Reuma schaadt het lichaam op elke leeftijd: waarom ontstaat het en wat zijn de symptomen?

Reuma, zoals we reumatische aandoeningen meestal noemen, wordt over het algemeen geassocieerd met gewrichten. Deze zijn pijnlijk, gezwollen, stijf of vervormd.

In het verleden werd het ten onrechte een ziekte van ouderen genoemd, met het beeld van zalf of gel op het gewricht smeren tegen de pijn. In professionele kringen is het echter bekend dat het ook kinderen en jongvolwassenen treft.

Wereldwijd lijden ongeveer 350 miljoen mensen aan reumatische aandoeningen.
Vrouwen hebben vaker reuma.
Het is een van de meest voorkomende oorzaken van arbeidsongeschiktheid.

Reumatische aandoeningen groeperen een groot aantal verschillende ziekten en syndromen, waarvan er meer dan 200 zijn. Reuma is dus niet één ziekte die alleen de gewrichten aantast.

De ziekte tast gewrichten, botten, kraakbeen, pezen, spieren en andere zachte structuren aan. Daarnaast kan het interne organen, het hart, de bloedvaten, de longen, de ogen, de nieren en de huid aantasten.

Reuma, vertaald uit het Grieks, betekent stromen.
In de oudheid werd het beschreven als een aanhoudende pijn.
Er werd gezegd dat het zich verspreidde van het hoofd naar het hele lichaam.

De precieze oorzaak van reumatische aandoeningen is onbekend en er is geen genezing bekend.

Reuma = een langdurige, progressieve ziekte die in de loop van de tijd verergert.

Behandeling richt zich op het vertragen van de progressie (vooruitgang), het verlichten van het ongemak en het terugbrengen van de persoon naar een normaal leven.

Reuma heeft een negatieve invloed op het leven van de getroffen persoon. Het kan leiden tot tijdelijke of permanente invaliditeit. In dit geval is de persoon niet in staat om normale levensactiviteiten uit te voeren zonder de hulp van anderen of speciale hulpmiddelen.

Wil je meer weten over reuma?
Wat zijn de typische of algemene symptomen?
Hoe beïnvloedt het het hele lichaam?
Lees verder met ons.

Reuma kent verschillende vormen

Reuma komt voor bij een aantal ziektebeelden en syndromen.

Reuma is een langdurige en progressieve ziekte = verergert in de loop van de tijd.

Het wordt meestal gekenmerkt door perioden van snelle verergering van het probleem, wanneer de reumatische pijn en de bijbehorende symptomen acuut verergeren.

Deze acute fase wordt dan afgewisseld met perioden van verbetering.
In sommige gevallen is er een volledige verdwijning van de ziektesymptomen.
Als genezen.
Dit is een afwisseling van perioden van verslechtering en verbetering.

De classificatie van reumatische aandoeningen is uitgebreid en complex, maar noodzakelijk vanuit theoretisch en praktisch oogpunt. De verschillen betreffen de oorzaak, het verloop van de ziekte, de prognose en ook de behandeling.

Decker maakte in 1983 een classificatie van reumatische aandoeningen, die hij onderverdeelde in:

1. algemene diffuse bindweefselziekten
2. artritis geassocieerd met spondylitis
3. artrose
4. reumatische syndromen geassocieerd met infectieuze agentia
5. metabole artropathieën
6. tumoren
7. neurovasculaire aandoeningen
8. ziekten van bot en kraakbeen
9. extra-articulair reuma
10. diverse aandoeningen die gepaard gaan met gewrichtsmanifestaties

Er bestaat ook een vereenvoudigde classificatie volgens Pavelka.

De Pavelka classificatie van reumatische aandoeningen wordt gegeven in de onderstaande tabel

De bovenstaande ziektebeelden en syndromen zijn een bescheiden inkijkje in de omvang van reuma. De gemiddelde persoon hoeft echter niet bekend te zijn met de complexiteit van het probleem en alle diagnoses te kennen.

Het is belangrijk om bij problemen naar een arts te gaan, die op basis van de voorgeschiedenis een reumatologisch onderzoek zal aanbevelen.

De verscheidenheid aan symptomen kan de reis naar de juiste specialist verlengen.

Reuma zelfs in de jeugd en kindertijd

Gewrichtspijn komt zelfs op jongere leeftijd voor, maar het is geen overheersend kenmerk bij ouderen.
Daarom is een vroege diagnose al belangrijk bij mensen op jongere leeftijd of bij kinderen.

