Cerebrovasculaire aandoening: verzwakte, vernauwde of verwijde cerebrale bloedvaten? Ken de oorzaken en symptomen

Cerebrovasculaire aandoeningen vormen een brede groep aandoeningen waarvan de basis wordt gevormd door een verminderde werking van de hersenen als gevolg van een verminderde bloedtoevoer.

Cerebrovasculaire aandoening = cerebrovasculaire ziekte.
Cerebro - heeft betrekking op de hersenen.
Vasculair - heeft betrekking op bloedvaten.

De bloedvaten van de hersenen kunnen worden aangetast door verschillende ziekten. Deze kunnen aangeboren of verworven zijn tijdens het leven. Ze spelen zich af over een lange periode, maar zijn meestal acuut.

De meest bekende ziekte die uitval van de hersenen veroorzaakt is een beroerte. Zelfs deze zelf is onderverdeeld in verschillende subtypes.

Het is een groep ziekten die de bloedstroom naar en door de hersenen beïnvloeden. Een daaropvolgend onvoldoende of volledig gebrek aan bloedstroom naar de hersencellen veroorzaakt hersenfalen.

Dit uit zich in verschillende symptomen die afhankelijk zijn van de locatie, de mate en de snelheid van de verstoring van de bloedtoevoer naar de hersencellen.

Een cerebrovasculaire aandoening is een van de ernstigste aandoeningen.

Het behoort tot de groep hart- en vaatziekten.

Deze groep omvat ook coronaire hartziekten en myocardinfarcten. De oorzaken van deze hart- en vaatziekten en cerebrovasculaire aandoeningen zijn verwant, behalve de locatie van het probleem. Er zijn een aantal gemeenschappelijke risicofactoren achter het optreden ervan.

U bent vaak geïnteresseerd in:
Wat zijn cerebrovasculaire aandoeningen?
Wat zijn de oorzaken van vernauwde, verwijde of verzwakte bloedvaten?
Wat zijn de typische symptomen en wat veroorzaakt bloedarmoede?
Hoe worden deze ziekten behandeld?

Interessante informatie over de bloedstroom in de hersenen - in het kort

De hersenen, het hersenweefsel, moeten een constante toevoer van bloed hebben. Een onderbreking in de bloedstroom naar de hersenen zal onmiddellijk resulteren in een storing.

Waarom is dit zo?

De hersenen en de zenuwcellen hebben de twee belangrijkste stoffen nodig om te kunnen functioneren: zuurstof en suiker, die als belangrijkste brandstof dienen.

Er zijn interessante feiten over het verbruik van de hersenen:

• de hersenen hebben ongeveer 115 gram suiker per dag nodig.
• 100 gram hersenweefsel vereist ongeveer 5,5 mg suiker
  • 75 mg per minuut
• 100 gram hersenweefsel heeft ongeveer 3,5 ml zuurstof nodig
  • 50 ml _O2 per minuut voor de hele hersenen
  • = 15-20% van de zuurstofbehoefte voor het hele menselijk lichaam
• 50-60 ml bloed per 100 g hersenen per minuut
• er stroomt ongeveer 750 ml bloed per minuut door de hersenen in rust
  • bij hoge hersenactiviteit kan de bloedstroom tot 50% toenemen
• Stoornis in de bloedstroom:
  • Het duurt 2-8 seconden voordat de hersenen zuurstof verbruiken
  • Na 12 seconden zonder zuurstof is er bewustzijnsverlies, ineenstorting en bewusteloosheid volgt
  • Na 3-4 minuten begint onomkeerbare hersenbeschadiging
  • na 9 minuten zonder zuurstof is overleven van de hersenen onmogelijk
    • de uitzondering is de staat van onderkoeling, wanneer de hersenactiviteit afneemt en daarmee ook het verbruik

Twee hoofdslagaders voorzien de hersenen van bloed.

Dit zijn de wervelslagader en de halsslagader. Ze vertakken zich en komen samen in de hersenen om de zogenaamde circulus arteriosus cerebri te vormen.

De cirkel van Willis bestaat uit 5 hoofdslagaders, die uit de halsslagaders en de wervelslagaders ontspringen:

1. arteria cerebri anterior dx. et sin. - voorste cerebrale slagader rechts en links
2. a. communicans anterior - voorste communicerende slagader
3. a. cerebri media dx. et sin. - middelste hersenslagader rechts en links
4. a. communicans posterior dx. et sin. - posterieure communicerende slagader
5. a. cerebri posterior - achterste hersenslagader, voortkomend uit de a. basilaris (arteria basilar), die ontspringt uit de wervelslagaders

Deze grote slagaders vertakken zich verder in kleinere.

