Wat is de mensenvlo, wat veroorzaakt hij en hoe zien zijn steken eruit?

De mensenvlo is een parasitair insect dat niet alleen vervelend is, maar wereldwijd overlast veroorzaakt voor mens en dier. Hoe ziet een vlo eruit en wat zijn zijn beten? Kunnen vlooien gevaarlijk zijn?

In totaal zijn er 2000 soorten vlooien in de wereld.

Iedereen denkt aan een vlo als een parasitair insect dat zich vasthecht op de huid tussen de vacht van hun huisdier.
Zo denken de meeste mensen erover. Maar vlooien doen zich ook graag tegoed aan het bloed van vogels, andere zoogdieren en zelfs mensenbloed.

Dacht je dat vlooien niet op mensen afkomen?

Fout!

Vlooien zijn niet kieskeurig en verschillende van hen doen zich graag tegoed aan menselijk bloed.

Ze komen vaker voor in gebieden met een lage levensstandaard en slechte hygiëne.

Interessant:
In de Italiaanse Alpen werd een 5000 jaar oude ijsmummie gevonden die bekend staat als Ötzi.
Ötzi was echter niet het enige ontdekte artefact.
Er werden ook twee menselijke vlooien (pulex irritans) op zijn mummie gevonden.

De meest voorkomende vlooiengastheren:

• Honden
• katten, wilde katten.
• pluimvee
• verschillende vogelsoorten
• konijnen
• schapen
• koeien
• varkens
• vossen
• wolven
• coyotes
• mollen
• dassen
• knaagdieren

Wat is een vlo? Hoe herken je ze en hoe zien de eitjes eruit?

Parasieten zijn onder andere muggen, steekvliegen, adders, teken, luizen, bladluizen, mensenvlo, hondenvlo, kattenvlo, schurft, platworm, folliculaire huidworm, trombicula en simuliden.

Lees ook de artikelen:
Muggenbeten: Waar kiezen ze hun slachtoffers op uit en hoe kun je jezelf beschermen?
Hoe komen hoofdluizen voor bij kinderen? Hoe zien ze eruit en hoe verwijder je ze?
Hebje last vanbedwantsenbeten + Wat is de levensduur van een bedwants en waar heeft hij een hekel aan?

Een vlo is ook een parasiet die mensen of hun bloed op een specifieke manier als voedselbron gebruikt.

De vlo (Lat. Siphonatera, Aphaniptera) is een soort klein, wereldwijd verspreid vleugelloos insect.

De grootte van dit roestbruine tot zwarte insect varieert van 1,5 tot 3,5 mm.

De kop van de vlo is hypognathisch. Hierdoor bevinden zich aan de basis mondorganen met goed ontwikkelde kaken, die geschikt zijn om te steken en te zuigen.

Aan de bovenkant zitten afgeknotte antennes die gedeeltelijk in het ectoskelet zijn ingebed.

Ze hebben ook kleine ogen, maar deze kunnen in sommige gevallen helemaal afwezig zijn.

Het is nog niet helemaal duidelijk of de ogen van vlooien slechts een overblijfsel zijn van de oorspronkelijke samengestelde ogen, of dat ze slechts een groepering zijn van verschillende eenvoudige primitieve ogen. Wetenschappers neigen echter meer naar het eerste.

De hele kop is bedekt met naar achteren gerichte wenkbrauwen die het vlooien gemakkelijker maken om zich door de vacht of het haar van de gastheer te bewegen.

De vorm en het lichaam van de vlo zijn evolutionair aangepast aan een ectoparasitaire levensstijl, dat wil zeggen dat ze aan de zijkanten afgeplat zijn.

Aan de achterkant van het afgeplatte lichaam zitten de achterste springpoten, waarmee ze grotere afstanden kunnen springen.

Interessant:
Niet alleen door de springpoten, maar ook door een speciaal eiwit dat resiline heet, kunnen vlooien tot 18 cm hoog en meer dan 30 cm ver springen.

