Hoe wordt meningitis, hersenvliesontsteking behandeld? Medicijnen, antibiotica

De eerste therapeutische stap is het beheersen van shock en systemische hypotensie, die onmiddellijk het leven van de patiënt bedreigen. Intraveneuze infusen met kristalloïden worden toegediend.

Het geven van een centrale veneuze toegang en een zuurstofrijke luchtweg is een levensreddende procedure bij patiënten met een verminderd bewustzijn.

Vroege start van antibiotische therapie is de hoeksteen van de behandeling van purulente meningitis.

De eerste dosis breedspectrumantibiotica is empirisch. Dit betekent dat we, zelfs zonder kennis van de veroorzaker, antibiotica toedienen op basis van het klinische beeld en de aannames van de behandelaar.

Deze behandeling moet zeer snel worden gestart, meestal binnen 30 minuten na opname in het ziekenhuis.

Daarom is er geen tijd en ruimte voor langdurige onderzoeken.

Als de symptomen wijzen op purulente meningitis, wordt een antibiotische behandeling gegeven, ongeacht het oorzakelijke agens.

Generatie III cefalosporines worden gebruikt bij niet-immunodeficiënte volwassenen en bij kinderen vanaf 3 maanden. Ze zijn zeer gevoelig voor pneumokokken, zelfs zonder combinatie met vancomycine of rifampicine.

Bij allergie voor cefalosporines wordt gekozen voor chlooramfenicol. Met voorzichtigheid kan ook gekozen worden voor het antibioticum meropenem.

Bij zuigelingen tot 3 maanden wordt de behandeling versterkt met ampicilline. Op deze leeftijd is het risico groot dat de veroorzaker van purulente meningitis Listeria monocytogenes is.

Deze combinatie (cefalosporines van de derde generatie en ampicilline) wordt ook gebruikt bij patiënten ouder dan 50 jaar en bij mensen met immunodeficiëntie, bijvoorbeeld diabetes, levercirrose of alcoholverslaving.

De antibiotische behandeling wordt aangepast na evaluatie van microbiologisch onderzoek en identificatie van het infectieuze agens.

Als het bijvoorbeeld om pneumokokken- of meningokokkenmeningitis gaat, wordt penicilline G toegediend.
Als het om een listeria-infectie gaat, wordt ampicilline gecombineerd met aminoglycosiden.

Een frequente complicatie is een voorgeschiedenis van allergie voor ampicilline. Dan komen meropenem, vancomycine, linezolid of cotrimoxazol in aanmerking.

Een speciale groep bestaat uit nosocomiale meningitis.

Dit zijn infecties die worden veroorzaakt door bacteriën die in de ziekenhuisomgeving leven en worden overgedragen door de handen van het personeel. Nosocomiale infecties van het centrale zenuwstelsel komen vaak voor bij patiënten na neurochirurgische operaties, wanneer een lang verblijf in het ziekenhuis nog noodzakelijk is.

Omdat deze bacteriën al gewend zijn aan de met antibiotica verzadigde ziekenhuisomgeving, verliezen veel gangbare antibiotica hun effectiviteit. Zulke bacteriën worden multidrugresistent genoemd. Hun behandeling is therapeutisch erg moeilijk.

Voor dit soort bacteriën zijn er antibiotica die beschermd zijn. Hun gebruik is beperkt tot dit geval. Eén zo'n antibioticum is meropenem.

Bij patiënten met immunodeficiëntie is er een hoog risico op meningitis met schimmelinfectie. In dit geval worden antischimmelmedicijnen gebruikt, met name fluconazol. Bij een cryptokokkeninfectie wordt gekozen voor amfotericine B.

De duur van de behandeling hangt af van het type veroorzakend organisme. Voor meningokokken, hemofilussen en pneumokokken duurt de intraveneuze behandeling 7 tot 10 dagen. Voor stafylokokken duurt de behandeling 14 dagen. Als Listeria monocytogenes wordt gevonden als veroorzakend organisme, wordt de behandeling verlengd tot 21 dagen.

Als behandeling met antibiotica niet succesvol is, wordt overgegaan tot neurochirurgische interventie - drainage - Deze situatie doet zich voor bij stafylokokkenmeningitis, die een complicatie kan zijn van een gevestigde shunt in de liquorkanalen.

Ondersteunende behandeling van purulente meningitis

Ondanks een vroege start van de antibiotische behandeling kan de klinische toestand van de patiënt blijven verslechteren. Een schijnbaar onopvallend klinisch beeld kan zelfs tijdens de behandeling gepaard gaan met een verminderd bewustzijn, convulsies, verlamming, sepsis en septische shock.

Daarom moet elke patiënt met purulente meningitis gedurende enkele dagen worden opgenomen in een bewaakt bed op een intensive care afdeling.

In een dergelijk bed krijgt de patiënt naast antibiotische behandeling corticotherapie (toediening van corticosteroïden om hersenoedeem onder controle te houden), preventieve behandeling voor convulsies (benzodiazepinen en anti-epileptica) en anti-shockbehandeling met kristalloïde infusies. Bij hoge koorts wordt onder andere pijnstillende en koortswerende therapie gegeven.

Als de bewustzijnsstoornis dieper wordt en bewusteloosheid of zelfs coma optreedt, moet de patiënt kunstmatig beademd worden.

De progressie van neurologische symptomen hangt af van de beheersing van de verhoogde intracraniële druk, die de bloedstroom naar de hersenen (cerebrale perfusie) vermindert. In eerste instantie wordt een adequate perfusie bereikt door de patiënt correct te positioneren door het hoofd 15 tot 30 graden boven de rest van het lichaam te heffen.

Bij patiënten die geen stabiele circulatie hebben, wordt een infuus met furosemide en mannitol gebruikt om ervoor te zorgen dat overtollig vocht wordt afgevoerd en uit het lichaam wordt verwijderd.