Ebola: wat zijn de symptomen?

Ebola wordt gekenmerkt door een relatief snel begin, pijn en hemorragische koorts. Het is een virusziekte met een wereldwijde verspreiding. Momenteel is de incidentie in ontwikkelde landen minimaal.

De etiologie, overdracht, symptomen, behandelingsmogelijkheden, de situatie in de wereld, vooruitgang met het vaccin en nog veel meer interessante informatie is te vinden in het volgende artikel.

Ebola is een RNA-virus van de filovirusfamilie (Filoviridae). Het ebolavirus heeft een langgerekte filamenteuze vorm met uitsteeksels en een diameter van ongeveer 80 nm en een gemiddelde lengte van 790-1000 nm. De maximale lengte is echter 1400 nm.

Het ebolavirus werd ontdekt tijdens een epidemie in 1976 in de Afrikaanse landen Zaïre (nu de Democratische Republiek Congo) en Soedan.

De belangrijkste ebola-epidemie begon in december 2013 in de West-Afrikaanse staat Guinee en verspreidde zich geleidelijk naar de buurlanden.

Op dit moment zijn er 5 verschillende stammen van het virus bekend.

De gevaarlijkste stam is Ebola Zaïre, met het hoogste sterftecijfer.
De tweede stam is Ebola Soedan, met een sterftecijfer van ongeveer 60%.

Het virus is onderverdeeld in subtypes die genoemd worden naar de plaats van herkomst: Bundibugyo, Reston, Soedan, Ivoorkust en Zaïre.

Het Ebolavirus is een ernstige acute infectieziekte.

Bij geïnfecteerde mensen veroorzaakt het voornamelijk hemorragische koorts. De ziekte wordt gekenmerkt door een hoge besmettelijkheid en mortaliteit.

Het ebolavirus wordt voornamelijk overgedragen via lichaamsvloeistoffen (bloed, speeksel, ontlasting, urine of sperma en vaginale afscheidingen).

Overdracht kan plaatsvinden via onbeschermd seksueel contact (vaginaal, anaal en oraal).

Overdracht kan ook plaatsvinden via onvoldoende gesteriliseerde instrumenten zoals spuiten en naalden. Dit komt vooral voor in landen met een laag niveau van hygiëne en gezondheid.

Mensen kunnen ook besmet raken door nauw contact met het bloed of andere lichaamsvloeistoffen van levende of dode wilde dieren zoals apen, chimpansees, antilopen, stekelvarkens en vleermuizen.

De consumptie van onbewerkt vlees uit het risicogebied is ook riskant.

Overdracht via de lucht is minimaal omdat ebola niet wordt overgedragen door normaal contact tussen mensen. Het hanteren van geld of gewone voorwerpen levert weinig risico op.

Insecten, waaronder muggen, brengen het virus niet over.

Op dit moment is het risico om de ebolavirusziekte op te lopen tijdens reizen naar gebieden in Afrika zeer laag, tenzij iemand in contact komt met lichaamsvloeistoffen van levende of dode geïnfecteerde personen of dieren.

Tegelijkertijd kan er, vanwege het mogelijke risico van ontoereikende hygiëne en sanitaire voorzieningen in gezondheidsfaciliteiten in gebieden met een risico op de ebolavirusziekte, een verhoogd risico op overdracht bestaan voor reizigers die medische zorg zoeken in een bepaalde gezondheidsfaciliteit.

De infectie begint met hoge koorts, borst- en buikpijn, misselijkheid, diarree en spier- en gewrichtspijn. Er is algemene zwakte, malaise en overmatige vermoeidheid.

Pijn in het strottenhoofd, ontsteking van de luchtwegen en droge hoest komen ook vaak voor.

De meest riskante uitingen van ebola zijn uitwendige en inwendige bloedingen en de daaropvolgende uitval van de inwendige systemen van het lichaam.

Er is overmatig verlies van water en bloed uit het lichaam. In sommige gevallen kan geelzucht ook een uiting van ebola zijn.