De cerebrale aders voeren het bloed uit de hersenen af via een complex systeem van sinussen. De aders zijn oppervlakkig en diep.

De zwaartekracht zorgt voor de terugvoer van bloed uit de hersenen naar het lichaam, namelijk naar de gepaarde interne halsaderen (vena jugularis interna).

De veneuze vaten bevinden zich in de dura mater (hersenvlies).

Meer weten over cerebrovasculaire aandoeningen?
Wat zijn de oorzaken?
Hoe komen ze tot uiting?
En wat is hun behandeling of preventie?
Lees meer.

Wat zijn cerebrovasculaire aandoeningen?

Hersenvaatziekten vormen een brede groep ziekten die betrokken zijn bij de verstoring van de bloedstroom naar de hersenen.

Ze tasten de bloedvaten van de hersenen aan.

Meestal zijn de bloedvaten beschadigd en vernauwd door atherosclerose. In zo'n verstoord bloedvat kan trombose optreden.

Een andere vorm is een embolie (een bloedstolsel van elders in het lichaam). Vaak komt het stolsel uit het hart.

Het gevolg is een beroerte.

Het probleem van cerebrovasculaire aandoeningen houdt hier echter niet op. Het is noodzakelijk om na te denken over andere aandoeningen met een ander mechanisme.

Cerebrovasculaire aandoeningen omvatten:

• ischemische beroerte
  • hartaanval
  • voorbijgaande ischemische aanval
• hemorragische beroerte
  • intracerebrale bloeding
  • subarachnoïdale bloeding
  • intraventriculaire bloeding
• cerebraal aneurysma
• veneuze trombose - veneuze trombose
• vasculaire malformaties
  • arterioveneuze malformaties en veneuze malformaties

Cerebrovasculaire aandoeningen hebben verschillende oorzaken en worden over het algemeen onderverdeeld in aangeboren en verworven aandoeningen.

Aangeboren aandoeningen zijn bijvoorbeeld...

De aangeboren groep wordt beïnvloed door genetische opmaak, zoals in het geval van arterioveneuze malformaties of cerebrale autosomaal dominante arteriopathie.

Arterioveneuze malformaties zijn samenvloeiingen van bloedvaten. Dit is een vermenging van slagaders en aders. Deze verbinding is pathologisch omdat de directe verbinding van slagaders en aders de lagedrukaders niet beschermt tegen verhoogde druk in de slagaders.

Het risico is dat de misvorming scheurt en bloedt.

In sommige gevallen blijven ze onopgemerkt en levenslang asymptomatisch. Er zijn er ook waarbij het risico op een vaatbreuk jaarlijks toeneemt.

De eerder genoemde cerebrale autosomaal dominante arteriopathie wordt veroorzaakt door een mutatie in de genen. Het is een erfelijke ziekte en kan zich ontwikkelen op jongvolwassen leeftijd na het 30e levensjaar.

Het wordt veroorzaakt door progressieve hypertrofie van de gladde spiercellen van de vaatwand.

Dit leidt tot een verscheidenheid aan problemen, variërend van hevige migraine tot mentale en cognitieve stoornissen en neurologische problemen. De ziekte is onderverdeeld in drie subtypes, die van elkaar verschillen.

Vaak wordt de ziekte verward met andere ziekten, bijvoorbeeld psychiatrische stoornissen.

Verworven...

Gedurende ons hele leven dragen we bij aan de ontwikkeling van verschillende ziekten door verkeerde keuzes in levensstijl. Natuurlijk zijn genetische aanleg en erfelijkheid ook gerelateerd aan de ontwikkeling ervan.

Toenemende leeftijd en natuurlijke slijtage dragen er ook aan bij.

Het is dus een kwestie van factoren die we niet kunnen beïnvloeden en factoren die we wel kunnen beïnvloeden.

Dit is ook de reden waarom bepaalde risicofactoren worden genoemd bij cerebrovasculaire aandoeningen:

• oudere leeftijd - het risico op fysiologische slijtage neemt toe met de leeftijd
• mannelijk geslacht - mannen lopen in het algemeen meer risico op hart- en vaatziekten
• erfelijkheid en familiegeschiedenis
• hoog cholesterolgehalte in het bloed
• hoge bloeddruk - hypertensie, met een bloeddruk al boven 140/90 neemt het risico op complicaties toe
• roken - zowel actief als passief
• overmatig alcoholgebruik
• diabetes mellitus - beschadiging van de bloedvaten
• verstoord hartritme voor risico op trombose en embolie
• overgewicht en obesitas - over het algemeen een toenemende risicofactor
• overmaat aan verzadigde vetzuren - vet in de voeding
• gebrek aan lichaamsbeweging en een zittende levensstijl
• trauma en hoger risico op hersenaneurysma

De meeste van deze factoren kunnen tijdens ons leven worden beïnvloed = beheersbare risicofactoren.
Een gezonde levensstijl verlaagt het risico op vaatziekten.

