Ontsteking, pijn of jeuk aan het oor in de zomer? Door water, tocht en airconditioning

Symptomen zoals pijn in het oor of de oorschelp, vooral als erop gedrukt wordt, afscheiding uit het oor en gehoorverlies zijn de basissymptomen van oorinfecties.

Laten we alle zomerproblemen eens samen bekijken:Onze gezondheid in de zomer - zon, hitte, verwondingen en ziekten

Oorontstekingen - otitis

Beroepsmatig wordt oorontsteking otitis genoemd. Het wordt onderverdeeld in otitis media en otitis externa.

Otitis media

Otitis media is nauw verbonden met ziekten van de bovenste luchtwegen, vanwege hun anatomie en functie. Het wordt vaak geassocieerd met de bijbehorende ziekten. Het komt het vaakst voor bij faryngitis en rhinitis.

Bij kinderen is de gehoorbuis nog kort, dus wordt otitis media vaak geassocieerd met de kindertijd. Het wordt echter ook niet vermeden bij volwassenen. Het wordt gedefinieerd als acuut optredende symptomen die gepaard gaan met ontsteking en de aanwezigheid van vocht in het middenoor.

Tot 90% van de kinderen overwint otitis media voor de leeftijd van 6 jaar.

Het verloop van de ziekte is niet uniform, vooral niet op verschillende leeftijden. Bij jonge kinderen jonger dan 1 jaar zijn algemene symptomen zoals:

• koorts
• gebrek aan eetlust
• braken
• gewichtsverlies

De pijn in het oor wordt veroorzaakt door huilen. Het veroorzaakt ook slapeloosheid. Het wordt voornamelijk veroorzaakt door een virus, waaraan een bacteriële infectie wordt toegevoegd.

In een typisch verloop zijn er uitgesproken symptomen bij volwassenen en wordt otitis media gemakkelijk gediagnosticeerd.

Na en vaak tijdens een acute faryngitis is er toenemende oorpijn en kan er gehoorverlies zijn aan de aangedane kant. De gehoorgang is meestal gevuld met purulent vocht.

Otitis media op volwassen leeftijd is soms een terugkerende ontsteking uit de kindertijd, waar de getroffen persoon misschien niets van wist.

Wanneer het zich manifesteert, moet men tegelijkertijd nadenken over de behandeling ervan, want het is een geassocieerde ziekte van ontsteking van de bovenste luchtwegen. Als het niet goed wordt behandeld, kan deze ontsteking chronisch worden en het gehoor van de getroffene ernstig beschadigen.

Lees ook: artikel over otitis media.

Een artikel over otitis externa of zwemmersoor

Ontsteking van het buitenoor of zwemmersoor heeft zowel externe als interne factoren.

De externe factoren zijn onder andere

• maceratie van de huid - dat wil zeggen bevochtiging van de huid met vocht, vooral water uit zwembaden en watertanks in de zomer, of direct met ontstekingsvocht
• mechanische beschadiging van de huid
• chemische beschadiging van de huid

Dit vermindert de elasticiteit van de huid van de uitwendige gehoorgang. Dit resulteert in een verminderde functie van de talgklieren die zich daar bevinden. Dit vermindert de productie van vetzuren, die deel uitmaken van het oorsmeer en dienen als preventie tegen micro-organismen.

De beschermende functie wordt daardoor minder en de gehoorgang wordt vatbaarder voor infecties.

Ook het veelvuldig wassen van de gehoorgang met zeep of shampoo spoelt het oorsmeer uit en zorgt ervoor dat het zijn functie niet meer kan vervullen. De huid wordt droog en ongewenste bacteriën kunnen zich gemakkelijk op het oppervlak nestelen. Stoffige omgevingen en een te hoge luchtvochtigheid vormen ook een groot probleem.

Een zeer besmettelijke omgeving die een grote en frequente invloed heeft op otitis externa is zwembadwater. Vooral thermaal water, dat chloor en bacteriën van het geslacht Pseudomonas aeruginosa bevat.

Het resultaat is een frequente otitis externa (oorontsteking), ook wel bekend als zwemmersoor, die vooral in de zomer voorkomt en alle leeftijden treft.

Kinderen zijn echter vatbaarder voor deze ziekte door hun langdurige blootstelling aan water en aanverwante activiteiten.

Zij lopen een groter risico dat er water in de gehoorgang komt en daar langere tijd blijft. Dit is mogelijk door de anatomische vorm van de gehoorgang, die vanaf het midden licht naar beneden afloopt in de richting van het trommelvlies.

Oorinfecties worden vaak veroorzaakt door het onnodig en overmatig mechanisch reinigen van de uitwendige gehoorgang en het verwijderen van oorsmeer.

Het onjuiste gebruik van wattenstaafjes verhindert het zelfreinigende proces van het oor. De talg wordt door het staafje omhoog geduwd naar het trommelvlies, waar het opdroogt en werkt als een vreemd lichaam.

Dit veroorzaakt irritatie van de huid in de gehoorgang en ontsteking.

Tocht en verkoudheid dragen hier vaak aan bij. Open ramen, zelfs tijdens het autorijden, airconditioning of ventilatoren kunnen helpen.

• Welk effect heeft airconditioning op onze gezondheid? Kan het schadelijk zijn?
• Hoe kan ik de airconditioning op de juiste manier gebruiken of afstellen zodat hij niet schadelijk is?