Reuma is een langdurige en progressieve ziekte.

Dit betekent dat de ziekte over een lange periode een aanzienlijke en negatieve invloed heeft op het lichaam. Als de ziekte in een vroeg stadium wordt ontdekt en behandeld, verbeteren de vooruitzichten voor de toekomst.

Aan de andere kant, als de ziekte na verloop van tijd ernstige veranderingen aan het bewegingsapparaat veroorzaakt, zal de correctie en behandeling moeilijker zijn, de prognose minder gunstig en de complicaties ernstiger.

In het brede scala van reumatische aandoeningen zijn er aandoeningen die zich typisch op oudere leeftijd beginnen te manifesteren. De andere kant bestaat uit aandoeningen die op relatief jonge leeftijd of in de kindertijd ontstaan.

Ziekten op jongere leeftijd en bij kinderen zijn bijvoorbeeld

• juveniele idiopathische artritis JIA
• reumatoïde artritis
• spondyloartritis en axiale spondylartritis
• reactieve artritis
• reumatische koorts
• systemische bindweefselziekten
• juveniele systemische lupus erythematosus
• sclerodermie
• juveniele dermatomyositis
• ziekte van Kawasaki

Reumatische aandoeningen bij kinderen zijn meestal chronisch en gaan gepaard met pijn, zwelling en ochtendstijfheid. Ze kunnen al optreden vanaf de leeftijd van 10-12 jaar.

Juveniele idiopathische artritis is...

Juveniele idiopathische artritis is een groep ziekten van kinderen en adolescenten. Juveniel = jong, onvolwassen. In dit geval is het de meest voorkomende systemische kinderziekte en de eerste symptomen verschijnen meestal voor de leeftijd van 16 jaar.

Het is een zeldzame ziekte, die bij ongeveer één of twee kinderen op 1000 voorkomt.

Reumatische aandoeningen kunnen ook voorkomen bij jonge kinderen. Ze klagen dan dat ze niet kunnen lopen en pijn in hun voeten hebben. Andere symptomen zijn misschien niet aanwezig. Na verloop van tijd kunnen hun gewrichten opzwellen.

Zelfs bij jonge kinderen kan de ziekte ernstig beperkend zijn en leiden tot invaliditeit.

Daarom moet er goed op worden gelet dat de tekenen van reuma zelfs in deze periode vroeg worden opgespoord. Daarna volgt een vroege en passende behandeling.

Wat zit er achter reuma?

Er is geen eenduidig antwoord op deze vraag. Allereerst is het belangrijk om te begrijpen dat reuma een multifactoriële basis heeft. Genetische aanleg wordt genoemd als een van de eerste oorzaken.

De trigger kan een infectie met een bepaalde ziekteverwekker uit de omgeving zijn. Bijvoorbeeld het EBV-virus, de veroorzaker van mononucleose, maar ook retrovirus, parvovirus, borrelia, E. Coli, stafylokokken en streptokokken, hepatitisvirus en anderen.

Deze infectieuze agentia brengen bij genetisch voorbeschikte en vatbare mensen een cascade op gang die leidt tot reuma.

Reuma + auto-immuniteit + reumafactor = auto-antilichamen.

De auto-immuun oorsprong is ook belangrijk. In dit geval richt de immuniteit van een persoon zich tegen de eigen cellen en weefsels. Dit is een pathologisch proces waarbij de immuniteit het vermogen heeft verloren om de eigen cellen en weefsels te herkennen.

Naar verluidt lijdt 5-7% van de bevolking aan auto-immuunziekten.

Het eerste type auto-immuunziekten is orgaanonafhankelijk, zoals systemische bindweefselziekten.

A...

Het tweede type zijn orgaanspecifieke ziekten, die zich over het hele lichaam uitstrekken en invloed hebben op het cardiovasculaire systeem, de klieren van het lichaam, het zenuwstelsel en het ademhalingssysteem, evenals de lever en nieren en de rest van het spijsverterings- en uitscheidingsstelsel. Bovendien tasten ze de huid en slijmvliezen aan.

Wat zit erachter?

