Ziekten van de mannelijke geslachtsorganen en hun symptomen? + Geslachtsziekten

Het mannelijke voortplantingssysteem bestaat uit uitwendige en inwendige organen. Hun belangrijkste functie is de productie van geslachtscellen sperma en het vermogen om zich voort te planten.

In verband met het mannelijke voortplantingssysteem kunnen zich tijdens het leven verschillende ziekten en tijdelijke gezondheidsstoornissen voordoen.

Mogelijke ziekten van de prostaat, testikels, penis, geslachtsziekten en veel andere interessante informatie vind je in dit artikel.

Ziekten kunnen worden onderverdeeld in acuut/chronisch, besmettelijk/niet-besmettelijk en op basis van de locatie van het gezondheidsprobleem.

Door de anatomie van het mannelijke uitscheidings- en voortplantingssysteem zijn urologische en seksuele gezondheidsproblemen vaak met elkaar verbonden.

Ziekten van het mannelijke voortplantingssysteem uiten zich voornamelijk in plaatselijke pijn, ontstekingen, moeite met plassen en erectiestoornissen.

Classificatie van ziekten van het mannelijke voortplantingssysteem volgens lokalisatie:

• Ziekten van de prostaat
• Ziekten van de testikels en bijbal
• Ziekten in de penisstreek

Hieronder volgen veel voorkomende aandoeningen en ziekten van het mannelijke voortplantingssysteem.

Ziekten van de prostaat

Ontsteking van de prostaat

Ontsteking van de weefsels van de prostaat kan zowel acuut als chronisch zijn. Acute ontsteking wordt voornamelijk veroorzaakt door bacteriële infectie, waarbij de eerste symptomen vrij snel optreden.

Dit zijn vooral pijn bij het plassen, een gevoel van verhoogde druk in de onderbuik, een verminderde kwaliteit van de erectie en mogelijk bloed in het ejaculaat.

Chronische prostatitis daarentegen wordt voornamelijk veroorzaakt door vaak terugkerende ontsteking van de urinewegen en de progressie van symptomen is langzamer. Symptomen zijn onder andere vaak plassen, ongemak tijdens het plassen en pijn in het prostaatgebied.

Ziekten en ontstekingen van omliggende weefsels en organen kunnen ook de oorzaak zijn van de ontsteking.

De behandeling bestaat voornamelijk uit medische behandeling met antibiotica, aanpassing van de levensstijl en ondersteunende farmacotherapie om ongewenste symptomen te verlichten.

Niet-kwaadaardige prostaatvergroting

Niet-kwaadaardige vergroting van de prostaatklier is technisch bekend als goedaardige prostaathyperplasie. Het is een relatief veel voorkomende ziekte die voorkomt bij mannen op oudere leeftijd. De prostaatklier, met zijn overmatige volume, drukt op omliggende structuren, vooral op de urinebuis en blaas.

Symptomen van prostaathyperplasie kunnen de kwaliteit van het normale leven verminderen, zoals frequent urineren, onvolledige blaaslediging, zwakke urinestraal of incontinentie (spontaan urineverlies).

Therapie voor goedaardige prostaathyperplasie kan bestaan uit medicatie, aanpassing van de levensstijl, regelmatige gezondheidscontrole, niet-invasieve chirurgie of chirurgie.

Prostaatkanker

Prostaatkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker bij mannen. De oorzaak is nog niet volledig bekend.

Risicofactoren zijn voornamelijk toenemende leeftijd, genetische invloed, frequente infecties en een verkeerde levensstijl (gebrek aan lichaamsbeweging, ongezonde voeding, alcohol, roken, promiscuïteit).

In een vroeg stadium is de ziekte vaak asymptomatisch. De eerste symptomen van prostaatkanker zijn frequent urineren, bedplassen, zwakke urinestraal, erectiestoornissen en overmatige vermoeidheid of zwakte.

De behandeling van prostaatkanker is voornamelijk gebaseerd op chemotherapie/radiotherapie en chirurgie. Ondersteunende therapie wordt gebruikt om de vervelende symptomen weg te nemen.

