Depressie is een pathologische verandering van de stemming. Zij uit zich in een aanhoudend gevoel van droefheid en verlies van belangstelling. De ziekte, depressieve stoornis genoemd, tast de gevoelens, het denken en het gedrag aan. Zij leidt tot verschillende emotionele en lichamelijke problemen.
Iemand met een depressie heeft moeite met het uitvoeren van normale dagelijkse activiteiten. Hij of zij heeft geen belangstelling voor zijn of haar omgeving en dierbaren. Hij of zij kan het gevoel hebben dat niets in het leven hem of haar nog plezier geeft en dat het leven niet de moeite waard is.
Depressie is geen tijdelijke zwakte. Ze kan niet worden weggeslapen of "veranderd". Depressie vereist meestal een langdurige behandeling.
In de medische psychiatrie wordt het geclassificeerd als een affectieve stoornis.
Het is een van de meest voorkomende psychische aandoeningen in het algemeen. Het is ook een symptoom van veel lichamelijke ziekten. Ongeveer 10-15% van de wereldbevolking krijgt minstens één keer in zijn leven een depressieve episode.
Het ernstigste gevolg van een onbehandelde depressie is het risico op zelfmoord.
Ook de bijbehorende somatische (lichamelijke) verschijnselen zijn onaangenaam, zoals cardiovasculaire, gastro-enterologische of neurologische aandoeningen.
De meeste patiënten blijven ook nu nog onopgemerkt en worden niet geholpen. Depressie wordt nog steeds gestigmatiseerd als een psychologische stoornis.
Ongeveer 60% van de mensen met een depressie zoekt geen medische hulp. Zij vrezen een gevoel van falen, onbegrip van familie of spot op het werk.
Wat gebeurt er in de hersenen?
Depressie heeft een moleculaire oorsprong. Het is een ontregeling en interactie tussen de beschikbaarheid van neurotransmitters, hun receptoren en gevoeligheid.
De bekendste neurotransmitter die in verband wordt gebracht met depressie is serotonine en de verstoring van de activiteit daarvan in het centrale zenuwstelsel.
Andere neurotransmitters die verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van affectieve stoornissen zijn:
- noradrenaline
- dopamine
- glutamaat
- de neurotrofe factor BDNF
Depressie kan optreden als een symptoom van bepaalde lichamelijke ziekten of plotseling optreden.
Mensen met een bepaald persoonlijkheidstype zijn vatbaar voor depressie. Ze kunnen lichamelijk heel gezond zijn, maar bij moeilijkere momenten in het leven en emotionele stress ontwikkelen ze een depressieve stemming of zelfs een depressieve stoornis.
Het zijn mensen met deze karaktereigenschappen:
- ordelijkheid
- nauwgezetheid
- ijver
- gerichtheid op prestaties
- afhankelijkheid van intieme persoonlijke relaties
- obsessie
- terughoudendheid
- discretie
- dominantie
Bij andere mensen is depressie een symptoom van een chronische ziekte.
Voorbeelden hiervan zijn:
- neurodegeneratieve ziekten (ziekte van Alzheimer, ziekte van Parkinson, ziekte van Huntington )
- ischemische beroerte
- multiple sclerose
- epilepsie
- migraine
- oncologische ziekten
- infectieziekten (encefalitis, endocarditis, hepatitis, mononucleosis, syfilis, tuberculose)
- maculadegeneratie
- endocrinologische ziekten (hypothyreoïdie, struma, hypoparathyreoïdie, ziekte van Addison, syndroom van Cushing, enz.)
- menopauze
- chronische pijn
Psychiatrische aandoeningen die symptomen van depressie veroorzaken:
- Bipolaire stoornis- Dit is een psychiatrische stoornis die wordt gekenmerkt door stemmingswisselingen die variëren van manie tot depressie. Soms is het moeilijk om bipolaire stoornis van depressie te onderscheiden.
- Cyclothymische stoornis - Met mildere pieken en dalen dan bij bipolaire stoornis.