Algemene risicofactoren voor de ontwikkeling van reuma:

• geslacht - komt vaker voor bij vrouwen
• leeftijd - meer tussen 30 en 60 jaar
• genetische aanleg en erfelijkheid - enige familiegeschiedenis, geen rechtstreekse overerving
• infecties
• verhoogde vatbaarheid voor morbiditeit
• overgewicht en obesitas
• bloedtransfusie
• hormonale veranderingen en korte vruchtbaarheidsperiode - verkorting van de vruchtbare periode
• trauma
• allergieën
• stress
• roken
• koffiedrinken
• algehele levensstijl

Hoe kan reuma zich uiten?

Vraag je naar de symptomen van reumatische aandoeningen?
Ze zijn verschillend en treffen verschillende delen van het menselijk lichaam.

In vakkringen worden ze aangeduid als:

1. articulaire manifestaties - direct van invloed op de gewrichten
2. extra-articulair - d.w.z. extra-articulaire manifestaties

Het optreden van deze extra-articulaire manifestaties en de aanwezigheid van algemene moeilijkheden brengt een persoon ertoe om verschillende onderzoeken te vragen. En het is pas in een later stadium dat reumatologische onderzoeken plaatsvinden.

Een snelle diagnose en vroegtijdige behandeling zijn echter van invloed op de toekomstige gezondheid.

Vanuit praktisch oogpunt is het heel belangrijk om te herkennen of het probleem inflammatoir of niet-inflammatoir is. Want de inflammatoire component kan onomkeerbare schade aan de organen veroorzaken.

Van de algemene symptomen kunnen de volgende optreden:

• Vermoeidheid
• algemene zwakte
• malaise
• gebrek aan eetlust
• gewichtsverlies
• verhoging van de lichaamstemperatuur
• slaapstoornissen
• buikpijn
• spier- en peespijn
• ontsteking van bloedvaten
• ontstoken en geïrriteerde ogen
• huiduitslag, roodheid van de huid, huidafwijkingen tot zweren
• angst en depressie
• en andere

Problemen met de gewrichten:

• Gewrichtsstijfheid
  • Typisch is ochtendstijfheid bij het ontwaken en na inactiviteit
  • stijve vingers of stijve wervelkolom
  • kan tot een uur na het ontwaken aanhouden
  • gevoel van moeite om de hand tot een vuist te balanceren
  • zwaardere stappen in de ochtend
  • Opwarmen en activiteit brengt verlichting van het ongemak
• 3 of meer gewrichten kunnen tegelijk aangetast zijn, meestal:
  • vingergewrichten
  • polsen
  • knieën
  • enkels
  • tenen
  • schouders
  • ellebogen
  • heupgewrichten
  • wervelkolom
  • kaakgewrichten - gewrichten tussen het slaapbeen en de kaak
• gewrichtspijn
  • verergert bij stress, in een verkeerde houding,
  • neemt af in rust
  • de pijn kan kloppend en dof zijn, maar ook scherp en branderig
• gewrichtszwelling, bij niet-inflammatoire en inflammatoire reumatische aandoeningen
• gewrichtsontsteking, ook gemanifesteerd door warme huid over het gewricht, roodheid (bijv. bij DNA en artritis)
• huidveranderingen, in sommige gevallen ook nagelveranderingen, reumaknobbels
• bewegingsbeperking, gedeeltelijk of volledig, afhankelijk van de omvang en mate van beschadiging
• gewrichtsinstabiliteit en functiebeperking
• gewrichtsdeformiteiten

Niet-inflammatoire en ontstekingsreuma verschillen van elkaar.

Bij de ontstekingsvorm komt ochtendstijfheid van de gewrichten vaak voor. De stijfheid duurt langer dan een uur en gaat gepaard met de hierboven genoemde algemene symptomen. Voorbeelden zijn reumatoïde artritis of ankyloserende spondyloartritis.

De niet-inflammatoire vorm daarentegen wordt gekenmerkt door verergering na een hele dag activiteit. Daarom treedt de pijn meestal 's avonds op, wanneer deze ook het meest uitgesproken is. Gewrichtsstijfheid 's ochtends is niet zo langdurig en neemt af na een korte periode en na een paar minuten bewegen, zoals bij artrose.

Bij gewrichtsaandoeningen wordt gezegd dat de problemen slechts één gewricht kunnen treffen, maar ook meerdere tegelijkertijd.

