McKenzie-methode als hulp bij rugpijn?

Gezondheidsproblemen met de rug zijn een veel voorkomende oorzaak van arbeidsongeschiktheid en vervroegde uittreding wegens arbeidsongeschiktheid. Mensen nemen hun toevlucht tot pijnstillers. De medicijnen geven op korte termijn verlichting van de pijn, maar pakken vaak niet de echte oorzaak van de pijn aan.

Wat is het doel van de wervelkolom?

De menselijke wervelkolom is een axiaal skelet dat bestaat uit 33-34 wervels, 23 zachte tussenwervelschijven en omliggende stabiliserende ligamenten.

Samen creëren ze ruimte en bescherming voor het wervelkanaal, van waaruit zenuwwortels naar het hele menselijk lichaam lopen. Anatomisch zijn de wervels van de wervelkolom verdeeld in cervicale, thoracale, lumbale, sacrale en coccygeale segmenten.

De wervelkolom is een complex axiaal orgaan dat anatomisch en functioneel verbonden is met de buitenste structuren en delen van het menselijk lichaam.

De wervelkolom is vooral belangrijk voor:

• rechte houding
• lopen
• de positie en bewegingen van het hoofd
• mobiliteit van de romp
• schok- en drukabsorptie
• stabiliteit van de borstkas
• correct ademhalingspatroon
• gewichtsoverdracht van lichaamssegmenten via het bekken en de onderste ledematen

Etiologie van rugpijn

De etiologie van lage rugpijn is uitgebreid.

Het is gerelateerd aan leeftijd, genetische factoren, complexe medische voorgeschiedenis, degeneratieve processen, mechanische schade, levensstijl, werkactiviteit, trainingsgewoonten, lichamelijke activiteit en psychosociale factoren van het individu.

Rugpijn kan door verschillende oorzaken verschillend worden ervaren. De pijn kan acuut/chronisch, dof/scherp, musculair/nerveus, diep/oppervlak, gemakkelijk of niet gemakkelijk te lokaliseren zijn.

De meest voorkomende oorzaken van rugpijn zijn:

• Slechte houding
• Langdurig en onjuist zitten
• Gebrek aan compenserende beweging
• Onbalans van het bewegingsapparaat
• Overmatig strekken van de rug
• Tillen van zware lasten
• Plotselinge abrupte beweging
• Verwonding of mechanische schade
• Degeneratieve veranderingen in de wervels
• Verplaatsing van de schijf
• Discushernia

Behandeling van rugpijn

De behandeling van rugpijn is afhankelijk van het vinden van de oorzaak van de pijn met behulp van diagnostische procedures. Deze omvatten een grondige anamnese, facetonderzoek (onderzoek op zicht), palpatie (onderzoek op de tast), percussieonderzoek (kloppen) en specifieke fysieke methoden (echografie, röntgenfoto, CT-scan, MRI, enz.).

Afhankelijk van de klinische bevindingen, de mate van pijn en wederzijdse overeenstemming met de patiënt wordt vervolgens de behandeling bepaald, die conservatief of chirurgisch kan zijn.

De conservatieve behandeling bestaat uit niet-invasieve procedures zoals fysiotherapie, revalidatie, specifieke bewegingsoefeningen en -beperkingen, ergonomie bij normale dagelijkse activiteiten en het gebruik van de heilzame effecten van fysiotherapie (thermotherapie, hydrotherapie, elektrotherapie, mechanotherapie en fototherapie).

Aangezien de wervelkolom wordt omgeven en gestabiliseerd door een aantal spiergroepen, is het belangrijk om de ontstane spieronevenwichtigheden te corrigeren. Het versterkt verzwakte spieren en ontspant omgekeerd overbelaste spieren.

De moderne behandeling biedt uitgebreide fysiotherapeutische methoden die gericht zijn op de rug en specifiek op tussenwervelschijfaandoeningen.

De wereldwijd toonaangevende methode voor rugpijntherapie is de McKenzie Methode.

McKenzie Methode

De auteur van de methode is de in Nieuw-Zeeland geboren fysiotherapeut Robin McKenzie, die zich tijdens zijn studietijd specialiseerde in de diagnose en behandeling van rugaandoeningen met een focus op de tussenwervelschijven.

Deze internationaal erkende methode staat ook bekend als MDT - de Mechanische Diagnose en Therapie methode.

