Borstkanker: waarom ontstaat het en hoe openbaart het zich? Zelfonderzoek als preventiemethode

Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen, ongeveer 20-30 procent van alle vormen van kanker.

Het treft vooral vrouwen,
maar zelden mannen.
De incidentie bij mannen is naar verluidt 1:100. De incidentie van kwaadaardige borstkanker neemt wereldwijd toe.

De incidentie van kwaadaardige borstkanker neemt wereldwijd toe. In het verleden werd de ziekte meestal gediagnosticeerd bij vrouwen ouder dan 60. De laatste jaren worden echter ook steeds meer vrouwen tussen de 25 en 45 jaar getroffen.

Vroegtijdige diagnose en behandeling hebben een directe invloed op het sterftecijfer. Dit wordt bevorderd door screening, regelmatige preventieve controles en borstzelfonderzoek.

Hoewel de exacte oorzaak van kanker onbekend is, kennen we wel enkele risicofactoren voor het ontstaan ervan.

De waarschuwingssignalen zijn ook belangrijk en mogen niet worden verwaarloosd. Wat een vrouw moet weten over de ziekte wordt in het artikel gepresenteerd.

Je bent vaak geïnteresseerd in:
Waarom ontstaat het en hoe lang duurt het voor het zich ontwikkelt?
Hoe uit het zich?
Wat is de behandeling?
Wat is de rol van borstzelfonderzoek bij preventie?

Niet elk knobbeltje in de borst is een tumor of kanker

Niet elk knobbeltje in de borst wijst op kanker.

Toch is het belangrijk om op knobbels te letten.

Een tumor volgt de regels van het lichaam niet en leeft op zichzelf. Hij kan elke cel in het lichaam aantasten. De precieze oorzaak van het ontstaan ervan is niet helemaal bekend.

Een tumor wordt gedefinieerd als een overmatige, ongecoördineerde vermenigvuldiging van weefsel met groei in omliggend en normaal weefsel.

Het wordt gekenmerkt door kenmerken zoals

1. excessieve groei
2. ongecoördineerde groei
3. en groei die onafhankelijk is van de omgeving en het organisme als geheel - autonome groei

Verstoring van DNA genetische informatie, de vorming van pathologische eiwitten, die vervolgens het normale gedrag van cellen verstoren, namelijk hun deling, juiste differentiatie (classificatie van functie, diversiteit) en dood, zijn betrokken bij de vorming van tumoren.

In dit tumorproces zijn stoffen aanwezig die oncogenen worden genoemd.

De groei van pathologische cellen en weefsels wordt ook gekenmerkt door de onderdrukking van de functie van anti-tumorgenen (antikankergenen). Deze zijn verantwoordelijk voor het reguleren van de normale celgroei en -deling. Hun rol is ook het voorkomen van de misproliferatie van cellen met onjuiste genetische informatie.

Verschillende interne en externe factoren beïnvloeden de vorming van een tumor. Interne factoren zijn onder andere genetische aanleg, hormonale invloeden en iemands immuniteit. Externe factoren zijn onder andere chemische stoffen, fysieke invloeden en virussen.

In de onderstaande tabel staan enkele risicofactoren die van invloed zijn op de ontwikkeling van kanker

De tumor kan goedaardig (benigne) en kwaadaardig (maligne) zijn.

Goedaardige tumoren zijn niet levensbedreigend, maar sommige kunnen een verhoogd risico op kanker vormen. Goedaardige tumoren zijn bijvoorbeeld cysten. Ze zijn voelbaar en omcirkeld en kunnen pijnlijk zijn. Een ander type is fibroadenoom en andere proliferatieve aandoeningen.

De borst ondergaat in de loop van een mensenleven verschillende veranderingen. Zo schommelt de hormoonspiegel door oestrogeen en gestagenen. Deze veranderingen zijn bedoeld om de borstklier voor te bereiden op zwangerschap en borstvoeding. De borstklier wordt groter, de borst kan pijnlijk worden en als er geen eicel bevrucht wordt, nemen de veranderingen af. Er kunnen ook verschillende knobbeltjes in de borst ontstaan.

Tijdens de cyclus kunnen er ook verschillende knobbeltjes verschijnen in de borst. Deze worden bijvoorbeeld fibrocysteuze veranderingen of fibrocysteuze mastopathie genoemd. Dit is ook het geval wanneer je hormoonmedicatie neemt.

Borstkanker is

Borstkanker is een kwaadaardige ziekte die meestal ontstaat in de lobuli van de borstklier of in het borstkanaal. We vinden ook benamingen zoals carcinoma in situ of invasieve vormen van carcinomen.

Carcinoma in situ kan lobulaire en ductale vormen aannemen.

De lobulaire vorm verwijst naar de betrokkenheid van de borstklier zelf, de kwab (lobus). De borst bestaat uit ongeveer 15-20 klieren, die elk een aparte kwab vormen. De term ductaal wordt gebruikt als de klierbuis is aangetast.

