Nat worden bij kinderen? Het is een last voor het kind, maar ook voor zijn familie

De stoornis van het vermogen om urine op te houden wordt technisch enuresis genoemd. De naam is afgeleid van het Griekse woord enourein, dat urine lozen betekent.

Bedplassen komt veel voor bij kinderen en heeft een grote impact op de sociale sfeer en de psyche van het kind.

Kinderen met bedplasproblemen kunnen veel druk voelen en hebben vaak een verlaagd zelfbeeld.

Waarom komt bedplassen voor bij kinderen?

Het ontstaan van enuresis en de oorzaak ervan zijn nog niet helemaal duidelijk. Genetische factoren, de toestand van het vaat- en zenuwstelsel en de diepte van de slaap spelen een rol bij het ontstaan ervan. Statistisch gezien zijn het vooral jongens die er last van hebben.

In het recente verleden werd bedplassen bij kinderen als een soort taboe beschouwd. Dit legde veel druk op de getroffen persoon en zijn of haar naaste familie. Het maakte ook de diagnose en behandeling moeilijker.

Heb je kleuters thuis?

Wanneer bedplassen bij kinderen aanpakken?

Bedplassen na de leeftijd van 5 jaar wordt al beschouwd als een situatie die moet worden aangepakt. Bij bedplassen overdag is dat tussen het 3e en 4e jaar van het kind.

Actieve behandeling wordt aanbevolen voor bedplassen bij kinderen ouder dan 7. Op deze leeftijd zal het bedplassen waarschijnlijk niet meer spontaan gecorrigeerd worden.

Hoewel het verdwijnen van bedplassen bij kinderen meestal zonder ingrijpen gebeurt, is het, indien nodig, beter om de behandeling eerder vroeger dan later te starten. Daarom moet je eventuele twijfels op tijd met je arts bespreken.

Soorten bedplassen en beïnvloedende factoren

Bij bedplassen is het belangrijk om het type bedplassen, de factoren die van invloed zijn op het kind en zijn leeftijd te bepalen. De grensleeftijd waarop bedplassen wordt beschouwd als enuresis is het 5e levensjaar.

Secundaire enuresis

Secundaire enuresis is de term voor bedplassen dat optreedt na een droge periode van ten minste zes maanden waarin het kind geen problemen had met het ophouden van urine.

Het kan het gevolg zijn van een scheiding van de ouders, een sterfgeval in de familie, pesten, enz.

Primaire enuresis

Primaire enuresis is aanhoudend bedplassen vanaf de geboorte. Volgens sommige bronnen heeft tot 10% van de kinderen op 7-jarige leeftijd hiermee te maken.

Bedplassen

Bedplassen (technisch gezien enuresis nocturna) is meestal primair van aard. Het is dus meestal bedplassen dat vanaf de geboorte aanhoudt en meestal geen uiting is van een organische of psychologische aandoening.

Overactieve blaas

Bij kinderen wordt dit type bedplassen gekenmerkt door frequente aandrang om zelfs kleine hoeveelheden urine te urineren, gehaast en snel urineren en het komt vooral overdag voor. 's Nachts is het kind meestal in staat om de urine op te houden.

Vaak gaat dit type gepaard met het kruisen van de benen, zitten of schrijlings zitten. Dit type hangt samen met de geleidelijke ontwikkeling van de functie van de lagere urinewegen.

Na de leeftijd van 4 jaar moet het kind in staat zijn om de behoefte om te plassen op tijd te herkennen en bewust uit te stellen of te onderbreken.

Een kind met plasproblemen moet uiterlijk in het 5e levensjaar onderzocht en behandeld worden.

Definities van enkele termen volgens de International Society of Paediatric Continence

enuresis	Intermitterende urine-incontinentie tijdens de slaap bij een kind ouder dan 5 jaar
ernstige nachtelijke enuresis	meer dan 3 natte episoden per week
primaire nachtelijke enuresis	houdt aan vanaf de geboorte zonder een langdurige droge pauze
secundaire nachtelijke enuresis	bedplassen treedt op na een droogteperiode van minstens zes maanden

Er bestaat een vragenlijst die de arts helpt om het type bedplassen te onderscheiden en zo de behandeling te bepalen. De vragenlijst bevat vragen over de frequentie van het nacht- of dagplassen, de ziekte waaraan het kind lijdt enzovoort.

Beheer en behandeling van enuresis

De huisarts is degene die zowel de psychomotorische ontwikkeling van het kind als de sociale omstandigheden in het gezin kent. Hij of zij kan daarom de diagnose en behandeling het meest effectief in gang zetten.

Als de huisarts tijdens het onderzoek een probleem in de genitaliën of urinewegen vindt, is samenwerking met een kinderuroloog of neuroloog noodzakelijk.

Voor de arts is informatie over de aard van het urineverlies belangrijk. Het is bijvoorbeeld essentieel om te weten of het om dag- of nachtplassen gaat. Het hangt er ook vanaf of het alleen om zogenaamd druppelen gaat of dat het kind enig ongemak ervaart tijdens het plassen.

