Wat is trillingsziekte? Het is een van de meest voorkomende beroepsziekten

Het feit dat het gebruik van trillend gereedschap nadelige effecten heeft op de menselijke gezondheid werd pas in het begin van de 20e eeuw ontdekt.
Deze ziekte of schade aan de gezondheid werd trillingsziekte genoemd.

Een paar jaar eerder beschreef een Franse arts, Maurice Auguste Gabriel Raynaud, een fenomeen dat hij bij zijn patiënten waarnam.
Deze patiënten ervoeren koude en tintelingen in de bovenste ledematen, soms gevoelloosheid, stijfheid, pijn en een opvallende witte verkleuring van de laatste schakels van de vingers.
Destijds was het echter niet helemaal duidelijk wat deze klachten bij bepaalde groepen mensen veroorzaakte.

Trillingsziekte is de op één na meest voorkomende beroepsziekte

Tegenwoordig weten we wat trillingsziekte is. Het is duidelijk dat langdurige blootstelling aan trillingen een negatieve invloed heeft op de menselijke gezondheid.

Trillingen zijn schadelijk voor mensen als ze tussen de 20-400 Hz liggen en iemand er gedurende een lange periode aan wordt blootgesteld, bijvoorbeeld tijdens het uitoefenen van zijn beroep.

Tot 2,5% van de werknemers wordt blootgesteld aan trillingen, wat een van de meest voorkomende beroepsziekten is.

Hoe worden trillingen veroorzaakt?

Vibratie wordt geclassificeerd als een fysische factor. Het is het mechanisch trillen, schudden of oscilleren van een trillend voorwerp met een hoge frequentie. Deze beweging is repetitief (periodiek) en heeft een lage amplitude.

Trillingen worden daarom gegenereerd door trillende machines (boormachine) en door machines die schokken veroorzaken (pneumatische hamer).

Ze kunnen onder bepaalde omstandigheden de omgeving binnendringen, zelfs als de machine stabiel is, bijvoorbeeld door onevenwichtige mechanismen.

Fysische aspecten van trillingsopwekking

Zoals hierboven aangegeven worden trillingen veroorzaakt door de trilling van een vast voorwerp. Deze trilling wordt oscillatie genoemd.

Een oscillatie is dus de beweging van een materieel punt (voorwerp) waarbij het systeem terugkeert naar zijn evenwichtspositie nadat het uit het vlak is afgebogen.

• oscillatie - één beweging van een materieel punt (afbuiging uit het vlak en terugkeer naar de begintoestand)
• oscillatieperiode - de tijd die een mechanisch systeem nodig heeft om te oscilleren
• oscillatiefrequentie - het aantal oscillaties per seconde

Schadelijk effect van trillingen op het menselijk lichaam

Trillingen hebben zowel positieve als negatieve effecten op het menselijk lichaam.

Trillingsziekte uit zich in vier basisaspecten, namelijk schade aan bloedvaten, het zenuwstelsel, het bewegingsapparaat (botten, spieren, gewrichten) en verre organen.

Het negatieve effect van trillingen wordt ingedeeld op basis van de overdracht van het object naar de persoon:

1. lokale trillingen - zijn trillingen die vanaf het trillende voorwerp worden doorgegeven aan het contactdeel van het menselijk lichaam (boormachine, slijpmachine, pneumatische hamer, drilboor, kettingzaag)
2. totale trilling - is de trilling die wordt overgebracht op een staand of zittend persoon door een trilmechanisme (zware mobiele apparatuur zoals een tractorbus, maaidorser, vrachtwagens, platform)
3. speciale trillingen - trillingen die op een bepaalde manier worden overgebracht en die intense trillingen van de borst- en halswervelkolom en het hoofd veroorzaken

Tabel met schade aan lichaamsdelen door trillingen bij verschillende frequenties:

Fenomeen van Raynaud door lokale trillingen

Hetfenomeen van Raynaud is een aandoening die wordt veroorzaakt door beschadiging van de perifere bloedvaten in de bovenste ledematen en is ook de meest bekende vasoneurose.
Het ontstaat door traumatische microangiopathie (beschadiging van kleine bloedvaten) als gevolg van trillingen.