McKenzie ontdekte dat door specifieke herhalende bewegingen de tussenwervelschijf geleidelijk naar zijn oorspronkelijke plaats beweegt. Vele jaren van praktijk en resultaten hebben de effectiviteit van zijn theorie bevestigd.

Het principe van de McKenzie methode

Het belangrijkste principe van de methode is het concept van centralisatie (verbetering) en periferalisatie (verslechtering).

Centralisatie is een fenomeen waarbij de invloed van therapie en herhaalde bewegingen resulteert in verbetering en terugtrekking van de pijn van de periferie naar het centrum van het lichaam.

Dit fenomeen is een indicatie dat de therapie goed is uitgevoerd en dat de oefeningen moeten worden voortgezet.

Omgekeerd is het concept van periferalisatie een fenomeen dat de intensiteit van de pijn doet toenemen en deze verspreidt van het centrum van het lichaam naar de periferie. Dit tegenovergestelde fenomeen is een teken dat de therapie moet worden gestaakt en dat de richting van de uitgevoerde bewegingen moet worden veranderd.

De basisinhoud van de methode bestaat uit 4 hoofdstappen:

1. Onderzoek
2. Classificatie van de aandoening
3. Beheer van de behandeling
4. Preventie

1. Onderzoek

De eerste stap naar een succesvolle behandeling is een volledig en grondig onderzoek door een getrainde MDT-therapeut. Een persoonlijk gesprek met de patiënt is noodzakelijk.

Het onderzoek begint vanaf het eerste moment van de ontmoeting. De fysiotherapeut ziet zelfs de kleinste details van het bewegingsapparaat van de patiënt.

Het onderzoek omvat:

• gesprek met de patiënt
• afname van de algemene medische voorgeschiedenis
• fysiotherapeutische kinesiologische analyse
• testen van specifieke houdingen en oefeningen
• training van specifieke bewegingen

2. Classificatie van de aandoening

Na het onderzoek wordt de diagnose geëvalueerd en de therapie bepaald.

Robin McKenzie verdeelt de oorzaken van pijn in 3 classificatieniveaus, syndromen genoemd. Elk niveau wordt gekenmerkt door specifieke verschijnselen, bevindingen en een ander type pijn.

Hij verdeelt rugaandoeningen in een posturaal syndroom, een disfunctioneel syndroom en een gestoord syndroom.

Het houdingssyndroom is een aandoening zonder structurele weefselveranderingen.

Het is een functioneel probleem in termen van een onjuiste houding, niet-fysiologische uitlijning van de wervelkolom en slechte bewegingspatronen die leiden tot vervorming van de zachte structuren van het lichaam (spieren, ligamenten, onderhuids weefsel).

De doffe pijn van de patiënt treedt meestal op rond de wervelkolom en verplaatst zich niet van het lichaam naar de periferie.

Een disfunctioneel syndroom wordt gekenmerkt door slechte houdings- en bewegingspatronen die schade hebben veroorzaakt aan de zachte weefsels.

Er is sprake van verkorting, uitrekking en verzwakking van spiergroepen. Dit beperkt vervolgens de beweeglijkheid van de patiënt. De pijn is intens bij de uitersten van bepaalde bewegingen en neemt meestal af als de beweging is voltooid.

Derangement syndrome is een stoornissyndroom dat vaak voorkomt bij patiënten met rugpijn. Het wordt gekenmerkt door structurele weefselschade ter hoogte van het wervelsegment van de wervelkolom.

Het is voornamelijk een structurele verandering, vernauwing, verschuiving of verzakking van de tussenwervelschijf. De pijn is asymmetrisch en kan uitstralen naar de periferie van de onderste ledematen. De pijn is intenser bij bepaalde bewegingen, opstaan of langdurig zitten.

Een neurologisch probleem in de zin van irritatie van een zenuw die uit het wervelkanaal komt, kan deel uitmaken van de aandoening.

Zenuwirritatie

De tussenwervelschijven zijn zachtere elastische vulstructuren die zich tussen de wervels bevinden.

Hun belangrijkste functie is stabilisatie, druk- en schokabsorptie, overdracht van trekkrachten en het vermogen om de wervelkolom te bewegen, zoals buigen en draaien van het lichaam.

Schade aan de tussenwervelschijven kan verschillende vormen en gradaties aannemen. De schijf kan beschadigd, vernauwd of verplaatst zijn door degeneratieve en mechanische invloeden.

