Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van hoofdpijn bij vrouwen en hoe kan ik ze behandelen?

Een vrouw die klaagt over hoofdpijn is geen zeldzame klacht. Vrouwen hebben vaker last van hoofdpijn.

De meest voorkomende oorzaak van ondraaglijke hoofdpijn is duidelijk migraine.

Migraine is voor het overgrote deel een vrouwenprobleem, maar het gaat ook mannen niet uit de weg. Paradoxaal genoeg lopen jongens voorop als het gaat om het voorkomen van migraine in de kindertijd. Vrouwen hebben drie keer vaker last van migraine dan mannen en deze verhouding neemt nog toe na het 40e levensjaar.

Waarom dit zo is en waarom vrouwen vaker last hebben van migraine, lees je in dit artikel.

Af en toe hoofdpijn hoeft geen migraine te zijn

Migraine is de op twee na meest voorkomende aandoening ter wereld. Tot een vijfde van de bevolking heeft last van terugkerende aanvallen van intense, eenzijdige, scherpe, meestal kloppende hoofdpijn die kenmerkend is voor het gebied achter het oog en in de slapen.

Dit is de meest ernstige vorm van pijn en vormt een aparte diagnose die door een neuroloog moet worden gesteld.

Onder vrouwen zijn er ook migrainepatiënten die zulke ernstige aanvallen krijgen dat ze meerdere dagen arbeidsongeschikt blijven. Migrainedagen kunnen meer dan 8 per maand bedragen. Deze ziekte heeft een aanzienlijke impact op de sociaaleconomische sfeer van niet alleen de vrouw en haar gezin, maar ook op de hele maatschappij.

Naast hoofdpijn gaan de aanvallen gepaard met misselijkheid (gevoel van overgeven), fotofobie (intolerantie voor licht) en verschillende andere neurologische, gastro-intestinale en vegetatieve symptomen.

Migraine met aura, wat betekent dat?

Ongeveer de helft van de vrouwen met migraine heeft last van onaangename symptomen die een soort voorbode zijn van een op handen zijnde migraine.

Een toestand die ongeveer 5 tot 60 minuten voorafgaat aan de eigenlijke hoofdpijn wordt een aura genoemd.

De aura heeft verschillende verschijningsvormen. Het kunnen visuele verschijningsvormen zijn zoals knipperende lichten, knipperende punten voor de ogen, regenboogstrepen, enz.

Tintelingen en prikkelingen rond de mond en ledematen, moeite met spreken en articulatie, een houten tong gevoel, slaperigheid, geeuwen, extreme zoetigheid, depressie en algemene rusteloosheid komen ook vaak voor.

Is het belangrijk om individuele gevallen van pijn te registreren?

Als je te vaak hoofdpijn hebt en migraine vermoedt, begin dan met het bijhouden van de informatie in een "migrainedagboek".

Deze informatie is niet alleen nuttig voor jou, maar ook voor je arts. Hij of zij zal je veel vragen stellen tijdens je bezoek.

Je zult je waarschijnlijk niet uit je hoofd het exacte aantal migraineaanvallen per maand herinneren, het tijdstip van je menstruatiecyclus, het verband met bepaalde voedingsmiddelen of stress, of en welke medicijnen je hebt genomen, of dat de pijn spontaan overging.

Een migrainedagboek zal de algemene diagnose van migraine vereenvoudigen en versnellen. Het zal het makkelijker maken om je de juiste behandeling voor te schrijven, of om een profylactische (preventieve) behandeling te starten die het aantal migrainedagen in een maand zou moeten verminderen.

Ik neem niet vaak pijnstillers. Kan ik migraine voorkomen voordat het begint?

Als je een migrainedagboek bijhoudt, noteer dan ook eten, drinken, alcohol, sociale gebeurtenissen en andere factoren die we "migraine triggers" noemen.

Als je merkt dat hoofdpijn volgt op en terugkomt na een bepaald voedingsmiddel, schrap het dan gewoon uit je dieet.