Ontwikkelingsstadia van de vlo

De vlo is een holometabool insect met een vierdelige levenscyclus. De levenscyclus van de vlo bestaat uit verschillende ontwikkelingsstadia.

Tabel met ontwikkelingsstadia van de vlo:

Stadium I - Eitjes worden in de omgeving uitgescheiden, vaak op het lichaam van de gastheer door de vrouwelijke vlo. Het vrouwtje legt ongeveer 400 tot 500 eitjes ongeveer 2 dagen na het voeden met bloed. Ze worden ongeveer 0,5 mm groot. Ze zijn parelwit van kleur en ovaal van vorm.

Stadium II - Larven komen uit de eitjes op ongeveer dag 4. Ze hebben een ovale, licht langwerpige wormvorm en zijn 0,6 mm groot. Ze zijn wit tot lichtgeel van kleur en voeden zich met organisch afval in de omgeving, meestal uitwerpselen van de ouders.

Stadium III - Poppen zijn het volgende stadium van de vlo. Ze ontwikkelen zich uit larven. Poppen zijn ongeveer 2 mm groot, komen voor in cocons en worden omgeven door afval in de omgeving, zoals zand en stofdeeltjes.

Stadium IV - Volwassen vlooien die uitkomen door schokken, trillingen en temperatuurverhogingen. Ze voeden zich met het bloed van de gastheer (warmbloedige dieren). Ze leven minder dan 2 jaar.

Kunnen vlooien ook mensen besmetten?

De mens is niet de primaire gastheer van vlooien en is dat ook nooit geweest, maar hij is wel de enige primaat waarop vlooien in tweede instantie parasiteren.

Ze parasiteren voornamelijk op vogels en andere zoogdieren die een permanent nest, hol of hol hebben. Dit zijn voornamelijk knaagdieren, insecteneters of vleermuizen.

Daarom lijkt de naam mensenvlo of huisvlo misschien een verkeerde benaming. De term werd geïntroduceerd door de Zweedse natuuronderzoeker en grondlegger van de taxonomie Carl Linné in 1758.

Interessant:
Slechts ongeveer 5% van de vlooien leeft rechtstreeks op het dier.
Ze leven en parasiteren ongeveer een week op het dier en blijven dan in de buurt. 95% van de vlooien leeft in de nabijheid van het besmette dier (nest, volière...).

Met name de mensenvlo is vrijwel uitgeroeid.
Mensen kunnen worden besmet door honden- of kattenvlooien, die parasiteren op deze dieren. Ze springen alleen op mensen over als ze geen andere gastheer hebben.
Daarom komen vlooienplagen bij mensen slechts sporadisch voor.

Waardoor parasiteren vlooien op mensen?

De domesticatie van dieren heeft snel bijgedragen aan het secundaire parasitisme van vlooien op mensen.

Het zijn de dieren waar vlooien zich mee voeden. Door ze te domesticeren en te domesticeren hebben mensen niet alleen hulp, een voedselbron of een huisdier meegenomen, maar ook een verborgen parasiet.

We zien ook een toename van vlooien in gebieden met een laag niveau van openbare hygiëne.

Welke vlooien teisteren mensen het vaakst?