De interne factoren voor de ontwikkeling van oorinfecties zijn met name aandoeningen die leiden tot een verzwakking van het organisme. Dit zijn verschillende acute of chronische ziekten:

• Diabetes
• verlaagde vitaminegehaltes
• frequente fysieke overbelasting
• frequente blootstelling aan stresssituaties

Symptomen van otitis externa

Het begint meestal met jeuk in de gehoorgang, maar daar wordt meestal niet veel aandacht aan besteed. De jeuk zelf is echter een pijn op een laag niveau. Dit wordt na verloop van tijd acuter en de lijder merkt dat verlichting door aan het oor te krabben niet meer voldoende is.

Vaak worden de eerder genoemde cosmetische staafjes gebruikt, waardoor het verloop van de ziekte nog erger wordt. De pijn is gelokaliseerd in de uitwendige gehoorgang en wordt versterkt door het terugtrekken van de oorlel of door druk op het kraakbeen van het oor waar de gehoorgang uitkomt (de zogenaamde tragus). De pijn is vooral 's nachts hevig.

Dit wordt veroorzaakt door zwelling van de gehoorgang en ontstekingsvocht in de gehoorgang. Als dit vocht lange tijd niet is verwijderd, kan het onaangenaam ruiken. De gehoorgang kan zo gezwollen zijn dat deze niet goed kan worden onderzocht.

De pijn kan toenemen als de ontsteking zich heeft uitgebreid naar het kraakbeen of periosteum. Een gehoorgangontsteking gaat vaak gepaard met vergroting van de onderliggende lymfeklieren en pijn in het gebied achter de oorschelp.

De symptomen van otitis externa variëren. De meest voorkomende zijn

• pijn in het gebied van de gehoorgang
• jeuk, druk of ander ongemak in het oorgebied
• afscheiding uit het oor
• gehoorverlies
• zwelling in de gehoorgang en/of pinna
• verhoogde lichaamstemperatuur
• vergrote relevante lymfeklieren

Onderstaande tabel toont de verschillen tussen otitis externa en otitis media

Vormen van acute otitis externa

Acute otitis neemt verschillende vormen aan.

Het kan een omgeschreven otitis externa zijn, in welk geval het een omgeschreven ontsteking van de uitwendige gehoorgang is, gelokaliseerd in een deel van de gehoorgang.

Diffuse otitis externa is een wijdverspreide ontsteking die de hele gehoorgang aantast. Het tast de huid van de gehoorgang aan en dieper in het benige deel van de gehoorgang. Het kan bacterieel zijn, maar ook mycotisch. Symptomen zijn o.a:

• pijn, die mogelijk niet intens is
• zwelling
• gehoorverlies
• etterende pus, die etsing en ontsteking van de huid en de oorschelp veroorzaakt.

In tegenstelling tot otitis media hebben de getroffenen geen aanhoudend verhoogde lichaamstemperatuur.

Virale otitis externa komt het meest voor bij griepepidemieën, maar wordt ook veroorzaakt door herpesvirussen. Lijders hebben intense oorpijn en licht gehoorverlies. In de uitwendige gehoorgang vormen zich met bloed gevulde blaasjes. Deze worden operatief ingesneden en de symptomen worden verlicht.

Maligne otitis externa kan voorkomen bij immuungecompromitteerde patiënten, mensen met ernstige diabetes of kankerpatiënten die chemotherapie ondergaan.

De ontsteking manifesteert zich aanvankelijk als acute otitis externa, die overgaat in een chronische ontsteking. Later begint het bot van de gehoorgang te vernietigen en kan het verlamming van de aangezichtszenuw veroorzaken.

Mycotische otitis externa komt voor bij mensen die langere tijd in een vochtige omgeving verblijven. Het wordt veroorzaakt door verschillende schimmels en zwammen. De huid van de gehoorgang ontwikkelt plaques die in kleur variëren van geel tot groenzwart, afhankelijk van het type schimmel. Er ontstaat jeuk in de gehoorgang en gehoorverlies.

Behandeling van otitis externa

De behandeling hangt af van de veroorzaker van de ontsteking.

Als de ontsteking werd veroorzaakt door bacteriën, dan wordt dagelijks een lokale behandeling toegepast met middelen die een verandering in de zuurgraad van de omgeving teweegbrengen, dat wil zeggen middelen die de omgeving van de gehoorgang zuur maken:

• 3% boorzuuroplossing met alcohol
• Burrow's oplossing
• chlooraminespoelingen

Antibiotica-oplossingen met een breed spectrum kunnen plaatselijk worden aangebracht. Als de ontsteking niet afneemt, worden antibiotica ook systemisch toegediend, afhankelijk van de resultaten van bloedonderzoek.

Mycotische ontstekingen worden behandeld door de gehoorgang dagelijks schoon te maken en af te zuigen. Er worden antischimmeloplossingen toegepast of antischimmelmiddelen worden systemisch toegediend. Naast de reguliere behandeling vereist de behandeling van deze ontstekingen follow-up gedurende ten minste 2 weken nadat de symptomen zijn verdwenen. Antischimmelmiddelen worden topisch toegediend om herhaling van de ziekte te voorkomen.

Ontstekingen veroorzaakt door het herpesvirus worden behandeld met antivirale middelen, B-vitaminen en corticosteroïden.

Omdat alle otitis externa gepaard gaat met onaangename pijn, gaat de behandeling ook gepaard met de toediening van pijnstillers (analgetica).