We kunnen deze benaming tegenkomen bij borstkanker:

• ductaal carcinoom in situ, waarbij het kanaal van de klieren is aangetast; het is een vroeg stadium van de ziekte.
• lobulair carcinoom, dat de borstklier aantast en ongeveer 10% uitmaakt en meestal uitzaait naar de eierstokken of het hersenvlies.
• ductaal carcinoom, is de meest voorkomende vorm, ongeveer 75%, en vormt MTS naar bot, long en lever
• inflammatoir carcinoom is agressief en zeldzamer en komt in 1-3% van de gevallen voor
• Pagetcarcinoom, dat de tepel aantast
• tubulair carcinoom is zeldzaam, ongeveer 1%
• mucineus carcinoom is ook zeldzaam, ongeveer 2%
• medullair carcinoom, in ongeveer 6%

De exacte oorzaak van de tumor is niet bekend. Hetzelfde geldt voor borstkanker. Men denkt dat de basis van borstkanker een genmutatie is in BRCA1 en BRCA2. Hierdoor gaan de cellen zich ongecontroleerd vermenigvuldigen en ontwikkelen ze zich tot kanker.

Bij de ontwikkeling van borstkanker worden enkele risicofactoren genoemd zoals:

De aanwezigheid van een of meer risicofactoren is geen duidelijke aanleiding voor de ziekte.

Daarom is regelmatige controle van de borst essentieel. Vroegtijdige opsporing en diagnose zijn een garantie voor een succesvolle behandeling. Screening, regelmatige preventieve onderzoeken en natuurlijk borstzelfonderzoek zijn belangrijk.

Preventieve onderzoeken worden gedekt door de ziektekostenverzekering.

Als een vrouw niet naar een gynaecoloog gaat, moet ze worden doorverwezen voor een onderzoek door een huisarts. Borstonderzoek begint op 18-jarige leeftijd. Tot de leeftijd van 40 jaar wordt ook een echografisch onderzoek uitgevoerd. Voor vrouwen na 40 jaar wordt ook elke twee jaar een mammografie uitgevoerd.

Zelfonderzoek van de borsten moet elke vrouw vanaf haar 18e minstens één keer per maand doen.

De symptomen bij borstkanker zijn uiteenlopend. Sommige vormen van borstkanker en borstkanker in een vroeg stadium hebben geen duidelijke symptomen.

Ze worden incidenteel ontdekt tijdens gynaecologisch onderzoek en dat is het belangrijkste doel van preventie en screening.

Goedaardige (niet-kwaadaardige) gezwellen kunnen voelbaar zijn als welomlijnde knobbels die pijn kunnen doen. Aan de andere kant kan een kwaadaardig proces helemaal geen pijn doen.

De progressie van de ziekte kan langzaam of plotseling zijn en hangt voornamelijk af van de soort.

Knobbels en verharding of vergroting van de borsten komen ook voor tijdens de menstruatiecyclus, door veranderingen in de hormoonspiegels.

Het is belangrijk om deze waarschuwingssignalen op te merken, zoals:

• Weerstand, d.w.z. verstijving, knobbeltje in de borst
  • tot 75% van de knobbels in de borst zijn voelbaar en pijnloos.
• terugtrekken van de huid
• terugtrekken van de tepel
• knobbel, weerstand in de oksel en boven het sleutelbeen
  • vergroting van lymfeklieren in de borststreek, op de borstwand
• afscheiding, d.w.z. tepelafscheiding die bruinachtig of bloederig is
• ontsteking van de borst
• roodheid van de huid van de borst
• eczeem op de tepel
• gerimpelde borsthuid, oranje huid
• kleurveranderingen van de borsthuid en tepel
• verandering in tepelgevoeligheid
• pijn in de borst komt voor bij ongeveer 5% van deborsten
• vergroting van één borst, maar slechts in 1% van de gevallen
• krimpen van één borst
• verandering van borstvorm
• algemene symptomen (vermoeidheid, zwakte, gewichtsverlies), symptomen die verband houden met de aanwezigheid van verre uitzaaiingen

Stadium van borstkanker

Er worden verschillende soorten classificatie volgens klinisch stadium gegeven, evenals pathologische stadiëring van de ziekte. Bepaalde kenmerken worden geïdentificeerd. Tumorgrootte, lymfeklierbetrokkenheid en de aanwezigheid van uitzaaiingen worden beoordeeld.

Gewichtsverlies en botpijn zijn een teken van ziekte in een laat stadium en uitzaaiingen. Uitzaaiingen van andere kankers naar de borst komen niet zo vaak voor, maar uitzaaiingen van borstkanker naar andere delen van het lichaam wel.

Borstkankers kunnen uitzaaien naar:

• de hersenen en het hersenvlies
• de longen
• lever
• eierstokken
• botten
• lymfeklieren

Diagnose wordt voornamelijk gesteld in de vorm van screening en preventief onderzoek. Zelfonderzoek van de borsten is ook heel belangrijk. Vrouwen en meisjes moeten hun borsten minstens één keer per maand voelen.

Regelmatige controles bij de gynaecoloog zijn belangrijk. De gynaecoloog onderzoekt ook de borstklieren. Tot 40 jaar wordt ook een echografie uitgevoerd. Na 40 jaar wordt om de twee jaar een mammografie uitgevoerd. Als een vrouw waarschuwingssignalen opmerkt, is een gespecialiseerd onderzoek nodig.

Het klinisch onderzoek omvat het afnemen van een persoonlijke, familiale en gynaecologische voorgeschiedenis. De borsten worden dan onderzocht door zicht en palpatie. De okselstreek wordt ook onderzocht door palpatie.

Er wordt biologisch materiaal verzameld, d.w.z. bloedonderzoek, oncologische markers, hormoonreceptoren, HR (ER en PR) en HER/2. Er wordt een weefselmonster genomen door middel van een punctie (biopsie) en vervolgens wordt histologie van het monster uitgevoerd.

Beeldvormingsmethoden vormen een speciale groep. Mammografie is een van de belangrijkste onderzoeken, gevolgd door echografie, CT, MRI, PET en ductografie. Mammografie wordt gezien als de meest betrouwbare methode om de ziekte in een vroeg stadium te diagnosticeren.

Met mammografie kunnen zelfs kleine massa's van slechts 5 mm worden opgespoord en kan tot 90% van de pre-kanker massa's en aandoeningen worden gediagnosticeerd. In het verleden was er bezorgdheid over de hoge dosis ioniserende straling bij dit onderzoek. Deze bezorgdheid is nu ongegrond.

Mammografie is een speciaal röntgenonderzoek. Het wordt aanbevolen om het eerste basisonderzoek te doen na de leeftijd van 40 jaar en daarna regelmatige onderzoeken na de leeftijd van 49 jaar.

Naast mammografie moeten vrouwen na hun 18e minstens één keer per jaar worden gescreend.

Het verloop van de ziekte is niet uniform.

Sommige soorten tumoren groeien enkele jaren langzaam zonder symptomen en worden bij onderzoek incidenteel ontdekt.

Anderzijds kan een ander type tumor snel groeien en net zo snel uitzaaien naar andere delen van het lichaam. Een dergelijk agressief gedrag betekent ook een korte levensverwachting voor de getroffen persoon.

Waarom kanker ontstaat is niet duidelijk.

Aangenomen wordt dat er verschillende risicofactoren op elkaar inwerken. Dit is echter geen garantie dat het ook gebeurt. Maar als je een van de bovengenoemde waarschuwingssignalen ontdekt, is een onderzoek nodig. Een vroege diagnose speelt een zeer belangrijke rol bij de behandeling en een daaropvolgende goede prognose.

Vergeet niet dat vroege ontdekking van een probleem je leven kan redden. Voor tumoren die kleiner zijn dan 1 cm is er 90% kans op genezing.

De kans op borstkanker neemt toe met de leeftijd. Vrouwen boven de 40 hebben een hoger risico om de ziekte te ontwikkelen. Dit sluit echter niet uit dat de ziekte zich na de leeftijd van 20 ontwikkelt. In Europa en Noord-Amerika is het de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen.

Vergeet het borstzelfonderzoek niet

Vrouwen en meisjes ouder dan 18 jaar moeten regelmatig, eens per maand, hun borsten laten onderzoeken. Het beste moment is na het einde van de menstruatie. In de postmenopauzale periode moet het op dezelfde dag van de maand gebeuren. Zelfonderzoek is een belangrijk onderdeel van vroegtijdige opsporing van een probleem.

Procedure voor zelfonderzoek:

1. Kleed het bovenlichaam uit
2. ga voor een spiegel staan
   • vergelijk de borsten - de ene kan iets groter zijn dan de andere, dit is normaal
   • huidskleur
   • kleur van tepels en tepelhof
   • gerimpelde huid?
   • Oranje huid?
   • ingevallen huid?
   • ingetrokken tepel?
   • uitpuilende huid?
   • eczeem van huid, tepel, tepelhof?
   • ontsteking van de borst?
3. Handen boven het hoofd heffen
4. borsten moeten deze beweging van de bovenste ledematen volgen
5. staan de tepels op dezelfde hoogte?
6. op je zij liggen
   • de borst met cirkelvormige bewegingen palperen
   • palperen met de buiken van de vingers
   • rechterhand - linkerborst en omgekeerd
   • het gebied tussen de borst en de arm palperen
7. zittend of staand
   • een hand onder de borst
   • optillen
   • de andere hand palpeert
   • zachtjes in de tepel knijpen, let op bruine of bloederige afscheiding
8. palpeer de oksel
   • je kunt de lymfeklieren palperen, zelfs onder normale omstandigheden
   • ze zijn zacht en beweeglijk, een normale toestand
   • bij overgewicht en obesitas zijn ze meestal niet voelbaar omdat ze ingebed zijn in een grotere vetlaag

Veranderingen of afwijkingen ten opzichte van eerder onderzoek moeten met een arts worden overlegd. Niet elk knobbeltje duidt op kanker, maar het kan de gezondheid en het leven redden. Onthoud dat vroegtijdige opsporing en behandeling de sleutel tot succes zijn.