Pediculose: Hoe manifesteren luizen zich en hoe zien ze eruit? Wat helpt er tegen?

Pediculose is een besmettelijke en overdraagbare parasitaire ziekte veroorzaakt door een parasiet - een luis. De ziekte wordt overgedragen door nauw lichaamscontact, d.w.z. van mens tot mens. Als een kind eraan lijdt, mag het niet naar school of de kleuterschool en moet het worden behandeld.

Het komt wereldwijd voor en treft mensen van alle leeftijden, maar vooral kinderen. De veroorzaker van pediculose, de kinderluis (Pediculus capitis), is een bloedzuigende uitheemse parasiet. De luis kan alleen parasiteren op mensen.

De kinderluis is niet betrokken bij de overdracht van ziekteverwekkers. De hogere incidentie van kinderluizen is te wijten aan besmette kinderen die niet tijdig en met de nodige tussenpozen worden ontwormd.

Het probleem is niet de luizen, maar het voortbestaan van luizen en verwaarlozing van de zindelijkheid.

Wat moet ik weten over de oorzaken van hoofdluis?

Wat is een luis? Wat veroorzaakt pediculose?

De veroorzaker van pediculose is de kinderluis (Pediculus capitis). Het is een uitheemse parasiet die zich voedt met het bloed van de gastheer en alleen op mensen kan parasiteren. Hij parasiteert in het haar, maar kan ook in de wenkbrauwen, baard en kin zitten.

Luizen zijn perfect aangepast aan dit leven. Ze hebben een speciale klauw aan hun poot die ze tegen het been kunnen buigen en de haar of haren waarop ze kruipen stevig vastpakken.

De luizen worden resistent tegen ontwormingsmiddelen.

Het wordt overgedragen door contact. Omdat het kan zwemmen, is het theoretisch mogelijk om het in een zwembad te vangen. Het kan ook worden opgepikt van koptelefoons, gestoffeerde stoelen en armleuningen of van beddengoed en kleding.

De babyluis heeft een monddeel dat is aangepast voor steken en zuigen. Hij voedt zich met de bloedstroom. In natuurlijke omstandigheden neemt hij elke 2 tot 3 uur voedsel op.

De luis voedt zich met menselijk bloed door te zuigen.

De vrouwtjes leggen 3-4 eitjes (neten) op de haarwortels en op de kleding met een harde, vrijwel onoplosbare stopverf. De grootte van de luizen varieert meestal tussen 2 en 5 mm, waardoor ze met het blote oog kunnen worden waargenomen. Het mannetje wordt 2 tot 3 mm groot, het vrouwtje 2,9 tot 3,5 mm.

De eieren komen uit in larven (13-19 dagen bij 25 °C, 7-14 dagen bij 30 °C).

Afhankelijk van de temperatuur duurt de ontwikkeling van eieren via de larvenstadia tot volwassen luizen gemiddeld 20 dagen (18-22 dagen bij 28-30 °C, 14-15 dagen bij 37 °C).

De eitjes (neten) blijven op het haar zitten, zelfs nadat de luizen zijn uitgekomen. Ze zijn slechts een cosmetische afwijking, maar kunnen een verkeerde diagnose stellen en leiden tot onnodige en herhaalde toepassing van ontwormingsmiddelen.

Levende neten zijn geelwit, 0,8 x 0,3 mm groot en na het uitkomen doorschijnend. Aan de bovenkant van de neet zit een kapje. Door het kapje komt de uitgekomen luis naar buiten.

Volwassen vrouwtjes leven gemiddeld 3 weken en leggen in hun leven ongeveer 100-140 eitjes.

De besmettingsbron is altijd de persoon die de luizen heeft. Vanuit de besmette bron is het mogelijk de besmetting over te dragen op een nieuwe gastheer vanaf het begin van de besmetting tot het moment van eliminatie. In de meeste gevallen bedraagt het aantal kruipende luizen niet meer dan 10 in het haar.

Hoofdluizen komen overal op het hoofd voor, maar vooral op het haar, in de slaapstreek, op de nek en rond de oren, waar ze het vaakst hun eitjes leggen.

Luizen op haar dat permanent korter is dan 1 cm kunnen niet overleven.

Hoofdluizen worden in de menselijke bevolking voornamelijk verspreid door direct contact, fysiek contact van hoofden, meestal in collectieven (familie, kleuter- en schoolfaciliteiten, hostels).

Het milieu buiten het menselijk haar is zeer ongunstig voor de kinderluis, zodat de luis het haar niet vrijwillig verlaat.

Vluchtig hoofdcontact is over het algemeen onvoldoende voor overdracht. Er is nog geen andere wijze van overdracht aangetoond.

