Ongedifferentieerde spondylartritis als bron van rug- en gewrichtspijn?

Spondylartritis = reumatische ontstekingsbeschadiging van de wervelkolom en perifere gewrichten.

De naam brengt verschillende ziekten samen.

Spondylartritis verenigt verschillende ziekten die de wervelkolom en de perifere gewrichten aantasten. Naast pijn in de rug, de lendenstreek, de heupen, het heiligbeen en de gewrichten van de ledematen, komt het vaak voor dat problemen de ogen, de huid, de slijmvliezen of het spijsverteringskanaal, d.w.z. de darmen, aantasten.

Het ontstekingsproces beschadigt het gewricht, meer bepaald de peespees, in de vorm van enthesitis.

De groep spondylartritis omvat:

• ankyloserende (axiale) spondylartritis (ziekte van Bechterew)
• artritis psoriatica
• reactieve artritis
• enteropathische artritis
• ongedifferentieerde spondylartritis

Deze vorm van ontsteking tast voornamelijk het axiale skelet aan, d.w.z. de wervelkolom en de verbinding tussen het heiligbeen en het bekken (sacro-iliacaal gewricht). Het verschijnt als sacroileïtis en spondylitis.

De perifere gewrichten worden ook aangetast, vooral die van de onderste ledematen, zoals de heup, knie, enkel en andere (elleboog, pols, kleine gewrichten van de vingers en tenen).

Ze worden ook seronegatieve spondylartropathieën genoemd.

Spondylartritiden hebben gemeenschappelijke kenmerken zoals:

• reumatische ontstekingsziekte
• afwezigheid van reumafactor = seronegatief
• afwezigheid van reumaknobbels
• typische oligoartritis - ontsteking van niet meer dan 4 gewrichten tegelijk - artritis
• dactylitis - zwelling van worstvormige vingers
• sacroileïtis en spondylartritis - ontsteking van de gewrichten tussen bekken en heiligbeen en ontsteking van de kleine gewrichten van de wervelkolom (facetgewrichten)
• familiair voorkomen
• associatie met HLA-B27 marker
• extra-articulaire manifestaties - ook van invloed op de ogen, huid, slijmvliezen, hart- en bloedvaten of spijsverteringsstelsel

Komt op elke leeftijd voor, bij beide geslachten.

Wat is ongedifferentieerde spondylartritis?
Meer weten?
Lees verder.

Ongedifferentieerde spondylartritis is...

De term ongedifferentieerde spondylartritis betekent dat het gaat om een seronegatieve spondylartritis die nog niet de kenmerken heeft van een gedifferentieerde ziekte.

Voorbeelden van een geclassificeerde diagnose zijn axiale spondylartritis, artritis psoriatica, of ook reactieve of enteropathische artritis.

Het wordt gekenmerkt door gemeenschappelijke kenmerken, maar is nog niet goed ontwikkeld op het moment van diagnose.

In een later stadium kunnen de manifestaties van de ziekte zich nauwkeurig onderscheiden en ontwikkelt zich een specifiek type spondylartritis.

Een bepaald deel van de gevallen blijft echter levenslang in ongedifferentieerde toestand.

Ongedifferentieerd = onvolledig ontwikkelde vorm van de ziekte.

Op het moment van de diagnose is de arts nog niet in staat om de ziekte onder een precieze diagnose in te delen, dus duidt hij het aan als een ongedifferentieerde vorm van spondylartritis. Dit komt omdat de aanwezige symptomen niet uitgesproken genoeg zijn om een specifieke diagnose te stellen.

Het aanhouden van aspecifieke klachten kan leiden tot een verkeerde diagnose. Vaak worden mensen die klagen over vage gezondheidsproblemen bestempeld als angstig of depressief.

Dit kan een voorloper zijn van een andere reumatische aandoening.

Ongedifferentieerde spondylartritis = vroeg stadium of onvolledige vorm van spondylartritis.

De oorzaak van ongedifferentieerde spondylartritis is, net als andere spondylartritis, onbekend. Er wordt gedacht dat verschillende factoren een rol spelen, waarvan de aanwezigheid van HLA de belangrijkste is.

Men gaat uit van een multifactoriële invloed op het ontstaan van de ziekte:

• genetische aanleg en familiegeschiedenis.
• HLA-B27 marker positiviteit - tot 75% van de gevallen
• externe factoren zoals
  • de aanleiding kan een eerdere ziekte van bacteriële of virale oorsprong zijn
  • blootstelling aan medicijnen, drugs, chemicaliën
  • en andere

Familieleden hebben vaak andere ziekten die in verband worden gebracht met de HLA-marker, zoals aspecifieke inflammatoire darmziekte of coeliakie.

De onderliggende oorzaak is een pathologisch veranderde immuunrespons.
Het is dus een auto-immuunproces waarbij de immuniteit de lichaamseigen cellen en weefsels aanvalt.
En dit zijn verschillende structuren zoals kraakbeen en peesweefsel, maar ook huid, darmslijmvlies en ogen.

De ziekte uit zich door de aanwezigheid van verschillende symptomen, die echter niet voldoende tot uiting komen om een nauwkeurige diagnose te stellen.

