Blaren: waarom ontstaan ze? Hulp en behandeling - kan het worden doorgeprikt?

Een blaar heet technisch gezien een blaasje. Een blaar is een holle vorming die zich op de huid van een persoon vormt. De etiologie van de vorming is heel divers. Een blaar ontstaat meestal op de voeten als gevolg van verhoogde wrijving en lichamelijke inspanning.

Oorzaken van de vorming, behandeling, eerste hulp, preventie en nog veel meer interessante informatie vindt u in het artikel.

Hoe ontstaat een blaar?

Een blaar is een verwonding waarbij een deel van de huid is losgekomen (verschoven) van de diepere huidlaag. Tussen de huidlagen heeft zich een holte met weefselontsteking gevormd.

Als de bovenste laag is losgetrokken van de onderste lagen, begint er vocht uit te sijpelen als onderdeel van de weefselschade. Het vocht vult de ontstane ruimte. Vervolgens vormt zich een holle blaar.

Blaren kunnen verschillende vullingen hebben, afhankelijk van de etiologie van hun vorming: weefselvocht, bloedplasma, bloed of pus.

Een als gevolg van wrijving gevormde blaar is een verdedigingsreactie van het lichaam tegen verdere schade. Door een blaar te vormen, probeert het lichaam het beschadigde deel van het weefsel in te sluiten en verdere verstoring van het omringende gebied te voorkomen.

Het vocht in de blaar bevordert de regeneratie van de plaatselijke weefsels.

Ongeveer twee dagen na de vorming van de blaar is een nieuwe huidlaag op de huid te zien. Samen met de groei van nieuwe huidcellen wordt het vocht uit de blaar geabsorbeerd. De blaar verdwijnt dan vanzelf.

Blaren op de voeten of handen worden vaak veroorzaakt door fysieke stress. De huidlagen liggen dicht bij zenuwuiteinden en daarom kunnen blaren op de voeten en handen pijnlijk zijn.

Blaren kunnen ook een symptoom zijn van andere ziekten dan huidziekten. Ze kunnen ook het gevolg zijn van een allergische reactie, brandwonden, insectenbeten en meer.

Indeling en oorzaken van blaren

Wrijving en verwonding

Blaren worden vaak veroorzaakt door herhaalde wrijving van de huid, meestal op handen en voeten. Bij wrijving scheurt de huid uiteindelijk. De wrijving en druk zijn in het begin misschien niet erg voelbaar.

Bij een verwonding, bijvoorbeeld een kneep in de huid, scheuren plaatselijk kleine bloedvaatjes. Er kan een lichte bloeding optreden. Als er bloed onder het gescheurde deel van de huid komt, ontstaat een blaar gevuld met bloed.

Temperatuurschommelingen

Blaarvorming kan ook optreden wanneer de huid wordt blootgesteld aan extreme temperaturen. Hoge temperaturen kunnen brandwonden veroorzaken. Omgekeerd kunnen lage temperaturen onder het vriespunt bevriezing veroorzaken.

Bij eerstegraads brandwonden ontstaan blaren enkele dagen na de brandwond. Bij tweedegraads en derdegraads brandwonden ontstaan kenmerkende blaren onmiddellijk.

Effect van chemicaliën en preparaten

In sommige gevallen ontstaan blaren als gevolg van blootstelling aan chemicaliën. Dit is een allergische reactie van de huid op irritatie door sterke chemicaliën (logen en zuren).

Voorbeelden zijn sommige oplos- en ontvettingsmiddelen, nikkel, kwik, formaldehyde, insecticiden, koolteer, teer, insectengif of verschillende militaire gassen.

Blaren als symptoom van een ziekte

Blaren kunnen een symptoom zijn van verschillende ziekten, niet alleen van huidziekten.

Blaren maken deel uit van de symptomen van verschillende infectieziekten. Voorbeelden zijn de wereldwijde virale infectie herpes simplex virus of varicella die waterpokken en gordelroos veroorzaken.

Waterpokken worden gekenmerkt door het verschijnen van kleine blaasjes. Een uitslag over het lichaam, koorts en een jeukende huid zijn typisch.

Koortsblaasjes (herpes) worden veroorzaakt door herpesvirussen. Ze verschijnen als kleine blaasjes gevuld met helder vocht. De blaasjes kunnen niet alleen op het huidoppervlak verschijnen, maar ook op de slijmvliezen van het lichaam, zoals de amandelen, mond, lippen of intieme delen.

Impetigo is een huidinfectieziekte van bacteriële oorsprong, veroorzaakt door Staphylococcus aureus of Streptococcus pyogenes. De belangrijkste manifestatie is de vorming van purulente blaren. Het treft meestal personen uit de kindertijd.

Eczeem is een groep huidziekten die, naast blaasjes, tot uiting komen in droogheid, afschilfering van de huid en de vorming van schilfers. Een ander voorbeeld is atopische dermatitis.