Lees ook:
Wat is de prostaat: Wat zijn de mogelijke ziekten + Hoe houd je de prostaat gezond?

Hoe houd je je prostaat gezond

Varicocele

Varicocele is de technische naam voor een aandoening van de aderen in het testiculaire gebied. De ziekte komt vrij vaak voor en professionele behandeling is vereist. Bij varicocele is er een ophoping van bloed en verwijding van de bloedvaten in de testikels.

Onbehandelde varicocele kan leiden tot een vermindering van de hoeveelheid en de kwaliteit van het sperma en kan de vruchtbaarheid zelf in gevaar brengen. Symptomen zijn vooral zichtbare plaatselijk verwijde en opgerolde aderen, plaatselijke pijn, warmte en een gevoel van verhoogde druk.

De behandeling kan bestaan uit farmacotherapie, adersclerotherapie, niet-invasieve laparoscopische of chirurgische chirurgie. Het exacte type behandeling wordt bepaald door de arts.

Hydrocele

Hydrocele is een aandoening van de testikels. Elke testikel heeft beschermende omhulsels die gevoed worden door bloedvaten. Bij een hydrocele begint zich vocht op te hopen tussen de testikelschedes.

Bij jongere jongens is hydrocele het gevolg van het indalen van de testikels uit de buikholte in het scrotum. Bij volwassenen is de oorzaak vooral een ontsteking of trauma.

In de meeste gevallen is een hydrocele niet pijnlijk, maar het uit zich in een zichtbare vergroting van het scrotum en plaatselijk ongemak door het grotere gewicht van de testikels.

De behandeling van hydrocele is conservatief, medisch en chirurgisch. Overtollig vocht in kleine hoeveelheden kan na verloop van tijd spontaan worden geabsorbeerd.

Bij problematische hydrocele of overmatig vocht wordt een kleine chirurgische ingreep uitgevoerd om het overtollige vocht te verwijderen (aspireren).

Ontsteking van de testikels en bijbal

Ontsteking van de bijbal (het weefsel direct boven de testikel) is een ongemakkelijke medische aandoening die vaak gepaard gaat met hevige pijn. Testiculaire ontsteking wordt technisch orchitis genoemd.

De meest voorkomende oorzaken van het ontstekingsproces zijn bacteriële infecties, voornamelijk urineweginfecties en seksueel overdraagbare infecties. Symptomen zijn zwelling van de zaadbal, pijn en moeite met plassen.

In sommige gevallen is er bloed aanwezig in de urine of het ejaculaat.

De behandeling is voornamelijk medisch in de vorm van antibiotica en ontstekingsremmers. Het omvat ook het monitoren van de gezondheid en het aanpassen van de levensstijl.

Niet ingedaalde testikel

Het niet indalen van één of beide testikels wordt technisch cryptorchidisme genoemd. Een niet ingedaalde testikel wordt gedefinieerd als een testikel die zich niet van de buikholte in de huidzak van het scrotum heeft bewogen.

Bij mannelijke pasgeborenen is dit een relatief veel voorkomend verschijnsel dat spontaan geneest.

De risicofactoren voor het optreden ervan zijn voornamelijk vroeggeboorte, laag geboortegewicht en ontwikkelingsstoornissen. Als de testikels echter niet binnen de eerste levensmaanden buiten de buikholte komen, wordt de aandoening operatief gecorrigeerd.

Testikelkanker

Testikelkanker ontstaat voornamelijk in de zaadvormende cellen van de testikels.

De symptomen zijn voornamelijk een vergroting van de zaadbal en de aanwezigheid van een knobbel. De etiologie wordt nog niet volledig begrepen, zoals het geval is bij andere vormen van kanker.

Risicofactoren voor de ziekte zijn genetische invloeden, ontwikkelingsstoornissen, ontstekingsprocessen, frequente infecties, verwondingen en een slechte levensstijl.

