behulp van de buiken van de vingers van de dominante hand palpeert de vrouw de breedte van de buikspier vanaf het midden van de buik (navellijn).

Als deze tussenruimte 2 cm of meer is (in sommige literatuur zelfs 1,5 cm), is er waarschijnlijk sprake van diastase van de buikwand.

De tweede indicator is de aanwezigheid van een abdominale diastase ter hoogte van de navel. De diastase is te zien als de vrouw op haar rug ligt en haar onderste ledematen iets van de grond tilt. Als er een bobbel boven of onder de navel zit, wijst dit opnieuw op de mogelijkheid van een abdominale diastase.

Een specialistisch onderzoek door een arts is altijd nodig om de diagnose te bevestigen of te weerleggen.

De arts gebruikt fasciale en palpatiemethoden (op zicht en tast) om de diagnose te stellen. Echografie, computertomografie of magnetische resonantiebeeldvorming worden gebruikt als objectieve diagnostische methoden om de zachte structuren van het lichaam in detail te bekijken.

Het juiste type diagnostische procedure wordt bepaald door de onderzoeksarts.

Opties voor de preventie van diastase

Preventie van abdominale diastase tijdens de zwangerschap en in de postpartumperiode bestaat voornamelijk uit het stabiel en elastisch houden van de buikwand voordat de baby wordt verwekt.

Een aangepaste levensstijl en fysieke activiteit vóór de bevalling verbeteren de kwaliteit en de snelheid van het herstel na de bevalling.

Tijdens de zwangerschap zelf is het mogelijk om gebruik te maken van de diensten van fysiotherapie in de gynaecologie, waar specifieke oefeningen worden aanbevolen aan de vrouw om de onbalans van het bewegingsapparaat te corrigeren, rekening houdend met haar individuele gezondheidstoestand.

Thuis oefenen - preventie en therapie van diastase na de bevalling

Idealiter moet de keuze van de oefeningen worden overlegd met een specialist, rekening houdend met de individuele gezondheidstoestand. Hieronder staan geschikte voorbeelden van oefeningen om de buikwand te versterken en onevenwichtigheden van de bekkenspieren op te heffen.

Oefening 1: Defensieve ademhaling en buikwandversterking

De volgende oefening lijkt op het eerste gezicht eenvoudig, maar dat is niet altijd het geval. De uitgangspositie van de vrouw is op haar rug liggen op een zachte comfortabele mat.

De benen zijn gebogen bij de kniegewrichten en de voeten rusten plat op de mat. Het hoofd is recht in een denkbeeldige extensie van de wervelkolom en de armen, vrij van de oren neergelaten, rusten op de mat.

Er mag geen ruimte zijn tussen de mat en de ruggengraat.

Plaats de open handpalmen op de laatste ribben vanaf de zijkant - aan de buitenkant van de onderbuik. De handpalmen dienen als controle voor de juiste oefentechniek.

Voor een betere waarneming van de eigen ademhaling en de beweging van de handen is het aan te raden de ogen te sluiten tijdens de oefening. Met de ademhaling in het middenrif en de buik probeert de vrouw de ribben zijwaarts te spreiden, waardoor een denkbeeldige band ontstaat die zijwaarts om de buik groeit.

De handpalmen worden gebruikt om de diafragmatische ademhalingstechniek te controleren. De borstkas beweegt minimaal tijdens de oefening.

Door in te ademen en de intra-abdominale druk te handhaven, houden we de adem enkele seconden vast en ademen we uit.

Met de uitademing ontspannen we vervolgens de buikwand en keren terug naar de oorspronkelijke positie.

Houd de adem niet in tijdens de oefening.

Oefening 2: Brug met buikwand- en bekkenbodemactivering

De kniegewrichten zijn gebogen, de schouderbladen liggen plat op de mat. Er is geen ruimte tussen de wervelkolom en de mat. De kniegewrichten liggen op gelijke hoogte met de breedte van de heupgewrichten. De armen liggen losjes tegen het lichaam aan, handpalmen naar beneden.

Tijdens de oefening gaat het bekken geleidelijk omhoog naar het plafond. De schouderbladen blijven tijdens de hele oefening ondersteund. In de bovenste brugpositie worden de bekkenbodemspieren geactiveerd en trekken de bilspieren samen.

Houd in de bovenste positie de buikwand meerdere keren vast met behulp van het middenrif. Met een uitademing laat de beoefenaar de mat weer zakken en laat hij alle geactiveerde spieren van het lichaam los.

Oefening 3: Afwisselende beenbuigingen en buikstabilisatie

De startpositie van de oefening is liggend op de rug. Het hoofd is in het verlengde van de wervelkolom, de armen zijn vanaf de oren losjes op de mat geplaatst. De onderste ledematen worden omhoog gebracht zodat de voeten en knieën de mat niet raken.

De onderste ledematen zijn idealiter in de lucht, natuurlijk gebogen bij de kniegewrichten tot een rechte hoek. De heupgewrichten vormen een denkbeeldige rechte hoek met de buik. Nogmaals, er mag geen ruimte zijn tussen de mat en de wervelkolom.

Met de inademing activeren we de laterale diafragmatische ademhaling, reguleren we de intra-abdominale druk en versterken we de hele buikwand.

Afwisselend plaatsen we één onderste lidmaat langzaam met de hiel op de mat en brengen deze dan soepel terug naar de tweede slaap weer in de lucht.

Herhaal de oefening terwijl je het tegenovergestelde onderste lidmaat beweegt.

Let op de ruimte tussen de mat en de wervelkolom en op de zwaaisnelheid van de oefening.

Oefening 4: Plank/half plank en activering van het middenlichaam

De positie bestaat uit het leunen op de onderarmen en kniegewrichten (voeten voor de zwaardere versie). De wervelkolom is denkbeeldig recht als een plank en het hoofd in natuurlijke extensie. De oefeningnemer kijkt naar beneden of voor zich en kantelt het hoofd niet.

Let op de schouders: ze worden weggetrokken van de oren en vallen niet naar het hoofd toe.

Tijdens de oefening wordt de buikwand versterkt en de middenrifademhaling geactiveerd. Houd de adem niet in, dit is een duuroefening.

Pas op voor mogelijke ontspanning van de buikspieren.

De meest voorkomende mogelijke fouten bij thuisoefeningen:

• Snelle zwaaibeweging
• Niet activeren van de diafragmatische ademhaling
• De buikspieren en -wanden niet versterken
• Losse ruimte tussen de mat en de wervelkolom
• De adem inhouden tijdens de oefening
• Je niet bewust zijn van spieractivatie
• Onregelmatigheid van de oefening
• Afleiding