Het uit zich door gevoeligheid van de handen voor kou, stijfheid van de vingers, pijn in de vingers, acrale kou, door aanvallen veroorzaakte bleekheid tot cyanose van de vingers.

Neurologische symptomen zoals toegenomen zweten van de handen, hoofdpijn, prikkelbaarheid, nervositeit, slaapstoornissen en hyporeflexie komen ook voor.
Veranderingen van het bewegingsapparaat komen tot uiting in het dunner worden van de botten in de vingers tot aan de pols.
Er kunnen ook trofische veranderingen in de handen worden waargenomen.

Stadia van het syndroom van Raynaud:

• Stadium 1 RF - overgevoeligheid van de handen voor kou, objectieve koude vingers van de bovenste extremiteiten, stijfheid van de handen, tintelingen in de vingers.
• Stadium 2 RF - toevalachtige en goed gedefinieerde witte verkleuring van de vingertoppen, duidelijke tintelingen en gevoelloosheid in de handen
• Stadium 3 RF - blauwe (cyanotische) verkleuring van de vingertoppen, droogheid, ruwheid, verdikking en toegenomen broosheid van huid en nagels, zwelling, necrose

Interessant:
Het Lewis-Prusik teken is een belangrijke diagnostische factor bij het syndroom van Raynaud.
Wanneer er druk wordt uitgeoefend op het distale vingergewricht (nagelbedgebied), wordt er bloed uit dit gebied geperst en wordt het bleek.
Na het loslaten van de druk zien we het fibrotische bloed weer terugkeren (terugkeer van de roze verkleuring van de vinger).
Het interval van de bloedretour naar de haarvaten is minder dan 2 seconden bij een gezond individu.
Bij een patiënt met het syndroom van Raynaud is dit interval aanzienlijk langer dan 10 seconden.

Het HAVS-syndroom wordt veroorzaakt door lokale en lichaamstrillingen.

Trillingsziekte, ook bekend als hand-armtrillingssyndroom, is in wezen een progressie van RF.
Het wordt veroorzaakt door langdurige of overmatige trillingen.
Zoals de naam al aangeeft, zijn meestal de bovenste ledematen aangedaan. Uitzonderlijk zijn de onderste ledematen aangedaan.

Zo manifesteren trillingen die inwerken op de handen en schouders het fenomeen van Raynaud (witte vingers), dat in aanvallen optreedt.

De uitlokkende factor van het fenomeen van Raynaud is kou.

Naarmate de aandoening voortschrijdt met daaropvolgende HAVS, treedt blijvende spierzwakte en gevoelloosheid van de vingers op.
Het syndroom verspreidt zich van de vingers naar de hele hand, pols tot schouder, wat kan resulteren in moeilijkheden bij het uitvoeren van normale activiteiten (dichtknopen, kleinere voorwerpen hanteren) en blijvende invaliditeit.

De aandoening wordt verergerd door de aanwezigheid van pijn, die intenser wordt als de uitlokkende oorzaak niet wordt weggenomen. Dit betekent dat de uitlokkende factor van de pijn het trillingsmechanisme en het werken ermee is.

• Het syndroom van Raynaud
• Vasculaire betrokkenheid van de handen, polsen en onderarmen (koude, tintelingen)
• spierzwakte van de aangetaste delen
• gevoelloosheid en onhandigheid in de bovenste ledematen
• moeite met routineactiviteiten (kleine voorwerpen hanteren)
• pijn veroorzaakt door de negatieve effecten van vibratiemechanismen

WBV-syndroom als gevolg van trillingen van een specifieke aard

Het syndroom van Raynaud en het HAVS-syndroom zijn verwant of kunnen worden beschouwd als twee verschillende stadia van hetzelfde letsel. Het WBW-syndroom is anders.