Een voorbeeld van de moeilijkheden van de niet-geclassificeerde vorm kan een combinatie van verschillende gezondheidsproblemen zijn:
Een man heeft hielpijn, gezwollen knieën en ontsteking en irritatie van het oog.
Hij heeft echter nog geen rugpijn of symptomen van een inflammatoire darmziekte.

Later kunnen er andere symptomen optreden, die dan leiden tot een specifieke diagnose.

Bij ongedifferentieerde spondylartritis kunnen symptomen en combinaties van symptomen voorkomen zoals:

• pijn in de rug, de lenden en het SI-gewricht - axiale betrokkenheid
• pijn in de heup
• gewrichtspijn, gewrichtspijn - meestal zijn de perifere gewrichten van de onderste ledematen aangedaan
• gewrichtszwelling
• pijn in hiel, been, voet
• stijfheid van gewrichten, wervelkolom - typisch is ochtendstijfheid en na een tijdje inactiviteit
• bewegingsbeperking in het gewricht - verminderde functie
• inactiviteit, langdurige monotone houding, zitten, staan, liggen of overmatige fysieke belasting verergeren het probleem
• de pijn wordt verlicht door strekken, gematigde lichaamsbeweging en opwarming
• zwelling van de vinger, vingers - dactylitis (worstvormig type zwelling van de vinger)
• extra-articulaire symptomen
  • vermoeidheid en algemene zwakte
  • buikpijn
  • diarree
  • gebrek aan eetlust en spijsverteringsproblemen
  • irritatie en ontsteking van het oog, roodheid van het bindvlies, jeuk aan het oog
  • huiduitslag en frequente aften aan de binnenkant van de mond
  • stijging van de lichaamstemperatuur

Ontsteking presenteert zich meestal als monoartritis of oligoartritis en treft meestal de gewrichten van de onderste ledematen.

Monoartritis - 1 gewricht
Oligoartritis - 2 tot 4 gewrichten
Polyartritis - 5 of meer gewrichten

De diagnose is moeilijk, voornamelijk vanwege aspecifieke moeilijkheden. Vaak is er sprake van een diagnostische fout, iemand kan bestempeld worden als angstig en depressief.

Een anamnese, lichamelijk onderzoek en onderzoek van de subjectieve en objectieve symptomen van de persoon zijn belangrijk.

Subjectieve symptomen zijn de symptomen die iemand voelt.
Objectieve symptomen zijn de symptomen die van buitenaf kunnen worden waargenomen.

Het is belangrijk om bloed af te nemen voor laboratoriumonderzoek, namelijk antilichamen, aanwezigheid van het HLA-B27-gen, RF (reumatoïde factor)-negativiteit, CRP, FW, bloedbeeld.

Beeldvormende methoden zoals röntgenfoto's, CT, MRI, US worden ook gebruikt.

Colonoscopie en andere endoscopische onderzoeken kunnen worden toegevoegd om gastro-intestinale betrokkenheid op te sporen. In het geval van oogontsteking wordt ook oogonderzoek uitgevoerd.

De ongedifferentieerde vorm van spondylartritis heeft onvoldoende afgebakende symptomen om geclassificeerd te worden als een van de specifieke vormen van spondylartritis.

Er wordt gerapporteerd dat tot 60 procent van de gevallen van de ongedifferentieerde vorm ankyloserende spondylartritis ontwikkelt tijdens de jaren van follow-up.

Dit is ook de reden waarom sommige auteurs stellen dat ongedifferentieerde spondylartritis geen aparte subunit is, maar eerder een vroeg stadium van de ziekte.

Bij sommige mensen die aan deze vorm lijden, ontwikkelen de symptomen zich echter niet tot een gedifferentieerd subtype. Ze blijven hun hele leven in een ongedifferentieerde vorm.

De ziekte ontwikkelt zich op jonge leeftijd en over een periode van tientallen jaren en treft beide geslachten.

Bij reumatische aandoeningen is een relapsing-remitting verloop typisch, dat wil zeggen dat de ongemakken in de loop van de tijd steeds intenser worden.

• Remissie = een terugtrekking, een periode zonder manifestaties van de ziekte.
• Recidief = opnieuw optreden van ziektesymptomen

Deze twee perioden wisselen elkaar af.

Het begin kan langzaam, geleidelijk, sluipend zijn, maar ook acuut.

Het is een chronische (langdurige) progressieve ziekte.

Bij een persoon kunnen één of meerdere manifestaties worden waargenomen:

• inflammatoire rugpijn - verergerd door inactiviteit en verlicht door opwarming
• eenzijdige of wisselende rugpijn
• peesontsteking - pijn in hiel en voet
• pijn in een of meer gewrichten - vooral grote gewrichten
• zwelling van een gewricht of vinger
• vermoeidheid
• ontsteking van het oog en iritis (ontsteking van de iris van het oog) komen vaak voor

Later worden andere aandoeningen geassocieerd, die wijzen op een specifieke ziekte.

De prognose van de ziekte hangt af van verschillende kenmerken. Zo ontwikkelt de ziekte zich meestal tot een precies subtype, waaruit vervolgens het verdere verloop kan worden voorspeld.

Vroegtijdige diagnose is belangrijk, net als vroegtijdige behandeling, die de algehele progressie van de ziekte kan vertragen.