De levensduur van hoofdluizen is relatief kort, meestal slechts 30 dagen, maar in die tijd legt een enkele luis tientallen tot honderden neten, die zich blijven vermenigvuldigen.

Ongeveer 20 jaar geleden schatte de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat jaarlijks wereldwijd ongeveer 370 miljoen mensen, voornamelijk kinderen, worden besmet met kinderluizen (Pediculus capitis).

Hangt de prevalentie van hoofdluis af van het seizoen?

Hoofdluizen komen het meest voor in de herfst, wanneer kinderen van vakantie terugkeren naar school. Ook in de winter komt hoofdluis vaker voor.

Dit is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat kinderen, vooral in de winter, tijdens het spelen hoofddeksels dragen en verwisselen, die luizen kunnen dragen. In de zomer worden geen hoofddeksels gedragen en wordt het haar meer geknipt.

Hoe manifesteren luizen zich in het haar? Hoe weet ik dat ik luizen heb?

Gedurende de eerste 30 dagen manifesteert de ziekte zich meestal niet in de helft van de gevallen van besmetting, omdat de luizen zich net beginnen te vermenigvuldigen.

Tegen die tijd heeft de huid echter al jeuk en branderigheid door de beten en het zuigen van het bloed waarmee de luizen zich voeden.

Er ontstaan petechiën en papels op de plaats waar de luizen bloed zuigen.

Mensen met een langdurige besmetting ontwikkelen ook complicaties met huidontsteking en algemene rusteloosheid of slaapstoornissen.

Bij een langdurige hoofdluisbesmetting kunnen door het krabben aanzienlijke veranderingen optreden in de vorm van lineaire excoriaties (krassen), die kunnen worden gecompliceerd door verdere besmetting en de ontwikkeling van eczeem.

Belangrijkste symptomen:

• jeuk van de hoofdhuid - luizen worden door de huid aangetrokken
• krassen op de huid
• rusteloosheid
• nervositeit
• slaapstoornissen of slapeloosheid
• concentratiestoornissen

Verhoogde lichaamstemperatuur en vergrote lymfeklieren worden soms gezien als gevolg van de belangrijkste symptomen, vooral als er sprake is van ontsteking door huidluizen.

Volwassen en dode luizen kunnen ook worden gevonden door goed te kijken naar haar, huid of kleding en hun eitjes als ze vergroot zijn.

Pediculose wordt aangegeven door een sterke jeuk op het aangetaste deel van het hoofd en het vinden van luizen of neten. Luizen worden alleen gevonden in het haar, waar zowel kruipende volwassenen als neten kunnen worden waargenomen.

De neten, die eruit zien als kleine lichte puntjes, kleven aan het haar.

Ze worden het eerst aangetroffen in het tempelgebied achter de oren. De neten kleven zeer stevig aan het haar en kunnen niet gemakkelijk worden verwijderd.

Pediculose is een ziekte die in de International Classification of Diseases onder B85 wordt ingedeeld.

Differentiële diagnose

Het belangrijkste symptoom van een hoofdluisbesmetting is pruritus (jeuk), waardoor de betrokkene voortdurend moet krabben.

Bij de differentiële diagnose moeten huidziekten (eczeem, prurigo, seborroïsche dermatitis, psoriasis), andere parasitosen (schurft), eventueel mycosen en candidiasis of systemische ziekten worden uitgesloten.

Het typische symptoom van pediculose is het vinden van levende luizen of neten in de hoofdhuid.

Pediculosis capitis - De diagnose wordt gesteld op basis van ernstige jeuk op de hoofdhuid en sporen van volwassen luizen of neten.

Pediculosis corporis - Het vinden van luizen en neten op kleding, het kruipen over het hele lichaam en vooral op delen van de kleding die nauw aan het lichaam grenzen.

Pediculosis pubis - Bewijs van grijsblauwe vlekken, meestal in het genitale gebied, of bewijs van volwassen luizen of neten.

Een grondig onderzoek van het haar wordt gebruikt om de diagnose luizen te stellen, op zoek naar neten en luizen. De kenmerkende plaats om neten te vinden is vooral het deel van het hoofd achter de oren en in het tempelgebied bij de nek.

Het enige betrouwbare bewijs van een lopende luizenplaag is het vinden van levende kruipende luizen. Als de eitjes (neten) op het haar minder dan 8 mm van de huid verwijderd zijn, is de aanwezigheid van levende kruipende luizen waarschijnlijk.

Luizen kunnen worden gevonden door visuele inspectie van het haar bij goede verlichting.

Hoe luizen uitkammen?

De meest gevoelige diagnosemethode is droog kammen. De betrouwbaarheid van deze methode is ongeveer 87%.

Natte kammen is nog gevoeliger. Het haar wordt eerst licht bevochtigd met shampoo en conditioner. Hierdoor worden de luizen geïmmobiliseerd en zijn ze gemakkelijker uit te kammen.

