Verlies van reukzin en vaak ook smaakzin bij infecties en andere ziekten?

Geurverlies (ook bekend als anosmie) is essentieel voor het menselijk leven in termen van veiligheid. Daarnaast is reukverlies nauw verbonden met smaakverlies. Deze twee componenten zijn interoperabel in hun perceptie.

We onderscheiden aangeboren en verworven reukverlies.

Aangeboren reukverlies is het verlies waarmee iemand wordt geboren. Het wordt waarschijnlijk veroorzaakt door vroeggeboorte en onrijpheid van de reukcellen. Het kan ook een erfelijke factor zijn.

Verworven reukverlies treedt op tijdens iemands leven en de oorzaak kan divers zijn. Het is een teken van kleine, minder ernstige of zelfs ernstige ziekten. Hoewel reukverlies een kleine handicap is in vergelijking met het verlies van andere zintuigen, beperkt het iemand op bepaalde manieren.

Je vraagt je vaak af:
Waarom heb ik mijn reuk- en smaakzin verloren?
Wat kunnen de oorzaken zijn?

Er kunnen verschillende oorzaken zijn. Het kan bijvoorbeeld een verstopping van de neus zijn bij een aandoening van de bovenste luchtwegen. Maar de oorzaken kunnen ook ziekteprocessen zijn, wanneer iemand de reukgevoeligheid verliest door bepaalde pathologische veranderingen in het lichaam.

De reukzin is een van de belangrijkste zintuigen die iemand bezit en kan verschillende complicaties helpen voorkomen, vooral voedselvergiftiging of chemische vergiftiging bij inname via de mond of inademing.

Geurverlies bij griep en rhinitis, maar ook bij het nieuwe coronavirus covid-19

Vaak is het verlies van reukzin slechts tijdelijk en gaat het gepaard met verschillende aandoeningen van de bovenste luchtwegen. Het kan bijvoorbeeld een verkoudheid met griep zijn, die gepaard gaat met een volle neus en veelvuldig snotteren.

Dit belemmert het vermogen van de persoon om geuren of andere prikkels waar te nemen.

Ook sinusitis komt voor. De neus zit vol slijm en dit vormt een obstructie in de neusholte. Hierdoor kan lucht met geuren de reukcellen niet bereiken, wat reukverlies veroorzaakt.

Het verlies van reuk en smaak is een van de eerste mogelijke symptomen van infectie met het nieuwe coronavirus, dat bij mensen de ziekte covid-19 veroorzaakt. Meestal is het echter mild. Vooral senioren met meerdere langdurige ziekten en mensen met een verzwakte immuniteit lopen risico.

Lees meer in de rubriek Coronavirus - covid-19.

Andere ziekten die anosmie veroorzaken

Neuspoliepen zijn een ernstigere ziekte. Ook in dit geval wordt het reukverlies veroorzaakt door een obstructie, d.w.z. een verstopping in de neus. Poliepen kunnen de getroffen persoon lange tijd plagen, vooral met verschillende vormen van slijm die het leven onaangenaam maken.

De behandeling is in dit geval ook zwaarder dan bij een gewone verkoudheid en wordt uitgevoerd met een neusspray met corticosteroïden of tabletten. Als deze methode niet helpt, volgt een operatieve verwijdering van de poliepen.

Eenzijdige stoornissen en verlies van reukvermogen komen om ernstigere redenen voor. Het kan verband houden met tumoren in de neusholte of de hersenen. In dit geval is het noodzakelijk om zo snel mogelijk naar een specialist te gaan.

Vaak treedt eenzijdig, maar ook volledig reukverlies op als gevolg van verschillende verwondingen of traumatische factoren. De structuur of functie van de reukzenuw kan verstoord zijn. Het komt ook voor bij letsel aan het voorhoofdsbeen of de onderste voorhoofdsgroeve van de schedel.

In sommige gevallen treedt het verlies op na een hersenletsel.

Het kan ook tijdelijk zijn, zoals bij een hersenschudding. Blijvend verlies treedt op wanneer de reukzenuw of het centrum voor reukwaarneming verstoord is, dat wil zeggen wanneer de hersenen beschadigd zijn.

Op korte termijn kan iemand zijn of haar reukvermogen verliezen, bijvoorbeeld tijdens een epileptische aanval. Soms kan hij of zij tijdens deze aanval geuren anders waarnemen dan normaal. Soms worden problemen met het reukvermogen ook veroorzaakt door schommelingen in de hormoonspiegels, bijvoorbeeld bij vrouwen.

Er zijn ook gevallen bekend waarbij de reukzin werd aangetast na het innemen van bepaalde antibiotica. Langdurige blootstelling van de reukreceptoren aan bijvoorbeeld gevaarlijke gassen of chemisch vervuilde omgevingen kan ook een nadelig effect hebben.

Het ergste is als iemand zijn reukvermogen verliest door zenuwbeschadiging en ziekte. Reukverlies kan ook een van de eerste symptomen zijn van bijvoorbeeld de ziekte van Parkinson of Alzheimer.

Beide ziekten vallen onder het zenuwstelsel en veroorzaken verlies van hersencellen en stoornissen in het zenuwstelsel.

Bij gedeeltelijk of volledig reukverlies is het belangrijk om te letten op de omstandigheden van het begin en de duur van de aandoening. Het is ook belangrijk om te weten of het reukverlies bilateraal is of slechts aan één kant. De oorzaken kunnen minder ernstig zijn, maar ook ernstig.

In elk geval wordt een professioneel onderzoek door een KNO-arts aanbevolen.