Urineverlies tijdens de zwangerschap en na de bevalling: wat veroorzaakt het? 3 oefeningen die je thuis kunt doen

Incontinentie betekent spontaan, oncontroleerbaar urineverlies. Op het onderwerp incontinentie rust vaak een taboe, maar het is een veel voorkomend verschijnsel waar een vrouw tijdens de zwangerschap mee te maken kan krijgen.

Waarom urineverlies optreedt bij vrouwen, hoe incontinentie kan worden bestreden en nog veel meer interessante informatie vind je in het artikel.

Urineverlies tijdens de zwangerschap

Tijdens de zwangerschap ondergaat een vrouw veel hormonale veranderingen. De zich ontwikkelende baby in de buik van de moeder zet fysiologisch de wanden van de baarmoeder uit en drukt met zijn volume op de omliggende organen van de holte.

In de meeste gevallen drukt de groeiende baby op de blaas, die dicht bij de baarmoeder ligt.

De blaas heeft een kleinere capaciteit onder de constante druk van de baarmoeder. Het gevolg is een gevoel om te plassen als de blaas slechts gedeeltelijk vol is. In sommige gevallen kan het schoppen van de baby urineverlies veroorzaken door verzwakte blaaswanden.

Meestal gaat het echter om enkele druppels urine.

In het begin van de zwangerschap kan een vrouw vaak het gevoel hebben dat ze moet plassen. Dit fenomeen is ook te wijten aan de verhoogde bloedtoevoer naar de organen van het kleine bekken. Tot op zekere hoogte verandert de hoek waarin de blaas en de urinebuis worden vastgeklemd.

Incontinentie tijdens de zwangerschap overheerst echter in het derde trimester van de zwangerschap door de aanzienlijke vergroting van de baarmoeder en de baby.

Ongeveer 30% van de vrouwen heeft last van incontinentie tijdens de zwangerschap.

Door de constante druk en groei van de baarmoeder worden de bekkenbodemspieren vervolgens slap en ontspannen. De sluitspieren (sphincters) worden iets slapper en de zwangere vrouw ervaart incontinentie in bepaalde situaties.

Dit zijn vooral momenten zoals hoesten, niezen, lachen of springen.

Meestal gaat het om het lekken van slechts enkele druppels urine, maar in sommige gevallen kan het incontinentieprobleem zich met een grotere intensiteit voordoen. In ergere gevallen kan er licht urineverlies optreden.

Zwangerschap, een verzwakte immuniteit en frequent urineren houden ook verband met het risico op het ontwikkelen van een infectie of ontsteking van de urinewegen. Het is daarom raadzaam om regelmatig te urineren, zo snel mogelijk naar het toilet te gaan en de principes van intieme hygiëne te volgen.

Als een vrouw incontinentie ervaart tijdens de zwangerschap, moet een arts worden geraadpleegd om een passende behandeling aan te bevelen.

Het optreden van incontinentie is individueel en hangt af van een aantal factoren. In een milde vorm komt het echter vaak voor, zelfs bij gezonde vrouwen zonder een bepaalde aanleg.

Niet elke zwangere vrouw heeft last van incontinentie en niet elke vrouw heeft op hetzelfde moment last van urineverlies. Het kan voorkomen aan het begin van de zwangerschap, aan het einde van de zwangerschap of kort voor de bevalling, soms zelfs na de bevalling zelf.

Factoren die de incidentie van incontinentie tijdens de zwangerschap verhogen:

• Hogere leeftijd van de moeder
• Meerlingen
• Genetische factor
• Verzwakte bekkenbodem
• Spieronevenwichtigheid in het bekkengebied
• Frequente blaasontsteking
• Urogynecologische operaties
• Blootstelling aan stress
• Diabetes mellitus
• Ziekten van de wervelkolom en het ruggenmerg

Urineverlies na de bevalling

De volgende overmatige belasting van de bekkenorganen na de zwangerschap is de bevalling zelf. Het lichaam van een vrouw is fysiologisch ingesteld op het verloop van de bevalling en het daaropvolgende herstel.

Met overmatige druk in het tweede geboortekanaal tijdens de uitdrijvingsfase, is er een verhoogde druk op de blaas.

De spieren van de bekkenbodem en de vaginale holte moeten voldoende worden aangespannen om de bevalling zonder complicaties te laten verlopen.

In sommige zeldzame gevallen kunnen de zenuwen die de blaas aansturen tijdens de bevalling worden verstoord, kunnen de bekkenbodemspieren beschadigd raken of kan de bevalling worden begeleid met een speciale tang. Dit kan vervolgens postpartum incontinentie veroorzaken.