Overzicht van mogelijke symptomen van het ebolavirus:

• Koorts (hoge lichaamstemperatuur)
• Diarree (waterige ontlasting)
• Misselijkheid en braken
• Vermoeidheid en zwakte
• Gewrichts- en spierpijn
• Pijn op de borst
• Buikpijn
• Pijn in het spijsverteringskanaal
• Ontsteking van het strottenhoofd
• Droge hoest
• Rode huiduitslag (petechiën)
• Bloedneus
• Bloed overgeven
• Bloederige ontlasting
• Bloedend tandvlees
• Onderhuids hematoom
• Inwendige bloeding

Door de aspecifieke eerste symptomen kan de diagnose vrij lastig zijn. Daarom is het essentieel om een volledige anamnese van de patiënt af te nemen en mogelijke infecties bij dieren of mensen in gebieden met een verhoogd infectierisico te identificeren.

In het bijzonder onderzoekt de arts de reisgeschiedenis van de patiënt naar landen met een hoog infectierisico.

Het is noodzakelijk om ebola te onderscheiden van andere ziekten met aanvankelijk vergelijkbare symptomen, zoals malaria, cholera of andere bloedende koortsen.

Een bloedmonster van de patiënt is nodig om het ebolavirus te bevestigen.
Virale antilichamen en de aanwezigheid van ebolavirus in het bloed worden beoordeeld door het laboratorium.

Bloedtests tonen ook abnormale aantallen witte bloedcellen, lage aantallen bloedplaatjes, verhoogde leverenzymen of pathologische niveaus van stollingsfactoren in het bloed.

Bij verdenking van ebola bepaalt de behandelend arts het besmettingsrisico en geeft hij opdracht tot quarantaine en isolatie van de patiënt.

De incubatietijd vanaf de eerste besmetting met het virus is relatief kort. Meestal verschijnen de eerste symptomen van de ziekte na 3 dagen tot 2 weken.

De incubatietijd van het ebolavirus is 2-21 dagen.

De eerste symptomen zijn een hoge lichaamstemperatuur, buikpijn, hoofdpijn, misselijkheid, braken en waterige ontlasting - diarree. Uitdroging treedt op door overmatig waterverlies.

Na een paar dagen kan een specifieke rode uitslag op de huid verschijnen. Ontsteking van de luchtwegen, hoest en pijn op de borst, spier- en gewrichtspijn treden op.

Na ongeveer de eerste week verschijnen er ernstigere symptomen, namelijk bloedingen.

Er zijn zowel uitwendige bloedingen uit verschillende lichaamsopeningen als gevaarlijkere inwendige bloedingen. Bloedingen in het lichaam beschadigen organen en kunnen orgaanfalen veroorzaken.

Bloedingen komen tot uiting in bloederige ontlasting, bloederige diarree, ophoesten en overgeven van bloed, bloeden uit het tandvlees van de mond en neus en zichtbaar bloed in het onderhuidse weefsel (blauwe plekken).

Binnen 2 weken wordt de ziekte geëlimineerd door de juiste behandeling en het sterke immuunsysteem van de persoon. De gezondheidstoestand verbetert langzaam. Anders sterft de geïnfecteerde persoon binnen de tweede week door bloedverlies en orgaanfalen.

Soms kan het ebolavirus zich presenteren als een iets mildere ziekte - vergelijkbaar met de ernstigere verschijnselen van griep.

Voorkomen van de ebolavirusziekte

Er bestaat op zich geen 100% preventie van de ebolavirusziekte.

Het is echter noodzakelijk om de risico's van overdracht uit te sluiten - vermijd reizen naar landen met een hoog risico, vermijd de consumptie van ongetest voedsel of water, hygiëne, beschermde seks, enz.

Symptomen moeten in de gaten worden gehouden bij personen die in het verleden naar risicolanden zijn gereisd. Als hoge koorts, overmatige vermoeidheid, diarree of andere klinische symptomen (braken, bloedingen, buik- of hoofdpijn) optreden binnen enkele dagen of weken na terugkeer, moet onmiddellijk medische hulp worden gezocht. In eerste instantie moet de reisgeschiedenis aan de arts worden gemeld.