• Mensenvlo (Pulex irritans) - Dit is een van de vlooien die het vaakst mensen teisteren. Hij is 2 tot 3,5 mm lang en wordt vaak aangetroffen op wilde en huisdieren, van waaruit hij vervolgens op mensen springt.
• Hondenvlo (Ctenocephalides canis) - Dit is een uitheemse parasiet op honden, zoals de naam al aangeeft. Hij is ook 2-3,5 mm groot. Hij wordt zelden op mensen aangetroffen, maar is mogelijk als de hond een massale vlooienplaag heeft. Hij overleeft beperkt op andere gastheren. Hij kan mensen besmetten met lintwormen in de korte tijd dat hij aanwezig is.
• Kattenvlo (Ctenocephalides felis) - Valt voornamelijk katten aan, maar kan ook voorkomen op honden en mensen bij gebrek aan een geschiktere gastheer. Hij is veel kleiner dan de mensen- en hondenvlo. Hij wordt 1-2 mm groot. Hij is minder zichtbaar in de dichte vacht van katten. Hij sterft binnen een paar uur buiten zijn gastheer.
• Kippenvlo (Ceratophyllus gallinae) - Deze vlooiensoort valt voornamelijk pluimvee aan, maar zijn oorspronkelijke gastheer waren waarschijnlijk meesjes. Hij kan naar andere vogels en zoogdieren springen, maar het is niet duidelijk hoe lang hij daarop overleeft. Kippenvlooien zijn bruin van kleur en worden ongeveer 2-2,5 mm lang.
• Mollenvlo (Hystrichopsyla talpae) - Deze vlo is relatief groot, wordt 6-7 mm lang en wordt gekenmerkt door het feit dat hij niet eens primitieve ogen heeft. Hij leeft voornamelijk in holen van mollen, maar kan ook worden gevonden in holen van andere kleine zoogdieren. Vanwege zijn verspreidingsgebied is de overdracht op mensen zeldzaam.

Interessant weetje:
Soms is een vlooienplaag bij een hond zichtbaar met het blote oog (de directe aanwezigheid van vlooien in de vacht), andere keren uit het zich door veelvuldig krabben en bijten van het dier.
Het krabben wordt veroorzaakt door jeuk. Dit wordt veroorzaakt door de beweging van de vlooien, maar ook door de wondjes die de vlooien veroorzaken wanneer ze bloed zuigen.
Tegelijkertijd geven ze speeksel af dat stoffen bevat in de wondjes die voorkomen dat het bloed stolt. Dit versterkt de jeukende sensatie.
Wanneer een dier zwaar besmet is met vlooien, krabt het zo hard dat het korstvorming veroorzaakt in de genezende wondjes met daaropvolgend vachtverlies.

Vlooienbeten, waarom gebeuren ze?

Vlooien voeden zich met het bloed van hun gastheer. Hun eisen aan de kwaliteit van het bloed zijn minimaal.
Ze dragen alleen koud bloed van een dood dier of mens.

Ongeacht de vereisten zouden vlooien niet kunnen overleven en zich voortplanten zonder hun bloed te zuigen.
Ze zijn in staat om veel meer bloed te zuigen dan ze kunnen verteren.

Interessant:
Sommige vlooiensoorten kunnen maar een paar uur zonder voedsel (kattenvlo), andere bijna een jaar (mensenvlo).

Ze gebruiken orale organen met ontwikkelde kaken aan de basis van de kop om bloed te zuigen.
Deze zijn aangepast om te bijten en vervolgens bloed te zuigen.

Hoe zien vlooienbeten eruit?

Vlooienbeten worden technisch pulicosis genoemd.

Nadat iemand door een vlo is gebeten, verschijnt er een laesie in de huid op deze plek in de vorm van een kleine rode (bloederige) plek die zich vormt nadat de huid is doorboord/geprikt.

De huid rond de beet wordt ook beschadigd door contact met de uitwerpselen van de vlo - toxisch werkende, soms ziektedragende kiemen.
De huid is plaatselijk licht gezwollen, rood en wordt gekenmerkt door onaangename jeuk.

Meestal worden meerdere beten naast elkaar waargenomen, meestal 3. Dit is ook het geval bij bedwantsen. Bedwantsbeten zijn echter talrijker en komen achter elkaar voor.

De beten komen het meest voor rond het middel, de oksels, in de knieholtes en rond de enkels.
Ze kunnen zowel op blootgestelde als op niet-blootgestelde delen van het lichaam voorkomen.