Dit geldt ook voor atherosclerose.

Kort gezegd is het de afzetting van afzettingen in de bloedvatwand. Vet en andere bestanddelen zetten zich ziekelijk af in de bloedvaten. Dit proces veroorzaakt in de loop der jaren een vernauwing van de doorlaatbaarheid van de bloedvaten en dus van de ruimte voor de bloedstroom.

De vaatwand wordt stijf, minder elastisch. Dit is ook de reden waarom een hoge bloeddruk ontstaat. Hypertensie is vervolgens een risicofactor die het hele menselijke organisme verder pathologisch beïnvloedt.

Naast atherosclerose en hypertensie is trombose ook een risicofactor.

Trombose (vorming van bloedstolsels) heeft een even multifactoriële oorzaak.

Naast een verminderde bloedstolling is een verstoorde vaatwand met een atherosclerotische plaque, oftewel atherosclerose, betrokken bij de vorming van wandtrombi in bloedvaten.

Atherosclerose + trombose = mogelijk niet-klonterend - ischemie of ook embolie.

Bloedstolsels ontstaan ook in het hart. Trombusvorming wordt bijvoorbeeld veroorzaakt door hartritmestoornissen, maar ook door hartklepaandoeningen.

Het onderliggende mechanisme is een verminderde bloedstroom.

Deze genoemde ziektetoestanden lopen bovendien een hoog risico op de ontwikkeling van embolie.

Een embolie is een aandoening waarbij zich elders in het lichaam een bloedklonter vormt die losbreekt, zich door de bloedbaan verplaatst en vast komt te zitten in een kleiner bloedvat.

De bloedklonter verstopt het bloedvat, wat resulteert in een onderbloed gedeelte achter de embolie (ischemie). Wanneer een hersenslagader verstopt raakt, ontstaat er een vorm van ischemische beroerte.

En het zijn deze stolsels die bijdragen aan het ontstaan van een beroerte, door de eerder genoemde hartritmestoornis of klepbeschadiging.

Naast bloed kunnen embolieën ook ontstaan door andere lichaamsvreemde stoffen in het bloed.

Een ander voorbeeld is een cerebraal aneurysma, wat een pathologische abnormale uitstulping van een bloedvat is. De uitpuilende slagaderwand is verzwakt, waardoor er een risico op slagaderbreuk en daaropvolgende bloedingen ontstaat.

Een verzwakte uitpuilende vaatwand kan scheuren en een bloeding veroorzaken.

Een subarachnoïdale bloeding wordt meestal veroorzaakt door het scheuren van een intracranieel aneurysma en is een vorm van een hemorragische beroerte.

De procentuele verdeling van beroertes is interessant:

1. 88% ontstaat door ischemie
2. 9% is een bloeding in het hersenweefsel.
3. 3% door een subarachnoïdale bloeding

Wat als de oorzaak onbekend is?

Bij cerebrovasculaire aandoeningen is de oorzaak niet altijd bekend. Een dergelijke vorm van de ziekte wordt idiopathisch genoemd.

Een voorbeeld hiervan is de ziekte moyamoya.

Het is een vorm van vasculitis die een primaire en secundaire oorzaak kan hebben.

Stenose, d.w.z. vernauwing van een slagader, zorgt ervoor dat een deel van de hersenen bloedeloos wordt. Kleine bloedingen zijn ook een oorzaak van neurologische problemen.

In het Japans betekent het rookwolkjes, omdat ze een typische bevinding vormen op de hersenen tijdens angiografie.

Een andere groep zijn verschillende afwijkingen van de hersenvaten.

Afwijkingen van de hersenvaten in de tabel

Tabel vat cerebrovasculaire aandoeningen samen

Symptomen van cerebrovasculaire aandoeningen zijn variabel en treden soms helemaal niet op tijdens het leven.

Van spraakstoornissen en mentale stoornissen tot verlamming en bewusteloosheid.

Een bloeding wordt gekenmerkt door een snel begin van neurologische stoornissen.

De ernstigste complicatie van een bloeding is de dood.