Ernstiger schade is discushernia, waarbij de schijf buiten de wervelranden is verplaatst.

Naast de verplaatsing zelf, kunnen de zenuwen die het wervelkanaal verlaten samengedrukt worden. De persoon kan neurologisch ongemak ervaren, zoals tintelende pijn die naar de periferie van het lichaam schiet, buiten het beschadigde gebied van de wervelkolom.

Lees meer:
Wat is radiculopathie, radiculair syndroom of wortelsyndroom?

3. Behandeling

Op basis van het onderzoek en de classificatie van het syndroom vindt de eigenlijke therapie en het beheer van de behandeling plaats.

De MDT opgeleide therapeut zal de geselecteerde oefeningen grondig uitleggen aan de patiënt, ze demonstreren en de patiënt leren hoe ze correct uit te voeren. Hij/zij zal de patiënt kennis laten maken met de hulpmiddelen die geschikt zijn om de oefeningen te vergemakkelijken en het effect van de therapie te verbeteren.

De basis van de behandeling bestaat uit eenvoudige en precieze bewegingen die de patiënt 5 keer per dag thuis herhaalt.

Aan het begin van de therapie zijn sessies met de therapeut nodig. Het doel is om het bezoek aan de polikliniek tot een minimum te beperken. Robin McKenzie heeft geprobeerd een behandelmethode te ontwikkelen die functioneel, eenvoudig en goedkoop is voor de patiënt.

Wat zijn de precieze indicaties en contra-indicaties voor deze wereldwijde methode?

Indicaties van de McKenzie methode

• Spieronevenwichtigheden van het bewegingsapparaat
• Verzwakte/gespannen spieren
• Vertebrogenisch algisch syndroom
• Scoliotische houding en scoliose
• Reumatische pijn
• Myalgie en neuralgie
• Ischiaszenuw ontsteking
• Zenuwwortel irritatie
• Hand- of voetpijn
• Verplaatsing en dislocatie van de tussenwervelschijf
• Disc herniatie (hernia)

Contra-indicaties voor de McKenzie methode

• Kanker in de wervelkolom
• Kwaadaardige tumor
• Instabiliteit van de benige structuren van de wervelkolom
• Ontstekingsziekte in de acute fase
• Niet-genezen fractuur van de wervel en omliggende botstructuren
• Algemene cachexie
• Cauda equina syndroom
• Gelijktijdige virale ziekte

4. Preventie

Tijdens de therapie krijgt de patiënt inzicht in de basisanatomie, kinesiologie en neurologie van de wervelkolom.

Ze leren om hun gezondheidsprobleem thuis zelfstandig te corrigeren door middel van oefeningen en het risico op herhaling te minimaliseren.

Oprichter Robin McKenzie en zijn getrainde therapeuten leggen sterk de nadruk op preventie. De patiënt krijgt nuttige tips van de therapeut om zelfs de meest alledaagse activiteiten fysiologisch uit te voeren.

De patiënt doet ook kennis op over de juiste ergonomie op het werk.

Waar kan ik McKenzie bewegingstherapie leren?

De officiële website van het McKenzie Institute International, afgekort MII, geeft een overzicht van gecertificeerde therapeuten. Dit maakt het makkelijker voor patiënten en zorginstellingen om therapeuten te vinden.

Vanwege de wetgeving in sommige landen is het echter niet toegestaan om deze informatie publiekelijk weer te geven. Daarom raden we aan om rechtstreeks contact op te nemen met de medische instelling.

Potentiële patiënten wordt geadviseerd om gezondheidsproblemen en therapie niet per telefoon of e-mail te bespreken. Een persoonlijk bezoek aan de instelling is noodzakelijk, waar de patiënt direct instructies en informatie krijgt over het verloop van de bewegingstherapie.

In veel gevallen zijn patiënten in staat om rugpijn te verlichten met slechts een aantal basisoefeningen van de McKenzie Methode.

Vanwege de grote belangstelling voor zelftherapie geeft Robin McKenzie een kort boek met beschrijvingen van de oefeningen, foto's en uitleg over specifieke bewegingen.

Momenteel is er een professionele publicatie beschikbaar voor het publiek die zich richt op de behandeling van de cervicale en lumbale wervelkolom, schouder- en kniesegmenten van het menselijk lichaam.