- jfmed.uniba.sk - Sclerose multiplex
- solen.sk - De meest voorkomende fouten bij de diagnose van multiple sclerose
- viapracticka.sk - Typische eerste symptomen van multiple sclerose
- solen.sk - De eerste symptomen van sclerose multiplex en het belang van vroegtijdige behandeling
Het aantal mensen met multiple sclerose is hoog! Ken je de waarschuwingssignalen?
Sclerose multiplex is een van die ziekten waarbij een geografische incidentie wordt waargenomen. De diagnose is moeilijk, de behandeling is niet erg effectief en de manifestaties van de ziekte zijn niet algemeen bekend bij de bevolking, behalve in de vergetelheid.
Artikel inhoud
Ben je iets triviaals vergeten? Kun je niet op een woord komen?
Heb je een kortstondig geheugenverlies over wat je gisteren, vandaag of een minuut geleden hebt gedaan of gezegd?
Ik weet zeker dat je meer dan eens geplaagd bent over het feit dat je multiple sclerose hebt.
In het echte leven met een echte patiënt met een echte diagnose is het echter niet zo grappig.
Multiple sclerose is inderdaad een zeer ernstige neurologische ziekte die vooral jonge mensen treft.
Meestal breekt de ziekte vrij vroeg volledig uit, tussen de 20 en 40. Dit is echter niet de regel. Ouderen en zelfs jonge kinderen vormen geen uitzondering.
De incidentie is veel hoger bij vrouwen, zelfs 2-3 tegen 1 in verhouding tot het mannelijk geslacht.
Maar ook mannen zijn niet te troosten. Hoewel we deze verraderlijke ziekte bij hen minder vaak zien, is het meestal een progressievere vorm met een veel slechter verloop.
Incidentie van cerebrospinale sclerose
Sclerose wordt gekenmerkt door een specifieke geografische incidentie. Dit betekent dat het in sommige delen van de wereld vaker voorkomt dan in andere.
De incidentie is hoger op de meer noordelijke breedtegraden van het noordelijk en zuidelijk halfrond en neemt daarentegen af naar het zuiden toe. In totaal lijden ongeveer 2,5 miljoen mensen eraan.
Wat is de verraderlijkheid van de ziekte?
De verraderlijkheid van de ziekte ligt niet alleen in de ziekte zelf, maar ook in haar vroege manifestaties (eerste manifestaties) en in haar heterogene verloop (verschillende manifestaties bij verschillende individuen).
Het zijn de aspecifieke initiële symptomen en hun heterogeniteit bij mensen die het onmogelijk maken om uniforme criteria voor symptomen vast te stellen, wat vroegtijdige diagnose en behandeling bemoeilijkt.
We bedoelen niet te impliceren dat er geen criteria zijn. Er zijn er verschillende, maar gezien de hierboven beschreven verschillen bij mensen zijn ze voor sommige niet toepasbaar.
Multiple sclerose is niet alleen maar vergeetachtigheid
Sclerose (Latijn: sclerosis cerebrospinalis multiplex - SM), vertaald als multiple sclerose, is een immuungemedieerde, inflammatoire, neurodegeneratieve ziekte van het centrale zenuwstelsel (CZS).
Het kan ook worden aangeduid als demyeliniserende axonale ziekte omdat het immuungemedieerde pathologische proces (ontsteking) zowel de witte als de grijze stof van de hersenen aantast.
Pathofysiologie van multiple sclerose: wat gebeurt er in onze hersenen?
Bij multiple sclerose is er een plotselinge afbraak van de myelinescheden met een bijbehorende axonale laesie.
Uitleg.
Ontstekingsletsels genezen daarentegen langzaam (enkele weken). Vervolgens wordt er gliaal weefsel gevormd.
Dit weefsel is stijver en daarom worden de genezen afzettingen stijver - sclerotisch. Ze genezen echter nooit ad integrum (volledig).
Classificatie van sclerose volgens betrokkenheid bij het CZS:
- focale betrokkenheid bij het CZS - geïsoleerde demyeliniserende laesie
- diffuse betrokkenheid bij het CZS - meerdere (verspreide) demyeliniserende foci
Waarschuwende, vaak over het hoofd geziene symptomen van multiple sclerose
Multiple sclerose ontwikkelt zich langzaam en subtiel. Het breekt plotseling uit, maar het exacte begin van de ziekte kan niet altijd worden vastgesteld.
De manifestaties van de ziekte en de intensiteit ervan variëren, afhankelijk van de locatie van de verspreide ontstekingsafzettingen in het CZS. Deze worden het vaakst aangetroffen in de buurt van de hersenkamers, in de hersenstam en het ruggenmerg.
Hun grootte is meestal ongeveer 3 mm, maar kan oplopen tot 1,5 cm. De grootte en locatie van de laesies bepalen ook de symptomatologie, die meestal subtiel tot kwaadaardig en progressief is.