Hier zijn enkele voorbeelden van migraine triggers:

• Onvoldoende slaap
• Overmatige hitte en vochtigheid in de omgeving
• Chocolade
• harde kazen (vanwege het tyraminegehalte)
• alcoholische dranken
• citrusvruchten
• noten
• Overmatige cafeïne-inname, maar ook plotselinge cafeïneontwenning
• bepaalde geneesmiddelen, bijv. anticonceptiemiddelen
• overmatig gebruik van pijnstillers
• lichte straatdrugs
• intense zintuiglijke prikkels, zoals fel verblindend licht, knipperend licht, bijv. lichten bij een concert of disco in combinatie met overmatig lawaai
• intense geuren, bijvoorbeeld sigarettenrook
• langdurige blootstelling aan kou

Menstruele en premenstruele migraine

Volwassen vrouwen zijn duidelijk koploper wat betreft het voorkomen van migraine. In de pre-puberale periode is het aandeel meisjes en jongens met migraine echter in evenwicht. In deze periode van seksuele rijping heeft 4% van beide seksen last van migraine.

Zodra vrouwen de puberteit bereiken, verandert deze verhouding drastisch en hebben vrouwen niet langer de overhand.

De score is 17% vrouw tegen slechts 5% man.

Dit bewijst ook hoezeer de werkelijke oorzaak van migraine afhankelijk is van vrouwelijke geslachtshormonen en hun schommelingen tijdens de cyclus.

De intensiteit van de pijn bij menstruele migraine is sterker dan bij niet-menstruele migraine.

De menstruatiecyclus wordt geregeld door interacties tussen de hypothalamus, hypofyse, eierstokken, baarmoeder en geslachtshormonen.

Oestrogeen en progesteron, de belangrijkste vrouwelijke geslachtshormonen, beïnvloeden centrale serotonine-, opioïde- en bèta-adrenerge receptoren en kunnen hun activiteit veranderen.

Een sterke daling van oestrogeen tijdens de luteale fase van de menstruatiecyclus is een belangrijke trigger van menstruele migraine.

Dit feit wordt ondersteund door het feit dat vrouwen een duidelijke verbetering van migraine ervaren tijdens de zwangerschap. Dit is te wijten aan een geleidelijke stijging van de oestrogeenspiegel, die gedurende de zwangerschap constant op een hoog niveau wordt gehouden.

Interessante informatie:
Hoe werkt de menstruatiecyclus? Cyclusduur en -fasen + symptomen

Er zijn 3 soorten migraine, afhankelijk van wanneer tijdens de menstruatiecyclus de migraine optreedt:

1. Niet-menstruele migraine

De hoofdpijn kan op elk moment van de menstruatiecyclus opkomen, zonder exact maandelijks terugkerend verschijnsel.

Ze kan al dan niet gepaard gaan met aura.

2. Premenstruele migraine

Dit wordt gekenmerkt door migraineaanvallen die 7 dagen tot 1 dag voor de menstruatie optreden.

Vrouwen ervaren het als onderdeel van het zogenaamde PMS of premenstrueel syndroom.

Naast migraine wordt het premenstrueel syndroom gekenmerkt door somberheid, depressie, angst, gebrek aan concentratie, luiheid, gebrek aan interesse, traag denken, pijn in de onderrug en pijnlijke en gezwollen borsten. Migraine heeft meestal geen aura.

Lees ook:
Hoe ga je om met stemmingswisselingen tijdens de menstruatie? 5 tips voor mentaal welzijn

3. Menstruele migraine

Migraineaanvallen treden op tussen 1 dag voor het begin en 4 dagen na het begin van de menstruatie.

Intermitterende migraineaanvallen kunnen ook voorkomen bij menstruele migraine zonder een tijdelijk verband met de menstruatie.

Hoofdpijn bij zwangerschap

Zwangerschapshoofdpijn hangt nauw samen met hormonale veranderingen en daarom "genieten" aanstaande moeders er vooral van in de eerste weken van de zwangerschap.

Na verloop van tijd wordt de hoofdpijn minder en kan zelfs helemaal verdwijnen. Sommige vrouwen die voor de zwangerschap last hadden van migraine tijdens de menstruatie, kunnen zelfs in de kraamperiode van de hoofdpijn afkomen.

Een iets ernstiger symptoom is hoofdpijn bij zogenaamde pre-eclampsie.

Pre-eclampsie is een aandoening die later in de zwangerschap kan optreden, meestal na de 20e week van de zwangerschap. Het is een van de kenmerken die het onderscheidt van hoofdpijn tijdens natuurlijke hormonale schommelingen.

Andere symptomen zijn hoge bloeddruk, eiwit in de urine, zwelling van de onderste ledematen en een verhoogd risico voor moeder en baby.

Als je naast zwangerschapshoofdpijn nog andere symptomen hebt, praat dan met je gynaecoloog over verdere gedetailleerde tests die leiden tot de diagnose pre-eclampsie. Dit kunnen symptomen zijn zoals wazig of wazig zien, fotofobie, misselijkheid en braken.