Auto-immuunziekten en huidziekten die gepaard gaan met blaarvorming zijn dyshidrosis, pemphigus, pemphigoid, bullous epidermolysis bullosa (vlindervleugelziekte) en andere.

Behandeling en eerste hulp bij blaren

Voor blaren veroorzaakt door huid- of infectieziekten, allergische reacties, brandwonden of chemische schade is professionele medische behandeling noodzakelijk.

Zelfbehandeling en thuisbehandeling zijn mogelijk voor gewone blaren veroorzaakt door wrijving. Als u niet zeker bent van de oorsprong van de blaren, raadpleeg dan altijd eerst een arts.

Het geforceerd schrapen van blaren wordt afgeraden.

De blaar biedt bescherming tegen infectie van dieper gelegen weefsels. Als deze beschermende barrière met geweld wordt verwijderd voordat de blaar volledig is genezen, kan het genezingsproces worden verlengd en neemt het risico van infectieoverdracht toe.

De meest geschikte manier om blaren te behandelen is ze te bedekken met een geschikte pleister of ze professioneel te laten doorprikken en behandelen.

Als een blaar spontaan breekt, verwijder dan niet onmiddellijk het bovenste deel van de dode huid. Laat eerst het vocht eruit lopen, was het gebied met warm water en desinfecteer het.

Als je besluit om de blaar door te prikken, ga dan altijd voorzichtig en langzaam te werk. Prik de blaar niet direct na het ontstaan door. Een kapotte blaar vereist dezelfde zorg als elke andere wond.

Als een blaar wordt doorgeprikt en niet wordt behandeld, neemt het risico van overdracht van infectie van buitenaf toe.

Procedure voor het doorprikken en behandelen van een blaar:

1. Was en desinfecteer je handen grondig.
2. Was de blaar en het gebied eromheen met een antibacterieel product.
3. Steriliseer de naald in alcohol. Een ondiepe prik is voldoende.
4. Knijp geweldloos al het vocht uit de blaar.
5. De dode huid kan voorzichtig worden verwijderd (niet wrijven).
6. Behandel de blaar na het aanprikken met een huiddesinfectiemiddel.
7. Maak de plek voorzichtig droog met een steriel gaasje/tampon.
8. Breng een speciale blarenpleister (leucoplast) met een zachte cirkel in het midden aan op de getroffen plek.
9. Als u niet over zo'n pleister beschikt, bedek de blaar dan met een steriel verband of gaasje.

Hoe weet ik of een blaar geïnfecteerd is?

Als de noodzakelijke behandeling van de blaar niet is uitgevoerd of als er vuil in de wond is gekomen, kunnen de blaar en de omgeving ervan ontstoken raken. Als de symptomen verergeren, ga dan naar een arts.

Symptomen van ontsteking:

• Het gebied rond de blaar is duidelijk rood en gezwollen.
• De blaar en de omgeving voelen pijnlijk aan.
• Er zit purulent vocht in of sijpelt uit de blaar.
• Verhoogde lichaamstemperatuur, koorts, rillingen.

Als je diabetes mellitus hebt, moet je de blaren extra goed verzorgen. Blaren genezen moeilijker. Als je ze niet goed verzorgt, kunnen ze ontsteken, geïnfecteerd raken en zelfs uitgroeien tot een chronische wond.

Hoe kun je het genezingsproces van een blaar versnellen?

Bedek de blaar met een laagje gel (crème voor de behandeling van huidwonden, brandwonden of ter bevordering van de huidgenezing) en bedek hem met een folie. Zo wordt de blaar beschermd tegen infectie en geneest hij iets sneller.

Speciale hydrocolloïdpleisters zijn geschikt. Ze bieden bescherming, versnellen de genezing en bevatten een hydrogel die wondvocht absorbeert.

Wat is de preventie van blaren?

Het is beter om de gevoelige plekken te behandelen voordat zich op de plek een blaar vormt en latere problemen veroorzaakt.

Als u onaangename druk begint te voelen, stop dan en behandel het gebied uit voorzorg. Als het om de voeten gaat, trek dan uw schoenen uit en gebruik wrijvingsbescherming (bv. een pleister met een zachte kern).

Probeer uw voeten zo droog mogelijk te houden, vooral op warme dagen. Vervang uw sokken regelmatig tijdens het wandelen. Sokken moeten gemaakt zijn van natuurlijke materialen die vocht beter absorberen.

Schoenen mogen niet te hard of te strak zijn. Schoenen met ventilatie zijn geschikt. Als schoenen druk uitoefenen op de hiel of de voorvoet, vul deze dan met speciale inlegzolen of gelkussentjes. Inlegzolen en kussentjes vangen schokken en druk op probleemgebieden op.

Blaren op de handen komen vooral voor bij fysiek werkende mensen en sporters. Het is raadzaam beschermende middelen te gebruiken zoals handschoenen, speciale tape of magnesiumkrijtpoeder bij het gebruik van diverse gereedschappen of sporttoestellen.