Ondervoeding: wat zijn de oorzaken en gevolgen + Soorten

Ondervoeding is het gevolg van een tekort aan voedingsstoffen die nodig zijn voor het goed functioneren van het lichaam. Dit tekort kan meerdere oorzaken hebben. Daarom verdelen we ondervoeding ook in verschillende soorten.

Cachexie is ook een term die gebruikt wordt om gewichtsverlies te beschrijven.

Ondervoeding = ondervoeding = marasmus = kwashiorkor = quarantaine = cachexie.

De basis van primaire ondervoeding ligt in onvoldoende voedselinname. Dit type komt voor in ontwikkelingslanden en in lagen in slechte sociaaleconomische omstandigheden. Het uithongeren van modellen om hun gewicht laag te houden is welbekend.

Er is sprake van secundaire ondervoeding wanneer deze wordt veroorzaakt door een ziekte. Er zijn een aantal ziektetoestanden die dit veroorzaken. Een groot percentage hiervan zijn voornamelijk chronische ziekten.

Ondervoeding wordt technisch ook wel ondervoeding genoemd. De naam komt van het Latijnse malus (slecht) en nutritio (voeding).

Naast de indeling in primair en secundair kennen we nog een andere indeling, namelijk die in energieondervoeding en eiwitondervoeding.

Energieondervoeding wordt ook wel marasmus genoemd en wordt veroorzaakt door onvoldoende energietoevoer. Iemand die aan dit type lijdt, is mager en heeft geen of minder onderhuids vet. Maar hij heeft geen verminderde immuniteit en zijn proteïnegehalte in het bloed is normaal.

Proteïne (eiwit) ondervoeding (ook bekend als kwashiorkor) wordt gekenmerkt door verschillende symptomen. Een daarvan is een laag proteïnegehalte in het bloed en een ander is een lager gehalte aan witte bloedcellen, wat van invloed is op de verminderde immuniteit.

In dit geval is het lichaam niet in staat om suikers en vetten te gebruiken voor energie. Het gebruikt energie uit eiwitten als vervanging. De verlaagde eiwitniveaus veroorzaken vervolgens zwellingen.

Dit wordt verergerd door een slechte wondgenezing en de ernstigste complicaties zijn onder andere multi-orgaanfalen en sepsis. Een specifieke aandoening is koolhydratentekort. Dit verwijst naar het gebrek aan één voedingselement. Deze term omvat bijvoorbeeld tekorten aan vitaminen of sporenelementen.

De meest voorkomende oorzaken van ondervoeding zijn

Ondervoeding treedt bijvoorbeeld op bij verschillende infecties, kanker of spijsverteringsstoornissen, wanneer het lichaam niet genoeg voedingsstoffen en noodzakelijke stoffen binnenkrijgt.

Cachexie gaat vaak samen met een verzwakte immuniteit of een tekort aan rode bloedcellen. Ondervoeding komt ook voor bij mensen met AIDS, een ziekte van het immuunsysteem waarbij de persoon ook last heeft van gewichtsverlies, diarree, misselijkheid en braken.

Levercirrose is een chronisch proces waarbij weefsel afsterft en vervangen wordt door bindweefsel. Er is sprake van nodulaire remodellering van de lever waarbij ook sprake is van ondervoeding. Dit komt voornamelijk door gebrek aan eetlust.

De persoon verliest vervolgens gewicht, wordt moe en heeft defecatiestoornissen. Er is ook een vergroting van de lever. Alcoholisme, hepatitis, drugsbeschadiging of bepaalde stofwisselingsstoornissen die de goede werking van de lever verstoren, liggen meestal aan de basis van cirrose.

Cachexie komt ook voor bij alvleesklierkanker. Omdat het een zeer belangrijk orgaan is dat de stofwisseling en spijsvertering in het lichaam reguleert, zal verstoring van de functie zich uiten in meerdere symptomen.

Er zijn twee soorten tumoren die de alvleesklier aantasten: ductale of mucineuze tumoren. Ductaal carcinoom is gevaarlijker. Deze kanker uit zich in buikpijn, gewichtsverlies, vermoeidheid, verminderde eetlust en misselijkheid.

Ondervoeding komt vaak voor bij verschillende psychische aandoeningen. Een voorbeeld is anorexia nervosa, die wordt gekenmerkt door voedselweigering, gewichtsverlies en een constant streven naar een perfect figuur.

Meestal is deze stoornis typerend voor vrouwen die niet tevreden zijn met zichzelf. Daarom weigeren ze voedsel of proberen ze hun gewicht te verminderen door buitensporige lichaamsbeweging. Vaak nemen ze laxeermiddelen of wekken ze opzettelijk braken op na het eten in een poging om hun voedselinname te verminderen.

Bij sommige ziekten van het zenuwstelsel kan ondervoeding het gevolg zijn van een ziektetoestand van het lichaam. Dit is het geval bij de ziekte van Huntington, een neurodegeneratieve ziekte die gekenmerkt wordt door bewegingsstoornissen, dementie en persoonlijkheidsstoornissen.

In de laatste stadia van de ziekte komt ook een ernstige vorm van ondervoeding voor. Over het algemeen moeten mensen die lijden aan ondervoeding een arts raadplegen om hun toestand te verbeteren.

Gevolgen van ondervoeding

Ondervoeding is dus onderverdeeld in verschillende soorten.

Over het algemeen uit het zich als volgt:

• verlies van onderhuids vet
• verlies van spiermassa
• zwelling van de onderste ledematen en buik, d.w.z. ascites
• verslechtering van de psychologische toestand
• huidveranderingen, broze nagels
• bij marasmus gewichtsverlies door vet- en spierverlies
• bij kwashiorkor is er een normaal uiterlijk en ook behoud van lichaamsvet en spieren
• verminderde wondgenezing
• de kans op decubituszweren is groter
• verminderde immuniteit

Ondervoeding bij kinderen heeft dezelfde oorzaken als bij volwassenen. Een treffend voorbeeld is de hongersnood onder kinderen in ontwikkelingslanden, in sommige Afrikaanse landen.

Als gevolg van verhongering is er een verlies aan spiermassa en een verlaagd proteïnegehalte in het bloed. Dit resulteert in een verspild lichaam met een duidelijke zwelling van de buik. Dit wordt ook wel ascites genoemd.