Interessant:
Heel vaak is vermoeidheid het eerste symptoom. Dit symptoom kan natuurlijk gemakkelijk over het hoofd gezien worden, aangezien het bij veel andere ziekten bijna regelmatig voorkomt.
De meer typische symptomen van sclerose worden gekenmerkt door aanvallen (flares) gevolgd door remissies (remittances).
Voorbeeld: een patiënt ervaart binnen een paar uur een verlies van gezichtsveld. Vervolgens begint hij of zij weer normaal te zien en deze aandoening komt een aantal keren terug. Natuurlijk verwijzen aanvallen en remissies naar verschillende symptomen. Ze hebben niet noodzakelijk betrekking op het gezichtsvermogen.
Tabel met de meest typische verschijnselen van multiple sclerose:
Niveaus van stoornissen | Lokalisatie van invaliditeit | Symptomatologie (manifestaties) |
Visuele beperking |
|
|
Bewegingsstoornissen van het oog |
|
|
Spraak stoornis |
|
|
Slikstoornis |
|
|
Verstoring van evenwicht |
|
|
Zintuiglijke stoornissen |
|
|
Motorische stoornis |
|
|
Geestelijke stoornis |
|
|
uitscheidingsstoornissen |
|
|
Seksualiteit stoornissen |
|
|
Andere aandoeningen |
|
|
Vroegtijdige diagnose van multiple sclerose is van het grootste belang!
Door de hoge incidentie van multiple sclerose is voorlichting van de bevolking erg belangrijk.
Uiteindelijk is het de patiënt die als eerste merkt dat er iets niet is zoals het was. Daarom is het belangrijk om op zijn minst de basisverschijnselen te kennen en vroeg hulp te zoeken.
Helaas wordt de overgrote meerderheid van deze ziekten tot nu toe puur incidenteel gediagnosticeerd en dus pas laat bij nader onderzoek om andere redenen.
Het is waar dat de hersenen tijd nodig hebben. De grootste schade aan de hersenen en het zenuwstelsel ontstaat in de eerste jaren van de ontwikkeling van de ziekte!!! Na 10 tot 20 jaar onbehandelde multiple sclerose ontstaat onomkeerbare schade aan het CZS en blijvende invaliditeit.
De fundamentele diagnostische pijlers van multiple sclerose
Er bestaat geen definitieve test om de diagnose MS te stellen die deze lastige ziekte met zekerheid kan bevestigen. De diagnose berust echter op drie basispijlers, namelijk het klinische beeld van de patiënt, MRI en laboratoriumparameters.
- Klinisch beeld
- Magnetische resonantie beeldvorming (MRI) T2 en Flair laesies
- Laboratoriumonderzoek
- Elektrische potentiaaltest
Voor elke patiënt moet een grondige analyse van zowel de objectieve als de subjectieve klachten worden uitgevoerd. De patiënt moet niet alleen door een huisarts worden onderzocht, maar vooral door een specialist in neurologie.
Als de neuroloog multiple sclerose vermoedt, moet de patiënt worden doorverwezen voor verder onderzoek (bijv. de aanwezigheid van multiple sclerose-symptomatologie, namelijk afwisselende episodes van aanvallen/terugvallen, die wijzen op neurologische schade aan het CZS die één tot 21 dagen duurt).
Het belangrijkste onderzoek is MRI van de hersenen en het ruggenmerg met contrastmiddel (enhancing laesies). Het kan meerdere laesies aantonen, evenals signaalveranderingen in PD-, T1-, T2- en FLAIR-sequenties (zogenaamde hypersignalering of enhancing laesies). MRI wordt sinds 2001 gebruikt bij de diagnose van multiple sclerose.
Wanneer multiple sclerose wordt vermoed, wordt de MRI-scan aangevuld met een lymfeanalyse. Deze wordt uitgevoerd door middel van een lumbaalpunctie, wat betekent dat het wervelkanaal wordt doorboord met een lumbale naald, waaruit een monster wordt genomen. Meestal zijn er G-type immunoglobulinen of oligoklonale immunoglobulinen aanwezig.
Even belangrijk zijn de bloedmonsters. De basisparameters zijn normaal, de monocyten zijn verhoogd en er zijn specifieke antilichamen aanwezig.
Een van de onderzoeken zijn ook tests van elektrische hersenactiviteit. Op basis van verschillende stimuli (visuele patronen, elektrische impulsen) worden de elektrische signalen van het zenuwstelsel en de snelheid van hun overdracht geregistreerd met behulp van speciale elektroden.
Er zijn echter een aantal ziekten die opvallend veel lijken op sclerose. Zelfs sommige onderzoeken hebben vergelijkbare resultaten.
Ziekten met gelijkaardige symptomatologie en onderzoeksresultaten:
- cerebrale ischemie
- neuroinfecties (encefalomyelitis, ziekte van Lyme, syfilis)
- paraneoplastische ziekten
- migraine
- arteriële hypertensie
- Hashimoto's thyroïditis
- diabetes
- trombofiele aandoeningen
- sarcoïdose
- drugs- en alcoholvergiftiging
- vitamine B12-tekort