Het WBV-syndroom (whole body vibration syndrome) wordt veroorzaakt door lichaamstrillingen, maar voornamelijk van een speciale aard.

Bij deze trilschade aan het lichaam overheersen de symptomen van axiale schade en perifeer vestibulair syndroom.

De patiënt heeft problemen met het bewaren van het evenwicht en dus met staan, lopen en lopen.

Even belangrijk zijn pijn in de skeletspierstructuren (axiale apparaat), visuele stoornissen, stoornissen van het spijsverteringssysteem, stoornissen van het voortplantingssysteem (vooral bij vrouwen, menstruatiestoornissen, miskramen), stemmingsstoornissen, slapeloosheid en vermoeidheid.

• Axiale stoornissen (moeite met staan, evenwicht, lopen)
• pijn en aandoeningen van het bewegingsapparaat
• gezichtsscherpte stoornissen
• spijsverteringsstoornissen
• stoornissen van de voortplantingsorganen
• stemmingsstoornissen

Preventie en behandeling van trillingsziekte

Trillingsziekte is geclassificeerd als beroepsziekte en staat op de tweede plaats van beroepsziekten. Daarom is het belangrijk om te zorgen voor bescherming en veiligheid op het werk, vooral als het gaat om gevaarlijke beroepen (bouwvakkers, bosbouwers, boeren, beroepschauffeurs...).

Behandeling van trillingsziekte is mogelijk. In ernstigere gevallen heeft de patiënt blijvende gevolgen die misschien niet dodelijk zijn, maar wel het leven van de persoon ongemakkelijk maken.

Hoe de effecten van trillingen in gevaarlijke beroepen vermijden?

Het is niet mogelijk om de effecten van trillingen volledig te vermijden. Als dat wel zo was, zouden we nog nooit van deze ziekte gehoord hebben.

Het is echter wel mogelijk om, onder bepaalde omstandigheden en door bepaalde procedures te volgen, het aantal getroffen werknemers te minimaliseren en de symptomen en effecten van de ziekte te verminderen.

• De werknemer informeren over zijn of haar baan, de werknemer informeren over de beroepsrisico's en hoe deze te minimaliseren
• zorgen voor geschikte beschermende werkmiddelen voor werknemers (kleding, handschoenen, enz.)
• zorgen voor een geschikte werkomgeving (thermisch comfort op de werkplek)
• het in acht nemen van een werkregime met afwisseling van werk en noodzakelijke rust om overschrijding van de toegestane trillingsniveaus per persoon te voorkomen
• het bewegingsapparaat niet overbelasten
• ervoor zorgen dat de arbeidsmiddelen technisch in orde zijn en regelmatig worden onderhouden
• naleving van de productieparameters wat betreft blootstelling aan trillingen op het toegestane niveau
• het garanderen van preventieve medische onderzoeken in overeenstemming met de geldende voorschriften

Interessant:
Werk waarbij de werknemer wordt blootgesteld aan trillingen is niet geschikt voor zwakkere personen.
Dit betreft voornamelijk mensen die lijden aan ziekten zoals diabetes, andere endocrinopathieën, polyneuropathie of personen met aandoeningen aan het bewegingsapparaat.

Behandeling van trillingsziekte

Behandeling van trillingsziekte is niet mogelijk of niet effectief bij een patiënt die aan deze invloeden blootgesteld blijft.

Het is noodzakelijk dat het behandelde individu uit de aan trillingen blootgestelde omgeving wordt verwijderd voordat een therapie wordt gestart.

Interessant:
Als de patiënt niet of te laat uit de gevaarlijke omgeving wordt verwijderd, is het mogelijk dat zenuwregeneratie niet mogelijk is. In dit geval zullen de effecten blijvend zijn.
Daarom moeten getroffen werknemers overwegen of ze het beroep wel willen blijven uitoefenen.
Er kan ook een beroepsverbod worden opgelegd door een arts na een gericht onderzoek van de patiënt, zonder toestemming van de patiënt.

Tabel met basisbehandelingen: