Paranoia: Wat veroorzaakt paranoia en hoe uit het zich?

Paranoia is een aandoening waarbij iemand last heeft van relativeringen en fantasieën en daardoor andere mensen verdenkt. Ook heeft hij de neiging om de werkelijkheid affectief te vervormen.

Mensen kunnen van nature paranoïde zijn. Dit wordt een paranoïde persoonlijkheidsstoornis genoemd. Sommige mensen ontwikkelen paranoia als gevolg van een ziekte.

De term paranoia, vertaald als "buiten zichzelf", werd in de Griekse oudheid gebruikt om te verwijzen naar krankzinnigheid en dementie.

In dit geval is het ook een symptoom van een ziekte, meestal een mentale en psychiatrische stoornis. Deze aandoening moet zeker worden aangepakt, hoewel behandeling erg moeilijk en vooral blijvend is.

Mensen die lijden aan een paranoïde persoonlijkheidsstoornis kunnen zich manifesteren als:

• wantrouwend
• jaloers
• hun omgeving als de vijand zien
• wantrouwende ideeën hebben
• relationeel zijn
• agressief
• vrezen dat de mensen om hen heen hen alleen maar pijn willen doen
• ze benadrukken hun eigen ego
• ze verdraaien de werkelijkheid
• hebben soms het gevoel dat ze bovenmenselijke gaven en krachten hebben, of dat ze een belangrijke rol te spelen hebben.

Jongeren wantrouwen meestal hun ouders en weigeren met hen te communiceren. Als paranoia deel uitmaakt van de symptomen van een andere ziekte, kan het zich op iets andere manieren uiten.

Bijvoorbeeld door wanen of hallucinaties, maar het principe is vergelijkbaar.

Paranoïde toestanden worden beschouwd als een aparte entiteit onder stoornissen, maar ook als onderdeel van schizofrenie of affectieve stoornis.

Bipolaire affectieve stoornis en paranoia

Mensen zijn beter bekend met deze stoornis onder de oudere naam manisch-depressief syndroom of psychose.

Paranoia en paranoïde gedrag wordt vaak gezien bij mensen die lijden aan een manisch-depressieve psychose. Het is een psychiatrische aandoening waarbij er periodieke veranderingen zijn in stemming, vitaliteit en algemeen functioneren van het lichaam.

De ziekte uit zich vooral in stemmingsstoornissen, persoonlijkheidsveranderingen, depressie, gedragsveranderingen en soms euforische stemmingen en gedragingen. Het gaat soms ook gepaard met verschillende wanen, hallucinaties en uitputting.

De veranderingen bij mensen met een manisch-depressieve psychose treden op in cycli. Er zijn meestal vier cycli. Er is een hypomane vorm, een manische vorm, een depressieve vorm en een gemengde vorm.

Minder dan één procent van de mensen lijdt aan de ziekte. Erfelijkheid speelt een rol. De ziekte wordt meestal behandeld met medicatie en veranderingen in levensstijl. Natuurlijk moet de behandeling worden toevertrouwd aan professionals.

Schizofrenie en paranoia

Paranoïde toestanden maken ook deel uit van schizofrenie. Het is ook een ernstige psychiatrische aandoening die wordt gekenmerkt door een ineenstorting van de persoonlijkheid, vooral in het emotionele deel van de menselijke psyche.

Symptomen zijn meestal zichtbare gedragsveranderingen, verstoring van emoties en gevoelens, onvermogen om rationeel te denken. Iemand kan last hebben van wanen of hallucinaties. Persoonlijkheidsveranderingen, stemmings- en gedragsstoornissen komen vaak voor. Soms komen depressie of agressie voor.

Schizofrenie treedt meestal op in de vroege volwassenheid. Genetische aanleg heeft een grote invloed op de ontwikkeling van de stoornis. Maar soms kan het een verworven vorm zijn, waarbij externe omgevingsinvloeden een rol hebben gespeeld.

Antipsychotica worden vooral gebruikt om de ziekte te behandelen. Ze hebben een positieve invloed op het denkproces van de patiënt.

Andere oorzaken

Soms maakt paranoia deel uit van de symptomen van bepaalde ziekten van het zenuwstelsel. Een voorbeeld is de ziekte van Alzheimer. Vooral in een vergevorderd stadium komen ook hallucinaties en wanen voor.

Alcoholisme kan een andere oorzaak zijn. In dit geval treedt paranoia op als gevolg van langdurige schade aan de hersenen en de hersenfuncties door alcohol. Het kan ook voorkomen in het predelirante stadium. Ook drugs en langdurig misbruik ervan kunnen hetzelfde effect hebben. Bijvoorbeeld stimulerende middelen zoals methamfetamine en hallucinogenen, marihuana en LSD.