- Persisterende depressieve stoornis - Wordt ook dysthymie genoemd. Het is een minder ernstige maar chronische vorm van depressie. Het is meestal niet volledig invaliderend. Maar een persisterende depressieve stemming beperkt het normaal functioneren bij dagelijkse activiteiten en een volwaardig leven.
- Premenstrual Dysphoric Disorder - Dit zijn symptomen van depressie die samenhangen met hormonale veranderingen. Ze beginnen een week voor de menstruatie en verbeteren binnen enkele dagen na het begin ervan. Ze verdwijnen meestal nadat de menstruatie is afgelopen.
- Postpartum depressie - Deze psychologische aandoening komt voor bij vrouwen na de bevalling. Ze treedt meestal een paar dagen na de bevalling op. Ze kan tot een jaar na de geboorte van de baby optreden. Het is een iets ernstigere aandoening dan de postpartum blues. De blues duurt een paar dagen na de bevalling en kan zonder hulp van artsen worden beheerd. Postpartum depressie vereist therapeutische interventie en vaak het gebruik van antidepressiva.
Depressie is niet alleen een gevoel van verdriet. Het heeft meerdere symptomen
Een depressie komt misschien maar één keer in het leven voor, maar bij de meeste mensen komt het herhaaldelijk voor.
Tijdens een depressieve episode treden de symptomen de hele dag door op, bijna elke dag. Ze omvatten:
- een gevoel van droefheid (dat verschilt van normale, algemeen gevoelde droefheid doordat het onevenredig intens is zonder duidelijke stimulans en lang aanhoudt)
- huilerigheid
- leegte of hopeloosheid
- woede-uitbarstingen
- prikkelbaarheid of frustratie over zelfs kleine dingen
- verlies van interesse en plezier in alle activiteiten zoals seks, hobby's of sport
- slaapstoornissen, waaronder slapeloosheid of te lang slapen
- vermoeidheid en gebrek aan energie
- verminderde eetlust en gewichtsverlies of toegenomen eetlust en gewichtstoename
- angst, paniek of rusteloosheid
- vertraagd denken, spreken of lichaamsbewegingen
- gevoelens van waardeloosheid of schuld, fixatie op vroegere mislukkingen of zelfverwijt
- moeite met denken, concentreren, beslissingen nemen of herinneren
- frequente of terugkerende gedachten aan de dood, zelfmoordgedachten, zelfmoordpogingen
- onverklaarbare lichamelijke problemen zoals rug- of hoofdpijn
- psychotische symptomen, depressieve wanen genoemd:
- Zelfbeschuldigend - De patiënt geeft zichzelf de schuld van ongeluk dat onschuldige mensen treft, meestal naaste familieleden. Dit kan ook gelden voor vreemden, zoals slachtoffers van wereldrampen.
- Incapaciterend - De patiënt ziet zichzelf als volledig onbekwaam.
- Verwoestend - De patiënt heeft een onontkoombaar idee dat hij "blut" zal eindigen. Hij vreest het verlies van al zijn bezittingen en armoede.
- Nihilistisch - In extreme gevallen van depressie ontkent de patiënt het bestaan van zijn eigen persoon of de aanwezigheid van zijn interne organen. Ook het bestaan van een familielid kan hierbij betrokken zijn.
- Hypochonder - De patiënt lijdt aan het waanidee dat hij een ongeneeslijke, dodelijke, vaak onbekende en zeldzame ziekte heeft.
Depressie kan ook bij kinderen voorkomen
De symptomen van depressie kunnen op verschillende leeftijden verschillen.
Bij kinderen en adolescenten zijn ze vergelijkbaar met die van volwassenen. Er zijn enkele verschillen.
Bij kinderen omvatten de symptomen naast verdriet ook prikkelbaarheid, relativering, angst, lichamelijk onverklaarbare pijn, gewichtsverlies, schoolverzuim of spijbelen.
