Behandeling van otosclerose: geen genezing, helpt een operatie?

Helaas is er momenteel geen effectieve behandeling voor otosclerose bekend.

In het verleden werd natriumfluoride voorgeschreven. Natriumfluoride werkt als een antagonist van botopbouw en deactiveert osteoclasten, de cellen die bot "knagen". Deze werking vindt echter plaats in het botsysteem van het hele lichaam. Daarom moet een adequate dosis natriumfluoride worden voorgeschreven die voldoende is om de botopbouw in het middenoor te stoppen, maar niet schadelijk is voor de rest van het lichaam.

Momenteel lopen er klinische studies om deze dosis vast te stellen.

Bisfosfonaten en vitamine D zijn andere mogelijke toekomstige behandelingsalternatieven voor patiënten met otosclerose. Dit onderzoek bevindt zich nog in een vroeg stadium.

Chirurgische behandeling

Chirurgie is een andere behandelingsmogelijkheid.

Het principe van middenoorchirurgie is het herstellen van de functionele mechanische transmissie van geluid door het middenoor. Deze operatie corrigeert het geleidingsverlies.

Deze operatie kan echter geen invloed hebben op perceptief gehoorverlies als gevolg van cochleaire stoornissen.

De operatie is een minimaal invasieve procedure van één dag die onder algemene verdoving wordt uitgevoerd.

Er zijn twee varianten van de operatie:

1. Stapedotomie - het maken van een klein gaatje met behulp van een microhaak of laser in de basis van de stijgbeugel waar de prothese wordt ingebracht. Voordat de prothese wordt ingebracht, wordt de verbinding tussen het aambeeld en de stijgbeugel verbroken. De operatie wordt uitgevoerd zonder de hele stijgbeugel te verwijderen.
2. Stapedectomie - omvat de verwijdering van bijna alle delen van de stijgbeugel, inclusief beide armen van de stijgbeugel. Ze worden vervangen door een prothese. De prothese rust op een stukje vetweefsel in het ovale venster van het binnenoor. Trillingen worden dan door de hamer via het aambeeld doorgegeven aan de prothese, waardoor de vloeistof in het binnenoor in beweging komt.

Indicaties voor een operatie zijn onder andere:

• overdragend gehoorverlies
• een gehoorverlies van ten minste 20 dB
• spraakdiscriminatievermogen van ten minste 60
• de patiënt is in goede gezondheid

Contra-indicaties omvatten:

• slechte lichamelijke conditie van de patiënt
• onstabiel gehoorverlies
• duizeligheid
• eerdere middenoorontsteking met perforatie van het trommelvlies
• gehoorverlies van 70 dB of slechter
• spraakdiscriminatie 80% of beter

Complicaties van de operatie zijn zeldzaam, zoals doofheid, aambeeldnecrose, trommelvliesperforatie, beschadiging van de aangezichtszenuw, smaakstoornissen en duizeligheid.

Hoorapparaten

Hoortoestellen zijn een geschikt alternatief voor patiënten met een contra-indicatie voor chirurgie en daarom geen geschikte kandidaten voor stapedectomie of stepotomie. Het voordeel is dat perceptief gehoorverlies, d.w.z. secundaire cochleaire stoornissen, kunnen worden gecorrigeerd met een geschikt implantaat.

Hoortoestellen werken volgens het principe van versterking van het geluid en verhoging van de transmissie-energie door de verstijfde gehoorbeentjes. Dit verbetert de transmissie van het geluid naar het binnenoor. Geschikte kandidaten voor de aanpassing van hoortoestellen zijn patiënten met een gehoorverlies van meer dan 25 dB.

De hoortoestellen kunnen worden aangepast om alleen die frequenties te versterken die volgens de audiometrie problematisch zijn voor de patiënt. Naarmate de otosclerose voortschrijdt en de problematische frequenties toenemen, kan het hoortoestel verder worden aangepast en kunnen de instellingen worden gewijzigd.

Momenteel worden implanteerbare hoortoestellen, zoals middenoorimplantaten en beengeleidingsimplantaten, het meest gebruikt bij otosclerotische patiënten.

Deze implanteerbare hoortoestellen versterken het akoestische signaal dat naar het slakkenhuis wordt gestuurd, vergelijkbaar met hoortoestellen, maar zijn technisch heel anders.

• Middenoorimplantaten worden operatief bevestigd aan de middenoorbeenderen en versterken het geluid door de beenderen mechanisch in trilling te brengen. Deze implantaten zijn beperkt bruikbaar bij patiënten met otosclerose omdat ze beweegbare beenderen vereisen.
• Beengeleidingsimplantaten zijn geïndiceerd voor patiënten met geleidingsstoornissen of gemengd gehoorverlies met minimale cochleaire sensorineurale stoornissen. Het principe is om het buiten- en middenoor te omzeilen door trillingen van het slaapbeen rechtstreeks over te brengen naar het binnenoor. De implantaten worden chirurgisch bevestigd aan het slaapbeen. Beengeleidingsimplantaten kunnen bilateraal worden toegepast, maar meestal volstaat een unilateraal implantaat. De overgebrachte trillingen zijn zo intens dat ze het secundaire slakkenhuis stimuleren.
• Cochleaire implantaten werken op een heel andere manier. Zij versterken geen akoestische signalen, maar zetten akoestische signalen rechtstreeks om in elektrische signalen. Deze worden rechtstreeks naar de gehoorzenuw en van daaruit naar de hersenen gestuurd. Hierbij worden het midden- en binnenoor volledig omzeild, waardoor deze implantaten geschikt zijn voor patiënten met perceptief gehoorverlies.