Meestal verdwijnen ze na ongeveer 3 dagen. In het geval van een plaatselijke infectie of allergische reactie kunnen ze langer aanhouden en intense jeuk en pijn veroorzaken.

Kunnen vlooien ziektes overbrengen?

Sommige internetbronnen beweren dat vlooien wel beten veroorzaken, maar geen ziekten overbrengen.

Deze bewering is echter onjuist!

Als het waar was, zouden miljoenen mensen niet zijn omgekomen bij pestepidemieën. Vlooien waren de tussengastheren van de bacterie Yersinia pestis. Ze brachten het over van ratten naar mensen, waar het een ziekte veroorzaakte die ook bekend staat als de Zwarte Dood (pest).

Interessant:
Menselijke vlooien besmet met Yersinia pestis zijn gevonden in de huizen van mensen die getroffen waren door pestepidemieën in verschillende delen van de wereld.
De recente pestepidemie in Madagaskar werd veroorzaakt door de overdracht van de bacterie op mensen door vlooien, die aanwezig waren in wel 98% van de huizen van de besmette mensen.
Drancourt, Houhamdi en Raoult beweren zelfs dat vlooien een belangrijke rol spelen bij pestepidemieën.

Hoe vindt de overdracht van de ziekte van vlooien op mensen plaats?

Vlooien stellen geen hoge eisen aan bloeddelicatessen.

Ongeacht bloedgroep, Rh-factor of aanwezigheid van ziektekiemen, zuigen ze alles op wat op hun pad komt.

Ze eten niet alleen het bloed van een dode gastheer, maar gaan op zoek naar een nieuwe gastheer om te overleven.

Dit betekent dat als een vlo het besmette bloed van een ziek dier of mens opzuigt, hij ook alle ziekteverwekkers opzuigt die in zijn bloedbaan circuleren (bacteriën, virussen).

De ziektekiemen in het lichaam van de vlo gaan niet dood. Ze overleven niet alleen, maar blijven zich ook voortplanten.

Als ze herhaaldelijk aan het lichaam van een nieuwe gastheer zuigen, komen deze ziektekiemen via de prikwond in zijn bloedbaan terecht en veroorzaken ze een infectie.

Welke ziekten brengen vlooien meestal over?

De meest voorkomende ziekten of aandoeningen die een vlooienbeet kan veroorzaken, zijn ongetwijfeld allergische reacties. Deze komen zelfs voor als de vlo niet geïnfecteerd is.

Besmette vlooien kunnen verschillende virale of bacteriële infecties overbrengen.

De overdracht van andere parasieten op de gastheer is geen uitzondering.

