Atriumfibrillatie: wat is het en hoe uit de ritmestoornis zich?

Gewoonlijk komt boezemfibrilleren voor bij ongeveer 5 procent van de mensen en er zijn drie vormen wat betreft de duur van de aandoening. De eerste is de paroxysmale vorm, die minder dan 7 dagen duurt, maar meestal minder, en vanzelf ophoudt zonder dat er ingegrepen hoeft te worden. De tweede vorm is de persisterende vorm, die meer dan 7 dagen duurt en waarbij medisch ingrijpen nodig is. Er is ook een permanente vorm, die vaak gepaard gaat met een andere complicatie.

Boezemfibrilleren zelf betekent dat de twee boezems van het hart niet in staat zijn om samen te trekken. Ze zijn niet in staat om bloed uit te stoten naar de hartkamers, waardoor het daar alleen passief komt door het op te zuigen. Bij een gezond persoon is dit misschien niet zo'n probleem als bij iemand met een ziekte, waar al complicaties optreden. Tegelijkertijd veroorzaakt dit ook een onregelmatige hartslag, dat wil zeggen een verandering in de snelheid waarmee het hart werkt. Meestal is er een toename in snelheid, omdat het hart probeert om ondanks het probleem sneller bloed in de circulatie te pompen.

Er zijn verschillende oorzaken voor deze aandoening. Het kan een genetische aanleg zijn, maar het kan ook een andere hartziekte zijn die alleen gepaard gaat met fibrilleren. Daarnaast zijn te weinig beweging, hoge bloeddruk, diabetes, obesitas, verschillende stofwisselingsproblemen en overmatig roken of alcoholgebruik ook zeer hoge risicofactoren. Ook sommige longproblemen, zoals tumoren of longontsteking, kunnen ritmestoornissen veroorzaken. Ook schildklieraandoeningen zijn een risicofactor.

Het meest voorkomende symptoom van de ziekte is een onregelmatige polsslag en hartritmestoornissen. Daarnaast kan een persoon met deze ziekte ook hartkloppingen en vooral overmatige vermoeidheid voelen. Daarnaast is er na overmatige lichamelijke inspanning ook sprake van kortademigheid. De persoon wordt eerder en gemakkelijker kortademig en ademt vervolgens moeilijker. Soms kan er zelfs sprake zijn van pijn op de borst die dof en beklemmend is.

Daarnaast vertoont de ziekte ook symptomen van een mogelijke geassocieerde ziekte met een andere aandoening. Als boezemfibrilleren bijvoorbeeld geassocieerd wordt met schildklieraandoeningen, die ook deze onregelmatige hartslag kunnen veroorzaken, kan de persoon ook gewicht verliezen. Hij of zij kan ook spijsverteringsproblemen hebben, meestal in de vorm van diarree. Als de ziekte echter maar van korte duur is en bijvoorbeeld binnen 7 dagen overgaat, merkt de persoon meestal geen andere symptomen dan een snelle hartslag.

De ziekte kan worden opgespoord door de aanwezigheid van symptomen, maar vooral door onderzoek. Dit gebeurt via een elektrocardiograaf (ECG). Sommige vormen van boezemfibrilleren zijn echter niet altijd aanwezig. Daarom wordt ook het zogenaamde Holter ECG gebruikt, dat het mogelijk maakt om de patiënt gedurende een periode van 24 uur te volgen en zo nauwkeurige gegevens te verkrijgen. Sommige oorzaken van boezemfibrilleren kunnen ook worden opgespoord via echocardiografie of röntgenfoto van de borstkas, waarbij een beeld van het hart en de longen wordt verkregen.

In sommige gevallen verdwijnt boezemfibrilleren vanzelf binnen 24 uur. In andere gevallen duurt het langer, of wordt de aandoening gecorrigeerd na medisch ingrijpen. Er zijn echter ook gevallen waarbij de aandoening aanwezig is, zelfs na routinematig medisch ingrijpen. In dit geval kan het complicaties op de lange termijn veroorzaken, zoals ademhalingsproblemen, overmatige en snelle hartslagen, of bloedstolsels en bedreiging van de hersenen, ledematen of inwendige organen. Het is de meest voorkomende oorzaak van ischemische beroerte, goed voor 85% van de gevallen.