Volgens de National Institutes of Health hebben vrouwen die op natuurlijke wijze vaginaal bevallen 50% meer kans op postpartum incontinentie dan vrouwen die via een keizersnede bevallen.

Er zijn echter ook andere complicaties verbonden aan een keizersnede. Je moet je arts raadplegen over de geschikte bevallingsmethode.

Na de bevalling, rond de zesde week, veranderen de verhoudingen van de buikholte en het kleine bekken opnieuw. De krimpende baarmoeder bereikt geleidelijk zijn oorspronkelijke grootte.

Het is noodzakelijk om medische instructies op te volgen, bepaalde levensstijl aan te passen en postpartum oefeningen toe te passen - revalidatie om de bekkenbodem te versterken en diastase van de buik te elimineren.

Factoren die de incidentie van postpartum incontinentie verhogen:

• Verhoogde leeftijd van de moeder
• Meerlingen
• Hoog lichaamsgewicht van de baby
• Hoog vroeggeboortegewicht, hoog geboortegewicht van tweelingen, drielingen
• Behoud van zwangerschapsgewicht na de geboorte
• Urogynaecologische operaties
• Lichamelijke arbeid van de moeder tijdens de zwangerschap
• Mentale stress
• Diabetes mellitus
• Ziekten van de wervelkolom en het ruggenmerg
• Verzwakte bekkenbodem
• Spieronevenwichtigheid in het bekkengebied

Behandelingsmogelijkheden voor urine-incontinentie

Oefeningen tijdens de zwangerschap moeten worden overlegd met een gynaecoloog vanwege de individuele gezondheid van de vrouw, het stadium van de zwangerschap, de positie van de baby, de medische voorgeschiedenis en mogelijke gezondheidscomplicaties.

Voor revalidatie tijdens de zwangerschap worden eenvoudige en weinig belastende oefeningen gekozen, die tot doel hebben de bekkenbodem te versterken, te activeren en bewust te maken, overbelaste spieren van de halswervelkolom te ontlasten en de patiënt vertrouwd te maken met de ergonomie van bewegen.

De behandeling van incontinentie tijdens de zwangerschap en postpartum is afhankelijk van de vorm en de ernst ervan. Als het gaat om licht urineverlies als gevolg van fysiologische groei van de baarmoeder of als gevolg van een korte postpartumperiode, moeten incontinentiehulpmiddelen worden gebruikt.

Voor licht urineverlies zijn incontinentieverbanden en -slips nuttig. Dit zijn moderne, discrete hulpmiddelen die absorberend zijn en beschermen tegen geur en vocht. Dankzij het ruime aanbod kan de vrouw de juiste optie kiezen op basis van de grootte en de mate van incontinentie (absorptie).

De belangrijkste sleutel tot de behandeling van incontinentie na de bevalling zijn speciale oefeningen om de bekkenbodem te versterken.

Postpartumrevalidatie omvat het versterken van de bekkenbodemspieren, het versterken van de buikwand en het middenlichaam, het aanleren van een goede ademhaling en het corrigeren van bewegingsonevenwichtigheden in het bekkengebied.

Het doel van de oefeningen is om een eventuele prolaps (verzakking) van de organen van het uitscheidingsstelsel op te heffen, de bekkenbodem te versterken en de sluitspieren inclusief de urinebuis te versterken.

Fysiotherapeuten leren vrouwen speciale maar eenvoudige oefeningen om de bekkenbodem te activeren. Bij het grote publiek zijn onder andere de Kegel-oefeningen van de Amerikaanse arts, gynaecoloog Arnold Kegel, bekend.

Ze richten zich op de geïsoleerde activering van de bekkenbodemspieren van een vrouw.

Een andere optie is het trainen van de blaasspieren zelf, wat de arts op maat uitlegt aan de patiënt. Het doel is om de tijd tussen het plassen geleidelijk te verlengen en tegelijkertijd het bewustzijn van de bekkenbodemspieren en sluitspieren te vergroten.

Vibrerende intravaginale apparaten worden ook gebruikt om de bekkenbodem te versterken en het bewustzijn ervan te vergroten. Ze hebben als doel de sluitspieren te activeren, waardoor de gevoeligheid en het bewustzijn van dit gebied toenemen.

Het gebruik ervan moet worden overlegd met een gynaecoloog, omdat ze niet geschikt zijn tijdens de zwangerschap en in de periode vlak na de bevalling.

De mogelijkheid van chirurgische behandeling is vooral geïndiceerd bij vrouwen bij wie conservatieve behandeling heeft gefaald. Dit zijn gevallen waarbij sprake is van een constante aanwezigheid van reductie van de organen en de bekkenbodem, een hoge mate van incontinentie, urineverlies en andere geassocieerde gezondheidscomplicaties.