1. Epizooonosen zijn een groep huidziekten die worden veroorzaakt door parasieten die vanuit de externe omgeving, d.w.z. vlooien, op de mens worden overgedragen. Ze leven niet alleen op de menselijke huid, maar veroorzaken ook huidverschijnselen. Meestal veroorzaken ze steken, roodheid en jeuk.
2. Allergische reacties uiten zich door een onevenredige huidreactie op een vlooienbeet bij een gesensibiliseerd individu. De allergie treedt op tegen het speeksel en de uitwerpselen van de vlo. Ze uit zich door een uitgebreidere roodheid van het getroffen gebied, jeuk van de huid en krabben. De ontstekingsreactie die hiervan het gevolg is, zorgt ervoor dat de puist langer dan normaal op het lichaam van de persoon blijft zitten. Ernstige anafylactische reacties na vlooienbeten zijn niet beschreven.
3. Dermatitis is een inflammatoire huidziekte die kan ontstaan als gevolg van een allergische reactie (allergische dermatitis) maar ook op niet-allergische basis (niet-allergische dermatitis) als gevolg van een secundaire infectie die in de wond na een beet ontstaat. Het is een grote erythemateuze laesie die wordt gekenmerkt door intense jeuk, roodheid van de huid met de aanwezigheid van blaasjes, zelfs afschilfering van de huid.
4. Borreliose is een ziekte die in de meeste gevallen wordt overgedragen door een besmette teek, maar kan ook worden overgedragen door andere bloedzuigende insecten, waaronder vlooien. Overdracht vindt plaats wanneer een vlo besmet is met Borrelia burgdorferi. Borreliose uit zich met symptomen die variëren van griepachtig tot ernstige neuropathie. Het gaat meestal gepaard met het verschijnen van erythema migrans (trekkende vlekken), die rood en bleek zijn naar het midden toe.
5. Meningitis is een ontsteking van de hersenvliezen veroorzaakt door meningokokken. Net als de ziekte van Lyme wordt het voornamelijk overgedragen door teken. Overdracht door vlooien is zeldzaam. Meningitis uit zich door hoge koorts, ernstige hoofdpijn, nekpijn, braken en petechiën op de huid.
6. Pest is geen ziekte uit het verleden, hoewel het destijds grote epidemieën veroorzaakte en miljoenen doden veroorzaakte. Pest komt vandaag de dag nog steeds voor in de wereld. Sporadisch veroorzaakt het kleine epidemieën in landen met een lagere levensstandaard. De meest recente epidemie vond een paar jaar geleden plaats in Madagaskar. In de meeste ontwikkelde landen komt de ziekte momenteel niet voor. Het is echter belangrijk om goed geïnformeerd en voorzichtig te zijn, vooral als je naar risicogebieden reist. Pest is een bacteriële ziekte die wordt veroorzaakt door de microbe Yersinia pestis, die het meest voorkomt bij knaagdieren (ratten). Het wordt op mensen overgedragen door vlooien.

Lees meer:
De grootste epidemieën en pandemieën in de menselijke geschiedenis

Hoe kom je van vlooien af?

Bij het verwijderen van vlooien en hun eitjes is het belangrijk om te onthouden dat slechts 5% van de vlooien direct op het menselijk lichaam wordt aangetroffen.
De overgrote meerderheid wordt aangetroffen in de omgeving van hun gastheer.

Uitroeiing en ontsmetting moeten daarom gericht zijn op de persoon zelf, maar ook op de omgeving.

Ik heb vlooien, wat moet ik doen?

Hygiëne, hygiëne en nog eens hygiëne!
Grondige hygiëne van het hele lichaam is uiterst belangrijk voor deze parasiet.

Het hele lichaam scheren is essentieel. Vlooien bevinden zich het vaakst rond het haar en de beharing (haar, wenkbrauwen, wimpers, oksels...).

Het haar knippen is een ingrijpende stap die meestal door mannen wordt ondernomen, en alleen in het geval van een ernstig vlooienprobleem.
Voor vrouwen is deze stap onaanvaardbaar en in de meeste gevallen geen noodzaak.

Tegenwoordig zijn er veel shampoos met medicinale werking die de jeuk verlichten. Ze behandelen niet alleen het haar, maar ook de hoofdhuid.
Het is belangrijk om de vlooien niet alleen te wassen, maar ook uit het haar te kammen met een dikke kam en conditioner, oliën of pyrethrinen te gebruiken.

Een omgeving met vlooien schoonmaken

Voor kleinere plagen kunnen vlooien worden opgeruimd door de hele leefruimte grondig schoon te maken, met de nadruk op het stofzuigen van tapijten en banken, of borstelen.

Persoonlijke kleding moet op een hogere stand gewassen worden.

Ontsmetting

Ontsmetting is een reeks van verschillende maatregelen die worden uitgevoerd om schadelijke insecten te vernietigen.

Deze uitroeiingsmethoden maken meestal gebruik van chemische middelen, maar omvatten ook biologische en fysische methoden.

Ontsmetting moet systematisch, planmatig en na een grondig onderzoek van de besmette omgeving worden uitgevoerd.

Het wordt uitgevoerd door middel van aërosolen, sproeien, coaten, bestuiven en afbreken van lokaas.