Bij voorbijgaande vormen van bloeding verbetert de toestand na enkele uren.
Voorbijgaande (tijdelijke) hersenbloeding = voorbijgaande ischemische aanval.

Het tegenovergestelde van de voorbijgaande toestand is permanente hersenbeschadiging bij een aneurysma = herseninfarct.

Lacunair herseninfarct = gebied met bloedverlies is meestal kleiner dan 1 cm. Het treedt op wanneer een infarct optreedt vanuit kleine hersenslagaders.

Een herseninfarct kan worden veroorzaakt door trombose, atherosclerose of embolie.

Cardio-embolisch infarct = ongeveer 15-30%.
Lacunair infarct 15-30%.
Atherosclerotisch infarct ongeveer 25%.
Cryptogeen infarct = met een onverklaarde oorzaak ongeveer 20-40%.
Andere oorzaken van infarct ongeveer 5%.
Volgens de Internationale classificatie van ziekten onder I63.

De manifestaties van cerebrovasculaire aandoeningen zijn afhankelijk van de plaats, de omvang en de snelheid waarmee de complicaties zich voordoen. De toestand van de onmiddellijke bloedtoevoer en de collaterale circulatie is ook een factor.

Collaterale circulatie - eenvoudig gezegd is het een compensatoire circulatie, bloedtoevoer naar een deel vanuit een ander bloedvat.

Symptomen van cerebrovasculaire aandoeningen zijn bijvoorbeeld

• ernstige en plotseling optredende pijn - cephalea
  • bij langdurige hoofdpijn, gekenmerkt door een verandering in de intensiteit, het karakter of de locatie van de hoofdpijn
• spraak- en communicatieproblemen, dysartrie, afasie
  • verkeerde uitspraak
  • onduidelijke spraak, brabbelen, woordsla
  • de persoon begrijpt niet wat er gezegd wordt
  • de persoon begrijpt wat we zeggen, maar kan zich niet uitdrukken
• gedragsstoornis, verwarring, desoriëntatie
• zwakte tot onvermogen om een ledemaat te bewegen - verlamming
  • eenzijdige zwakte/verlamming - hemiparese/hemiplegie
  • zwakte en gedeeltelijk verlies van mobiliteit - parese
  • volledig verlies van mobiliteit - verlamming - plegie
• verzwakking van de gezichtsspieren - afhangen van de mondhoeken
• zintuiglijke beperking - zintuiglijke gewaarwording van huid, ledematen, lichaamsdelen
  • verminderde waarneming van pijn of warmte
  • paresthesie - onaangename gewaarwordingen, tintelingen, branderig gevoel, koud gevoel, enz.
• visuele stoornissen tot verlies van het gezichtsvermogen in één oog
• duizeligheid
• fluiten in de oren - oorsuizen
• evenwichtsstoornis, persoon wordt naar één kant getrokken
• misselijk gevoel tot braken
• hypertensie
• lichaamskrampen
• bewusteloosheid
• ademhalingsstilstand tot de dood

In de tabel staan enkele symptomen op basis van betrokkenheid van de hersenslagader

De diagnose is gebaseerd op de voorgeschiedenis, klinische symptomen en neurologisch onderzoek. Al deze methoden worden aangevuld met beeldvorming.

Vroege herkenning van een beroerte is belangrijk. Vroege diagnose wordt gevolgd door vroege behandeling om de oorzaak van de cerebrale doorbloedingsstoornis weg te nemen.

De prognose en de resulterende gezondheid van de getroffen persoon en de aanwezige neurologische uitval hangen ook af van de snelheid waarmee de symptomen worden herkend, via de diagnose naar een vroege specialistische behandeling.

Het FAST-herkenningshulpmiddel (fast) voor beroertes uit de VS:

• F = gezicht - gezicht en droop van één kant van het gezicht, oog en mond, de getroffen persoon is niet in staat om te glimlachen
• A = armen - bovenste ledematen, de patiënt is niet in staat om beide ledematen op te tillen en in een hogere positie te houden, één arm valt en is verlamd (unilaterale verlamming van het lichaam)
• S = spraak, d.w.z. spraak- en communicatiestoornis
• T = tijd - tijd om professionele hulp in te roepen vanaf de eerste tekenen en herkenning van de symptomen

De medische voorgeschiedenis omvat een subjectieve component (wat de persoon voelt). Andere ziekten en familiegeschiedenis (aanwezigheid van ziekte in de familie).

Vervolgens wordt een lichamelijk en neurologisch onderzoek uitgevoerd.