• Hoofdpijn tijdens de zwangerschap: wat veroorzaakt het en wat te doen tegen de pijn?
• Wat is pre-eclampsie? Vormt het een risico voor de zwangerschap?
• Hoe herken je pre-eclampsie en de symptomen ervan tijdens de zwangerschap? Ken de risico's

Er is migraine bij mij vastgesteld. Wat zijn mijn behandelingsmogelijkheden?

Als uw neuroloog migraine heeft vastgesteld als de oorzaak van uw hoofdpijn, hebt u verschillende behandelingsmogelijkheden.

Migraine is een aandoening die behandeling vereist. Het hoeft niet alleen opgelost te worden door herhaaldelijk pijnstillers te slikken.

Profylactische (preventieve) behandeling

Heb je alle ontwijkende manoeuvres geprobeerd, provocerend voedsel geëlimineerd, geslapen als een baby, geprobeerd stress te beperken, en toch heb je nog steeds last van migraine? Je hebt nog steeds de mogelijkheid om je arts te vragen naar een preventieve behandeling voor migraine.

Wanneer is een preventieve behandeling aangewezen?

Profylactische behandeling is geschikt voor jou als...

• ...je vaker dan twee tot drie keer per maand migraineaanvallen hebt.
• ...de aanvallen zeer ernstig zijn en uw normale dagelijkse activiteiten beperken.
• ...de aanvallen langer dan 48 uur duren.
• ...je een van de complicaties van migraine hebt (hemiplegische migraine, basilaire migraine of migraine infarct).
• ... zelfs de sterkste pijnstillers, zoals triptanen, de pijn niet verlichten.
• ... je geen sterke pijnstillers kunt nemen omdat je andere medische comorbiditeiten of bijwerkingen hebt.

Regelmatige preventieve behandeling kan het aantal, de duur en de ernst van migraineaanvallen met minstens 50% verminderen.

Welke medicijnen omvat preventieve behandeling?

De meest gebruikte medicijnen zijn die met een hoge werkzaamheid en minimale bijwerkingen.

Voorbeelden zijn:

• Bètablokkers werken via verschillende paden en receptoren. Ze beïnvloeden de pijn en autonome symptomen bij migraine.
• Amitriptyline is een tricyclisch antidepressivum. Het profylactische effect van dit medicijn treedt op vóór het antidepressieve effect.
• Valproaat is een anticonvulsivum met een zeer goed profylactisch effect.
• Calciumkanaalblokkers (verapamil, diltiazem, nimodipine).
• Serotonine-antagonisten (methysergide, cyproheptadieen).

De behandeling is langdurig en duurt minstens 6-12 maanden.

Wanneer een migraineaanval in volle gang is...

Als er al een ondraaglijke hoofdpijn en misselijkheid is opgetreden, is de enige optie een pijnstiller te nemen. Vrouwen die migraine met aura hebben, kunnen al tijdens de aura een pijnstiller nemen. Dit zal de pijn aanzienlijk verlichten of volledig onderdrukken voordat deze tot uitbarsting komt.

Zwakke migraine kan ook goed worden behandeld met eenvoudige pijnstillers zoals paracetamol of spasmoanalgetica.

De combinatie van een eenvoudige pijnstiller en een anti-emeticum is effectief bij het beheersen van misselijkheid of braken tijdens een migraineaanval.

De meest gebruikte preparaten zijn ibuprofen, diclofenac, nimesulid, naproxen of indomethacine. Het nadeel zijn hun gastro-intestinale bijwerkingen.

Iets sterkere bestrijders van migrainepijn zijn de zogenaamde triptanen. De reden voor hun werking is hun werking op het trigeminovasculaire systeem.

Er zijn verschillende soorten triptanen beschikbaar, bijvoorbeeld sumatriptan, eletriptan, zolmitriptan en rizatriptan.

Het verschil tussen hen zit voornamelijk in de snelheid waarmee de werking begint en de incidentie van bijwerkingen.

Om triptanen het beste en snelste effect te laten hebben, moeten ze zo snel mogelijk na het begin van de hoofdpijn worden ingenomen. Je kunt triptanen het beste innemen op het moment dat je voelt dat de pijn al opkomt.

Wat als de algemeen beschikbare medicijnen bij jou hebben gefaald? Een andere optie is een moderne biologische behandeling

Sinds 2018 is 's werelds meest geavanceerde preventieve behandeling voor migraine beschikbaar.