Bij adolescenten zijn prikkelbaarheid, negatieve gevoelens, gevoelens van waardeloosheid, woede, slechte schoolprestaties, slechte cijfers, recreatief drugs- of alcoholgebruik, eetbuien, slapen overdag, zelfbeschadiging, verlies van belangstelling voor hobby's en het vermijden van contact met vrienden veel voorkomende symptomen.
Depressie treft veel ouderen, maar is geen normaal onderdeel van het ouder worden.
Depressie bij oudere familieleden wordt nooit licht opgevat. Heel vaak blijft het bij senioren onopgemerkt en onbehandeld. Meestal willen ze het probleem niet aan zichzelf toegeven om hulp te zoeken.
Symptomen van depressie bij oudere volwassenen kunnen minder voor de hand liggend zijn, zoals
- verminderd geheugen of persoonlijkheidsveranderingen
- lichamelijke pijn
- ondraaglijke vermoeidheid
- verlies van eetlust
- slaapproblemen
- vroeger actieve senioren willen nu thuis blijven, gaan niet meer sociaal uit en doen geen nieuwe dingen meer
- zelfmoordgedachten, vooral bij oudere mannen
Negeer depressie niet! Het vereist aandacht en behandeling
De behandeling van depressie kent verschillende belangrijke stappen:
- Diagnose van de depressie zelf, d.w.z. het vaststellen van alle tekenen, symptomen en verschijnselen
- Professioneel psychiatrisch onderzoek en gesprek met een therapeut, opstellen van een schema van regelmatige controles en observaties
- Bepaling van de oorzaak van de depressie, als er een oorzaak is
- Passende medicatiebehandeling en controle van de effectiviteit ervan
- Inspanningen om geleidelijk alle oorzaken van de depressie op te lossen, de symptomen ervan te beheersen en uiteindelijk de depressieve toestand zelf te verhelpen
De meeste antidepressiva worden geïndiceerd en voorgeschreven door een psychiater, die vervolgens de effectiviteit ervan controleert. Een volwassen huisarts kan geneesmiddelen voorschrijven uit de groepen van de tricyclische (TCA) en tetracyclische (TeCA) antidepressiva en selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's).
Stop niet met antidepressiva, ook al voelt u zich beter
Antidepressiva zijn niet primair verslavend, maar soms kan een zogenaamde lichamelijke afhankelijkheid optreden. Dit is iets anders dan verslaving bij het gebruik van medicijnen.
Plotseling stoppen met medicijnen op eigen houtje of het overslaan van een paar doses kan ontwenningsverschijnselen veroorzaken en de depressie plotseling verergeren.
Sommige antidepressiva kunnen gevaarlijk zijn voor de foetus tijdens de zwangerschap of borstvoeding. Als u zwanger wordt tijdens de behandeling, bespreek dan het verdere gebruik met uw arts. Probeer niet op eigen houtje te stoppen met de behandeling. Vertrouw op het advies van uw psychiater.
Psychotherapie is een belangrijk onderdeel van de behandeling
Er zijn verschillende zeer effectieve vormen van psychotherapie, bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie of interpersoonlijke therapie.
Psychotherapie kan u helpen om u aan te passen aan uw huidige levensfase, om te gaan met een crisis of andere actuele moeilijkheden. Het identificeert negatieve overtuigingen en gedragingen en leert u deze te vervangen door gezonde en positieve gedachten.
Het is belangrijk om positieve interacties met andere mensen in uw omgeving te ontwikkelen. U leert realistische levensdoelen te stellen en deze geleidelijk te bereiken.
Psychotherapie moet minimaal 6-8 weken van regelmatige sessies duren, idealiter maximaal 4 maanden, totdat de symptomen van depressie verbeteren.
Zie voor meer informatie ook de artikelen:
Czech
English
Deutsch
Serbian
Spanish
Portugese
Bulgarian
Dutch
Finnish
French
Greek
Hungarian
Indonesian
Italian
Japanese
Latvian
Lithuanian
Polish
Romanian
Russian
Slovenian
Swedish
Turkish
Ukrainian
Estonian
Norwegian
Korean