De behandeling hangt af van het exacte stadium en het type tumor. Er wordt gebruik gemaakt van radiotherapie, chemotherapie, chirurgie of ondersteunende zorg. Meestal wordt echter de hele zaadbal verwijderd. Als de tumor is uitgezaaid, worden ook de lokaal geassocieerde lymfeklieren verwijderd.

Ziekten in het penisgebied

Phimosis

De voorhuid (prepuce) is de huidlaag die over de eikel van de penis ligt. Phimosis is een aandoening waarbij de voorhuid vernauwt. Het komt vaker voor bij jonge jongens. Fysiologische ontspanning van de voorhuid treedt op tegen de leeftijd van 3 jaar.

Het is dus een aandoening waarbij de vernauwde toestand van de voorhuid voorkomt dat deze over de eikel kan worden getrokken. Fimosis op volwassen leeftijd is voornamelijk het gevolg van ontstekings- of genezingsprocessen.

Phimosis kan worden verlicht door conservatieve farmacologische behandeling en gedeeltelijke of volledige besnijdenis van de voorhuid.

Pijnlijke erecties, ongemakkelijke geslachtsgemeenschap en het risico op parafimose komen ook vaak voor.

Parafimose

Parafimose is een urgente aandoening in de urologie. Het is een tamelijk gevaarlijke situatie. De vernauwde voorhuid wordt over de eikel getrokken, maar komt dan vast te zitten en kan niet meer in zijn oorspronkelijke positie worden teruggetrokken.

Parafimose komt voor bij onbesneden mannen. De behandeling van parafimose bestaat uit het verwijderen van de zwelling van de penis en het terugbrengen van de voorhuid in zijn oorspronkelijke positie (conservatief farmacologisch, niet-invasief en in ernstigere gevallen chirurgisch).

Phimosis en parafimosis (vernauwing van de voorhuid): wat zijn de oorzaken en symptomen?

Erectiestoornissen

Erectiele disfunctie heeft een aanzienlijke invloed op de kwaliteit van het seksuele leven, de psychologische toestand en de vruchtbaarheid van de man zelf. Erectiele disfunctie betekent het onvermogen om een erectie van de penis te krijgen en te behouden.

Erectiestoornissen zijn een van de meest voorkomende seksuele problemen bij mannen.

Als deze aandoening sporadisch optreedt, is het waarschijnlijk een reactie op een prikkel zoals stress, overwerk of ziekte. Het probleem ontstaat echter als het een continue regelmatige aandoening is.

De oorzaak van erectiestoornissen is multifactorieel: cardiovasculaire aandoeningen, doorbloedingsstoornissen van de penis, psychogene factoren, een verkeerde levensstijl, neurologische aandoeningen, hormonale disbalans en vele andere. De exacte oorzaak en behandeling van erectiestoornissen wordt bepaald door een uroloog.

Voortijdige zaadlozing

Ejaculatie is de afscheiding van sperma (ejaculaat) uit het mannelijke geslachtsorgaan tijdens geslachtsgemeenschap. Premature ejaculatie kan worden gekenmerkt als een toestand waarbij de geslachtsgemeenschap minder dan een minuut duurt.

Voortijdige zaadlozing komt vooral voor bij jonge mannen met weinig seksuele ervaring. De oorzaak van het optreden kan ook biologisch (overgevoeligheid van het penisweefsel en de ejaculatiereflex) en psychosociaal (stress, relatieproblemen...) zijn.

Ziekte van Peyronie

Dit is een aandoening van de penis die, indien onbehandeld, de kwaliteit van het normale leven aanzienlijk kan aantasten.

De ziekte van Peyronie is een lokale aandoening van het penisweefsel waarbij zich ontstekingsafzettingen vormen in de omhulsels van de sponsachtige lichaampjes in de penis. Op de plaats van de aandoening vormt zich plaque, die na verloop van tijd verhardt en verkalkt.

Hierdoor kunnen verschillende krommingen en misvormingen van de penis ontstaan.