Het is een monoklonaal antilichaam dat effectief is in het voorkomen van zowel episodische als chronische migraine.

Over het algemeen is de behandeling geschikt voor volwassen patiënten die minstens 4 migrainedagen per maand hebben.

De belangrijkste behandeling is een monoklonaal antilichaam gericht tegen CGRP (calcitonine gen of CGRP receptor), het eiwit dat verantwoordelijk is voor migraine.

Tot nu toe zijn er drie producten goedgekeurd, namelijk erenumab, fremanezumab en galcanezumab (nog niet beschikbaar in de klinische praktijk). Een vierde product, eptinezumab, wordt momenteel goedgekeurd door de FDA.

Wat is CGRP?

CGRP is een neuropeptide dat vrijkomt uit zenuwuiteinden rond bloedvaten in de buurt van de Vde hersenzenuw (nervus trigeminus). Het vrijkomen van deze neuropeptide verwijdt (rekt) bloedvaten en vasculaire omhulsels in de hersenen, activeert immuunontstekingscellen en neemt bovendien deel aan de overdracht van het pijnsignaal zelf.

Monoklonale antilichamen richten zich op dit peptide of zijn receptoren. Ze binden zich aan de receptor en blokkeren de activiteit en functie ervan bij de overdracht van pijn en steriele ontsteking in het migraine proces.

Deze monoklonale antilichamen hebben een hoge specificiteit. Dit garandeert zowel een therapeutisch effect als een lage incidentie van bijwerkingen. Dit is een enorm voordeel bij langdurig gebruik.

Verlichting van migraine kan binnen ongeveer een maand na het starten van de behandeling worden gevoeld.

Alle soorten producten worden subcutaan toegediend, d.w.z. met een dunne naald onder de huid (vergelijkbaar met insuline of fraxiparine), in een thuissituatie met precies gedefinieerde tijdsintervallen.

Bijwerkingen zijn milde reacties op de injectieplaats zoals roodheid, lokale ontsteking, huidveranderingen. Constipatie wordt ook vaak ervaren, wat in sommige gevallen ernstiger kan zijn.

Spierkrampen en jeuk komen minder vaak voor.

Zie voor meer informatie het artikel:
Biologische geneesmiddelen brengen innovatieve behandelingen, zelfs waar conventionele behandelingen hebben gefaald.

Hoofdpijn is nieuw voor mij, wanneer moet ik naar de dokter?

Als je geen migraine hebt, maar de laatste tijd vaker hoofdpijn hebt, kan het een symptoom zijn van een andere aandoening.

Enkele van de meest voorkomende aandoeningen zijn:

• Bacteriële of virale infecties, bijv. griep, keelontsteking, sinusitis, longontsteking
• koorts
• hersenvliesontsteking
• aandoeningen van de bloedvaten in de hersenen
• hersentumoren
• hersenabces
• hersenschudding
• hoofdtrauma
• koolmonoxidevergiftiging
• ontsteking van de tanden
• gezichtsproblemen - bijziendheid, verziendheid
• glaucoom
• hoge bloeddruk
• paniekstoornis
• depressie
• vermoeidheidssyndroom

Als je deze symptomen ervaart, wacht dan niet te lang met het raadplegen van een arts:

• een ondraaglijke hoofdpijn die je nooit eerder hebt ervaren
• als je ernstige hoofdpijn hebt en ouder bent dan 50 jaar
• als de pijn verergert na inname van medicijnen en gepaard gaat met braken
• als de pijn plotseling optreedt na lichamelijke inspanning
• je koorts hebt, je suf voelt, een stijve nek hebt en de beweging van je nek je hevige pijn bezorgt
• uw ledematen zwak zijn, u moeite heeft met articuleren, dubbelziet
• als je kanker hebt
• als je seropositief bent
• u bloedverdunners gebruikt zoals warfarine

Zie voor meer informatie ook de artikelen

• Hoe onderscheid je migraine van gewone hoofdpijn? Symptomen en belangrijkste kenmerken
• Hoe migraine behandelen en voorkomen + 9 natuurlijke tips voor pijnverlichting
• Hoofdpijn: Soms is het onschuldig, maar wanneer is het een serieus probleem?
• Hoofdpijn: hoe kom je ervan af (soorten pijn)
• Hoofdpijn: Is een bezoek aan de huisarts genoeg of heb je een specialist nodig?