In beide gevallen is het noodzakelijk een dichte kam (een ontwarringskam) te gebruiken met een afstand van 0,2-0,3 mm tussen elke tand.

Instructies voor nat kammen:

• Kam eerst het natte haar met een gewone kam om knopen en klitten te verwijderen.
• Gebruik een haarconditioner of olijfolie om het haar te helpen ontwarren met een fijne vorkkam.
• Kam de luizen door wit papier dat op een tafel is gelegd. Houd uw hoofd gebogen en begin bij de nek.
• Kam al het haar door met een fijne vorkkam. Trek de kam van de hoofdhuid naar de uiteinden van het haar. Controleer en was de kam na elke kambeurt. Gebruik een oude tandenborstel om luizen en neten van de kam te verwijderen en spoel ze uit in de gootsteen. Kam al het haar minstens twee keer door en was alle gevonden luizen af. Spoel vervolgens de conditioner of olie uit het haar.
• Kammen moet gebeuren tot de eerste luizen uitvallen, of gedurende 5 minuten. Als zelfs na deze tijd de luizen niet uitgekamd zijn, kan het kind beschouwd worden als een negatief kind zonder luizen. Kammen moet om de 3-4 dagen gebeuren gedurende 2 weken.
• Symptomen van jeuk kunnen ook zonder de aanwezigheid van luizen nog een week na het verwijderen aanhouden.

Recepten voor de bereiding van mengsels voor het verwijderen van luizen: wat helpt?

In de tabel staat wat effectief en ineffectief is tegen hoofdluis

KRUIDENBEHANDELING

• Insecticide - schors van quassia bitter (Surinaams bitterhout) of gewoon krentenbaard. Bereid een afkooksel met dubbele sterkte (20 minuten koken), meng een kopje afkooksel met een gewone dosis conditioner en gebruik het om uw hoofd te spoelen na het wassen.

OLIEMENGSEL

• alcohol
• zonnebloemolie
• tea tree olie

Meng in een kom de ingrediënten in de volgende verhouding: 3 eetlepels zonnebloemolie, 2 eetlepels alcohol (bv. wodka, pruimenbrandewijn of andere zuivere alcohol kan worden gebruikt) en een paar druppels tea tree olie.

Doe plastic handschoenen aan je handen (een plastic zak volstaat ook). Breng het mengsel voorzichtig aan op je haar. Wrijf het mengsel in je haar op dezelfde manier als je je haar zou wassen.

Blijf dit doen tot je al het mengsel in je haar hebt.

Bedek vervolgens je haar (en oren) met huishoudfolie. Leg een oude handdoek over de huishoudfolie om te voorkomen dat het mengsel in je ogen komt. Laat de huishoudfolie minstens 90 minuten zitten, maximaal 120 minuten.

Verwijder na het aanbrengen van de wrap alles van je hoofd en was je haar met gewone shampoo. Het is een goed idee om je hoofd twee keer te wassen zodat je haar niet vet wordt.

Voor halflang haar raden wij een dubbele dosis aan: 6 cl zonnebloemolie, 4 cl alcohol en enkele druppels tea tree olie.

AROMATHERAPIE

• Om luizen te doden en de jeuk te verlichten - Voeg aan een theelepel ongeparfumeerde bodylotion twee druppels eucalyptusolie en elk één druppel lavendel- en geraniumolie toe. Masseer het mengsel in de hoofdhuid en laat het een half uur intrekken. Kam het haar met een dikke kam door alvorens het te wassen. Spoel de olie vervolgens goed uit en spoel het haar uit.
• Antiseptische oplossing - Voeg tweeënhalve theelepel azijn en twee druppels eucalyptus-, lavendel-, rozemarijn- en geraniumolie elk toe aan een kopje water. Spoel de hoofdhuid uit en laat hem drogen. Herhaal dit proces dagelijks.
• Voorkom infectie - Doe zes druppels tijmolie en zes druppels rozemarijnolie in een halve liter lauw water.

Is er een effectieve preventie?

Er is ook een preventieve spray op de markt die een afweermiddel en essentiële oliën bevat en tot 24 uur beschermt tegen parasieten.

Vooral in schoolverband is het belangrijk om het persoonlijke en beddengoed vaak te verschonen, de kledingkasten netjes te houden, kammen, borstels, handdoeken, truien, mutsen en sjaals schoon te maken.

Ieder lid van het collectief moet zijn eigen persoonlijke hygiëneartikelen (handdoek, kam) en hoofddeksel gebruiken.

Neten en luizen worden ook thuis verwijderd door een aantal mensen met verschillende "gegarandeerde recepten". Sommigen werken meer, anderen minder.