De arts moet een soort steun en hulp zijn bij het omgaan met het plasprobleem. De hoofdactiviteit moet echter bij de ouders liggen, die de verantwoordelijkheid vaak afschuiven op de arts.

De oorzaken van bedplassen zijn divers en dus kan de behandeling ook individueel zijn. Het is daarom onmogelijk om één behandeling aan te wijzen voor alle gevallen van urineverlies.

Betrek het kind bij de oplossing

Motiveer het kind zelf door hem een blocnote te geven waarop hij zelf successen en droge nachten kan noteren.

Het is belangrijk om thuis een rustige sfeer te creëren en elk succes te belonen met lof of zelfs een kleine beloning. Straf het kind nooit voor falen.

Enuretisch alarm

Als onderdeel van een aanvullende behandeling zijn er ook zogenaamde enuretische alarmen die gebruikt worden bij bedplassen. Het is een apparaatje dat een sensor bevat om gelekte urine op te vangen en een alarm om het kind te waarschuwen bij bedplassen.

Dit alarm bevat meestal een lampje dat, samen met een tril- en geluidseffect, aangaat bij de eerste druppel gelekte urine. Deze prikkels maken de baby wakker.

Vervolgens is het belangrijk dat het kind de behoefte om naar het toilet te gaan aanvult. De medewerking van de ouder is nodig om dit te begeleiden.

Behandeling met behulp van een opwindapparaat bestaat waarschijnlijk uit het bevorderen van de rijping van de opwindreactie, die bij kinderen met bedplassen verminderd is.

Medicatie als oplossing?

Farmacotherapie, d.w.z. de oplossing voor bedplassen met behulp van medicijnen, wordt bepaald door de arts. Bijvoorbeeld medicijnen zoals tricyclische antidepressiva, anticholinergica of desmopressine.

De beslissing om een behandeling met medicijnen voor te schrijven wordt uitsluitend door de arts genomen.

Als het bedplassen langer dan 12-18 maanden aanhoudt ondanks een gecombineerde en eerlijk gevolgde behandeling, moet het kind in een gespecialiseerd centrum worden behandeld.

Regiemaatregelen en andere oplossingen

De behandeling begint met een grondige voorlichting van de ouders en het kind. De therapie richt zich op het voorbereiden van het kind op het waarnemen van blaasvulling. Er volgen verschillende blaasoefeningen die spelenderwijs moeten worden uitgevoerd.

De blaasoefeningen omvatten

het verlengen van de intervallen tussen het plassen
proberen de aandrang om te plassen te onderdrukken
proberen het plassen uit te stellen

Het is belangrijk om het kind niet te straffen voor falen, maar juist aan te moedigen.

Slaapaanpassing is een belangrijk onderdeel van de behandeling van bedplassen. Het kind moet gewend zijn aan een vaste tijd. De kamer waarin hij slaapt moet een lagere temperatuur hebben en goed geventileerd zijn.

Laat het kind niet half slapend plassen. Het is gemakkelijk voor het kind om zich te fixeren op soortgelijke activiteiten in de slaap, wat kan leiden tot bedplassen.

Het is belangrijk dat het kind 's ochtends het meeste vocht tot zich neemt. Het is een goed idee om de vochtinname 's middags en 's avonds geleidelijk af te bouwen. Dit betekent niet dat het kind helemaal geen dorst meer heeft.

Het is raadzaam om de laatste vochtinname een uur voor het slapengaan te doen. Als het kind in deze periode wil drinken, geef dan alleen 3-4 slokjes gewoon water.

Beperk de inname van suikerhoudende dranken en cafeïnehoudende dranken.

Een kort overzicht van geschikte en ongeschikte dranken voor het kind

geschikte vloeistoffen	mineraalwater, dranken met een lichte smaak, ongezoete thee, vruchtensap
ongepaste vloeistoffen	gezoet water, zwarte thee, koffie, alcohol, energiedrankjes

Lees meer over welke vloeistoffen geschikt zijn voor een kind en in welke hoeveelheden in het artikel Uitdroging bij kinderen kan gevaarlijk zijn

s Avonds is het ook belangrijk om geen fruit te nemen met een hoog watergehalte, zoals watermeloen.

Richtlijnen voor bedtijd 's avonds:

Het kind moet op een regelmatig uur naar bed gaan
de kamer luchten voor het slapengaan
gebruik 's nachts geen luiers, maar een rubberen onderlegger
Het kind moet goed geplast hebben voordat het naar bed gaat.
vermijd avondspanningen zoals huiswerk maken of tv kijken
de weg naar het toilet moet vrij zijn en er moet zachte verlichting zijn

Oefeningen voor controle van blaas en urinewegen

Oefeningen die de blaas- en urinewegfunctie en -controle verbeteren, zijn onder andere oefeningen die gericht zijn op het verlengen van het interval tussen urineren en het onderbreken van urineren.

Het urineren verlengen

Bij de eerste aandrang tot urineren houdt het kind de spieren in voordat het urineert.

Plassen onderbreken

Vraag het kind om tijdens het plassen het plassen even te onderbreken. Daarna kan hij het plassen hervatten en opnieuw onderbreken. Hij kan dit 2-3 keer per plas herhalen.