Bij de beoordeling van het aantal aangetaste gewrichten wordt dit vervolgens gebruikt:

1. monoarticulaire vorm - 1 gewricht - voorbeelden zijn septische artritis, DNA, ziekte van Lyme
2. oligoarticulaire vorm 2 tot 4 gewrichten - zoals bij de monoarticulaire vorm
3. polyarticulaire vorm 5 of meer gewrichten - reumatoïde artritis, systemische lupus

De reumatische ziekte kan een verschillend verloop hebben. Het is ook mogelijk dat algemeen ongemak het eerste symptoom is. De ziekte gedraagt zich atypisch. En de eerste typische symptomen van reuma verschijnen pas in een volgende fase.

Kinderen kunnen klagen over pijn in de benen of niet kunnen lopen. Later gaan gezwollen gewrichten ermee gepaard. Bovendien gaat reuma gepaard met algemene en systemische symptomen.

Daarom zijn de eerste symptomen van reuma misschien niet typisch voor een reumatische aandoening, wat de diagnose en vroegtijdige behandeling vaak vertraagt.

Kijk uit voor reuma, het valt ook buiten de gewrichten aan

Reumatische aandoeningen zijn ook gevaarlijk omdat ze structuren en weefsels buiten het gewricht aanvallen. Ze hebben daarom extra-articulaire manifestaties. Dit zijn gelijktijdige aandoeningen die worden veroorzaakt door auto-immuunprocessen.

In veel gevallen wordt de huid aangetast, in de zin van psoriasis, maar ook verschillende ulceraties - huidzweren. En bij reuma worden reumaknobbels vaak genoemd. Ook de slijmvliezen kunnen worden aangetast.

Maar naast huid en slijmvliezen is ook oogletsel een mogelijkheid. Ontsteking van het oog is een van de meest voorkomende extra-oculaire symptomen. Voorbeelden zijn iritis (ontsteking van de iris) of conjunctivitis (ontsteking van het bindvlies), onder andere.

Plus vele andere problemen...

In de tabel staan enkele extra-articulaire klachten van reuma

Kort over de behandeling

Het is al verschillende keren gezegd dat een vroegtijdige diagnose belangrijk is. Natuurlijk geeft dit de basis voor een vroegtijdige behandeling.

Hoe eerder de behandeling wordt gestart, hoe beter. De uitdaging is vooral om de progressie te vertragen en zo de schade die reuma kan aanrichten te beperken. En zoals we al weten, tast het niet alleen de gewrichten aan.

+

Reuma is niet te genezen, maar wel te behandelen. De symptomen van acute achteruitgang - pijn en andere symptomen - worden verlicht. Het vroegtijdig deelnemen van de getroffen persoon aan het normale leven is ook een belangrijk doel.

Bij de behandeling worden verschillende methoden gebruikt.

Wat is belangrijk bij reuma?

• dieetaanpassing - veel groenten en fruit, eliminatie van allergenen
  • vis en mager vlees, gevogelte
  • dieet, kleinere porties en 5-6 keer per dag
• een drinkregime aanhouden
• voedingssupplementen waar nodig
• • vitaminen en mineralen zoals vitamine C, D, selenium, zink
  • gewrichtssupplementen, chondroïtine en glucosaminesulfaat, enz.
  • kurkuma, gember, Spaanse peper
  • essentiële vetzuren
• een algemeen gezonde levensstijl
• voldoende en passende lichaamsbeweging
• ontspanning en rust
• revalidatie en kuurbehandeling
• in de acute fase toepassing van koude, maar ook gels, crèmes of pleisters
• aandacht voor immunostimulerende medicijnen, die de immuniteit en daarmee het auto-immuunproces bevorderen
• gewichtsaanpassing bij overgewicht
• niet roken en alcohol beperken

De behandeling met medicijnen wordt ook gekozen op basis van de precieze vorm. Tot de basismedicatie behoren vooral medicijnen die het ontstekingsproces onderdrukken - dit zijn niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID's), niet-steroïde antireumatische medicijnen (NSAID's), pijnstillers, corticosteroïden.

Deze medicijnen hebben echter alleen een symptomatisch effect.

Er zijn geneesmiddelen waarvan bewezen is dat ze een positief effect hebben en het ontstekingsproces en daarmee de progressie van de ziekte onderdrukken. Dit worden DMARD's genoemd - wat een afkorting is van Disease Modifying Antirheumatic Drugs.

Daarnaast zijn er ook biologische behandelingen beschikbaar.

Lees meer in dit artikel:
Biologics brengen innovatieve behandelingen, zelfs waar conventionele behandelingen hebben gefaald.