De ziekte gaat gepaard met pijn, vooral in de eerste stadia. Behandeling is mogelijk met een vroege diagnose, waaronder conservatieve, farmacologische en niet-invasieve behandeling. In hogere stadia en bij ernstige misvormingen van de penis is een chirurgische behandeling echter noodzakelijk.

Priapisme

In de oudheid werd Priapus de god van vruchtbaarheid en seksueel genot genoemd. Zijn kenmerk was een permanent opgericht geslachtsorgaan. Vandaar dat de naam van de ziekte priapisme van deze naam is afgeleid.

Het is een toestand van langdurige pijnlijke erectie, die echter niet gepaard gaat met seksueel verlangen.

De oorzaak van priapisme is multifactorieel: vasculaire en hematologische aandoeningen, verminderde bloedtoevoer naar de penis, trauma, farmacotherapie die de erectie beïnvloedt en andere. Deze acute aandoening moet professioneel worden behandeld door een uroloog.

Ontsteking van de urinewegen

Net zoals ontstekingen van de prostaat, testikels en andere organen kunnen voorkomen, kunnen ook ontstekingen van de urinewegen, urethra en dus de penis optreden. Door de anatomische onderlinge afhankelijkheid manifesteren ziekten van het uitscheidingsstelsel zich ook in het mannelijke voortplantingssysteem en vice versa.

Urethritis: wat zijn de symptomen en oorzaken + Preventie

De meeste gevallen van ontsteking zijn het gevolg van een bacteriële of virale infectie. Frequente infecties zijn gewoon het gevolg van SOA's (seksueel overdraagbare aandoeningen).

Symptomen zijn onder andere een branderig gevoel bij het plassen, jeuk en een branderig gevoel bij de eikelmonding, zwelling van de penis, de aanwezigheid van bloed in het ejaculaat of de urine, pijnlijke ejaculatie en vergrote lokale lymfeklieren.

De uroloog zal de oorsprong van de infectie, ontsteking en het exacte type behandeling bepalen. Het is noodzakelijk om de aandoening professioneel te behandelen om het risico op verspreiding van ontstekingen en gezondheidscomplicaties te voorkomen.

Seksueel overdraagbare aandoeningen bij mannen

Seksueel overdraagbare aandoeningen, afgekort SOA's (seksueel overdraagbare aandoeningen), zijn infectieziekten die worden overgedragen tijdens:

• geslachtsgemeenschap (vaginaal, oraal, anaal)
• direct contact met besmet bloed en besmette afscheidingen
• van moeder op kind tijdens zwangerschap en bevalling

Seksueel overdraagbare aandoeningen kunnen worden onderverdeeld in bacteriële(syfilis, gonorroe, chlamydia...), virale (herpes, HPV + wratten...), schimmel(candidiasis) en parasitaire(schurft) aandoeningen, afhankelijk van de veroorzaker.

Geslachtsziekten tasten de genitaliën, urinewegen en mogelijk andere omliggende organen aan.

Veel voorkomende SOA's bij mannen zijn herpes genitalis, chlamydia, mycoplasmose of cytomegalovirus.

Seksueel overdraagbare aandoeningen moeten professioneel gediagnosticeerd en behandeld worden door een arts vanwege de complicaties voor de gezondheid en het risico op verspreiding van de infectie. Wat zijn de risico's van het wisselen van seksuele partner? Seksueel overdraagbare aandoeningen

Veel voorkomende symptomen van SOA's bij mannen:

• Frequent urineren
• Pijn en een branderig gevoel tijdens het plassen
• Jeuk in het genitale gebied
• Pijnlijke ejaculatie
• Brandend gevoel tijdens het vrijen
• Ongemak tijdens het vrijen
• Roodheid van de geslachtsorganen
• Huiduitslag in het genitale gebied
• Vergroting van lokale lymfeklieren

SOA's kunnen in de eerste plaats worden voorkomen door beschermde geslachtsgemeenschap (condoom), non-promiscuïteit, voldoende persoonlijke en intieme hygiëne en regelmatige preventieve controles bij een uroloog.