De keuze en het type van de specifieke operatie is altijd individueel en hangt ook af van de geplande terugkerende zwangerschap.

Verzwakte bekkenbodem

Debekkenbodem is een groep spieren die de kap van de bekkenholte vormt. Hun functie is het handhaven van de juiste positie, stabiliteit en beweeglijkheid van de organen van het kleine bekken (seksuele, uitscheidende en spijsverteringsstelsel).

De bekkenbodem speelt ook een grote rol in de eigenlijke functie van de organen. Voor een vrouw is de bekkenbodem van groot belang tijdens de zwangerschap, de bevalling en in de beleving van seksualiteit.

Bekkenbodem activeringshulp.

Het is raadzaam om de bekkenbodemspieren sterk en functioneel te houden vóór de zwangerschap. Dit vermindert het risico op incontinentie, complicaties na de bevalling en versnelt ook de hersteltijd.

Preventie om het risico op incontinentie te verminderen

Preventie om het risico op urineverlies tijdens en na de zwangerschap te verminderen, begint al voor de zwangerschap zelf.

Het is raadzaam om een actieve, functionele bekkenbodem te hebben, een stabiel middenlichaam en voldoende lichaamsbeweging.

Aanpassingen in de levensstijl zoals niet roken, gewichtscontrole, professionele behandeling van medische aandoeningen en, last but not least, het voorkomen van urineweginfecties zijn aan te raden.

Het is aan te raden om oefeningen gericht op de bekkenbodem en het bekkengebied op te nemen in de lichaamsbeweging om de daaropvolgende verzwakking van de sluitspieren tijdens de zwangerschap tegen te gaan.

3 eenvoudige oefeningen die u thuis kunt doen om de bekkenbodem te activeren

Bekkenbodem activering en ontspanning

De uitgangspositie is liggend op de rug met de onderbenen gebogen bij de kniegewrichten en de voeten vastgeplakt aan de mat. Het hoofd ligt in het verlengde van de wervelkolom en de schouders rusten losjes op de mat, weg van de oren.

Het doel van de oefening is het geïsoleerd samentrekken van de bekkenbodem.

De vrouw probeert zich bewust te worden en de bekkenbodemspieren naar binnen te trekken en even vast te houden met een rustige ademhaling in het middenrif.

Daarna ontspant ze de bekkenbodemspieren. Bij het activeren van de bekkenbodem wordt aanbevolen om elke bilspier afzonderlijk samen te trekken en het bekken zachtjes op te trekken tijdens de oefening.

Het samentrekken en vervolgens ontspannen van de spieren kan worden gecontroleerd met de palm van de hand die onder de billen wordt geplaatst.

Let op dat je je adem niet inhoudt tijdens de oefening en dat je het bekkenbodemgebied niet voelt.

Glute brug met bekkenbodem activering

De basispositie is hetzelfde als bij de vorige oefening. Knieën gebogen, schouderbladen rusten op de mat en de wervelkolom is vastgelijmd aan de zachte mat. De kniegewrichten zijn gelijk met de breedte van de heupgewrichten. Armen zijn losjes bij het lichaam geplaatst, handpalmen naar beneden.

De handen zijn losjes op de mat geplaatst, weg van de oren. Het bekken wordt geleidelijk omhoog gebracht en ondersteund naar het plafond. De schouderbladen blijven ondersteund tijdens de hele oefening.

In de bovenste brugpositie is er een geïsoleerde contractie van de bekkenbodemspieren en activering van de bilspieren.

De vrouw blijft enkele seconden in deze geactiveerde positie en ademt vrij in het middenrif.

Met een uitademing laat de vrouw zich weer op de mat vallen en ontspant ze de geactiveerde spieren.

Pas op voor het inhouden van de adem tijdens de oefening en onvoldoende activering van de bekkenbodem.

Staan met activering en ontspanning van de bekkenbodem

De uitgangspositie is een licht gespreide staande houding, waarbij het gewicht van het lichaam gelijkmatig op beide voeten rust. De tenen van de voeten wijzen lichtjes uit elkaar. De rug is in een rechte, uitgestrekte positie en het hoofd in een denkbeeldige extensie. De schouders zijn steeds van de oren weg.

De beoefenaar laat de handpalmen op de billen rusten. De ademhaling is vloeiend gedurende de hele oefening. De bekkenbodem wordt geactiveerd, waarbij de diepe binnenste spieren van het bekken naar boven (naar binnen) worden samengetrokken.

Er is ook een geïsoleerde activering en samentrekking van de bilspieren.

De vrouw ademt rustig en probeert de spieren een paar seconden niet te activeren.

Dan ontspannen de geactiveerde spieren en treedt er een aangename ontspanning en ontlading op.