Na het onderzoek kan een vermoeden van een vasculaire gebeurtenis worden uitgesproken. Het is echter belangrijk om een beeldvormende test uit te voeren om de exacte oorzaak vast te stellen.

Beeldvormingsmethoden zijn belangrijk:

• CT + angiografie, cerebrale angiografie
• MRI
• Echografie van de halsslagader - Doppler, duplex sonografie

ECG, bloeddruk- en hartslagmonitoring, plus bloedafname voor laboratoriumonderzoek worden toegevoegd. Als de etiologie (oorzaak) onduidelijk is, wordt ook hersenvocht geanalyseerd (vermoeden van infectieuze oorsprong).

Het verloop van de ziekte heeft geen duidelijke tekenen.

Er zijn zulke ziekten die hun hele leven asymptomatisch zijn en niet leiden tot complicaties en verslechtering van de toestand.

In het laatste geval komen ze snel opzetten met intense moeilijkheden. Ze kunnen eindigen in ernstige neurologische uitval en aantasting van mobiliteit of waarneming, zelfs de dood.

De eerder genoemde tijdelijke bloedarmoede is hier een voorbeeld van.

Voorbijgaande ischemische aanval...

Een voorbijgaande anemie begint met het typische beeld van ischemie in het getroffen deel van de hersenen. Het probleem verdwijnt echter binnen 24 uur wanneer het hersenweefsel opnieuw doorbloed wordt.

Een andere vorm is een herseninfarct, waarbij de neurologische uitval verergert en de problemen zich binnen de eerste 24-72 uur voortzetten.

En het tegenovergestelde is...

Gevallen waarbij het begin van de ziekte abrupt is met ernstige neurologische uitval, maar waarbij de symptomen geleidelijk afnemen en de neurologische uitval niet meer zo groot is.

Een voorbeeld is de verplaatsing van een embolus (bloedklonter) naar een kleinere hersenslagader.

Het definitieve verloop van een cerebrovasculaire aandoening kan niet worden bepaald. Het hangt af van de locatie en de omvang van de verstoring van de bloedtoevoer naar het hersenweefsel en ook van de toestand van de collaterale circulatie.

Natuurlijk geldt bij neurologische problemen: vroegtijdige professionele zorg + diagnose en vroegtijdige behandeling = de mogelijkheid van een kleinere neurologische uitval en een betere prognose.

Bij kinderen is er een verschil

In de pediatrische periode zijn cerebrovasculaire aandoeningen minder betrokken bij morbiditeit.

De belangrijkste oorzaak op volwassen leeftijd is atherosclerose, maar dit is niet het geval op kinderleeftijd.

Verschillende aangeboren misvormingen van de hersenvaten, evenals hartklepaandoeningen en trombofiele aandoeningen of infecties zijn de oorzaak van de incidentie.

Ze komen voor bij pasgeborenen, maar ook bij oudere kinderen, afhankelijk van de onderliggende oorzaak.

Ischaemische beroerte komt het meest voor in het eerste levensjaar. Subarachnoïdale bloeding bij adolescenten.

Het verloop van de ziekte heeft niet zo'n duidelijke lijn als bij volwassenen. Er zijn bepaalde symptomen die al dan niet direct op een beroerte wijzen.

Op de kinderleeftijd uiten complicaties van cerebrovasculaire aandoeningen zich als:

• spasmen van een deel of het hele lichaam
• hoofdpijn
• bij jonge kinderen, overmatige prikkelbaarheid of, omgekeerd, lethargie (afname van het mentale functioneren)
• hoge lichaamstemperatuur - koorts van 38 °C of meer
• misselijkheid en braken
• visuele stoornissen
• en anders dan op volwassen leeftijd

Prevencia = číslo 1

Dôležité je pamätať, že základom prevencie je zmena životného štýlu:

• zanechať fajčenie
• obmedziť príjem alkoholu
• znížiť príjem soli potravou
• znížiť príjem nezdravých tukov v strave
• racionálna a zdravá výživa + základné živiny v strave
  • dostatok bielkovín a vhodné cukry
  • zdravé tuky
  • ovocie a zelenina + vitamíny
  • mliečne produkty
  • ryby a chudé mäso
• zníženie telesnej hmotnosti pri nadváhe a obezite - hodnota BMI
• dostatok tekutín
• denná pohybová aktivita a obmedzenie sedavého štýlu života
• sledovanie hodnoty krvného tlaku
• pravidelná a dodržiavaná liečba ordinovaná lekárom
• sledovanie hladiny cukru pri cukrovke
• obmedzenie stresu a nadmerného psychického zaťaženia