Hoe wordt gonorroe overgedragen? Symptomen bij vrouwen en mannen verschillen

Gonorroe is een seksueel overdraagbare aandoening.

Het wordt veroorzaakt door een gramnegatieve diplokok, de gonokok Neisseria gonorrhoeae.

Van het Griekse gonos (zaad) en rhoia (stroom). Geeft aan dat er vloeistof uit de penis komt.

Het is een van de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoeningen. Het komt het meest voor bij jonge, seksueel actieve mensen. Het vaak wisselen van seksuele partner, promiscuïteit of homoseksualiteit dragen bij aan de verspreiding.

TIP: Zie voor meer informatie ons artikel over gonorroe.
Weet je waar je risico op loopt als je van seksuele partner wisselt?
We hebben interessante informatie in dit tijdschriftartikel.

Mannen krijgen anders gonorroe dan vrouwen

De ziekte openbaart zich na een incubatietijd. Deze verschilt per sekse. Bij mannen is de incubatietijd ongeveer 2-5 dagen. Bij vrouwen kan deze verlengd worden tot 2 weken.

Bij het vrouwelijk geslacht komt echter 50-75% van de gevallen van asymptomatische gonorroe voor.

Bij mannen ligt het percentage asymptomatische gonorroe lager, op ongeveer 10% van de gevallen.

De tabel laat zien hoe gonorroe verschilt tussen vrouwen en mannen

Gonorroe is goed te behandelen met antibiotica.

Als de behandeling wordt verwaarloosd, verspreidt het zich verder.

Vervolgens kunnen ook algemene symptomen zoals misselijkheid of braken en een verhoging van de lichaamstemperatuur tot koorts optreden.

Complicaties van onbehandelde gonorroe bij vrouwen zijn onder andere ontsteking van de baarmoeder, eileiders of eierstokken, wat kan leiden tot verklevingen en obstructie van de eileiders.

Dit leidt tot onvruchtbaarheid of het onvermogen om een foetus te baren. Buitenbaarmoederlijke zwangerschap is ook een risico. Chronische ontsteking in het kleine bekken is dus ernstig.

Als de infectie tijdens de zwangerschap optreedt, neemt het risico op voortijdige beëindiging van de zwangerschap door geboorte of miskraam toe. Bij aanhoudende gonorroe is het risico op overdracht op de pasgeborene bij de geboorte groot.

Neonatale gonorroe veroorzaakt ontsteking van het bindvlies, ook wel gonorroe conjunctivitis genoemd, die wordt gekenmerkt door een purulente afscheiding in het ooggebied en ook door zwelling in het ooggebied. De ernstigste complicaties in deze periode zijn slechtziendheid en zelfs blindheid.

Ook bij mannen is nalatige behandeling de reden voor complicaties, zelfs later, zoals onvruchtbaarheid. In de eerste plaats verspreidt de bacterie zich natuurlijk naar de prostaat en bijbal.

Bij prostatitis is er pijn bij het plassen, maar ook bij ontlasting. Er is sprake van pijnlijke erecties en zaadlozing of spontane afscheiding 's nachts. Ontstoken bijballen zijn gezwollen en pijnlijk.

Gonorroe is ook gevaarlijk vanwege het gevaar van verspreiding van de bacterie via het bloed. Hierdoor kan de infectie zich verspreiden naar de gewrichten, pezen, ligamenten en ook naar de huid. Het uit zich met koorts, gewrichtsontsteking en bloedende huiduitslag over het lichaam.

Complicaties van gonorroe zijn voornamelijk ontstekingen:

• rectum
• keel
• bindvliesontsteking, blindheid
• huid
• gewrichten, pezen
• amandelen (halsamandelen)
• sepsis, bekend als bloedvergiftiging
• meningitis (ontsteking van de hersenvliezen)
• endocarditis (ontsteking van de binnenste membranen van het hart)

Wat zorgt voor de verspreiding van gonorroe?

De gonokok leeft in delen van het lichaam - voornamelijk in de vagina en baarmoederhals bij vrouwen en de urinebuis bij mannen. In deze omgeving krijgt hij de geschikte omstandigheden om te leven en zich voort te planten.

Het is erg gevoelig voor veranderingen in temperatuur en vochtigheid. Buiten het lichaam droogt het snel uit en sterft daarom.

Gonorroe is een ziekte die alleen bij mensen voorkomt en ook alleen tussen mensen wordt overgedragen.

Gonokokken komen niet vrij voor in de natuur. Hun gevoeligheid voor de externe omgeving bepaalt hun manier van overdracht.

Seksuele overdracht van gonorroe

Overdracht van gonorroe vindt bij voorkeur plaats tijdens geslachtsgemeenschap, die vaginaal kan zijn, maar ook anaal of oraal.

Transmissie en verschijnselen van gonorroe buiten het genitale kanaal

Bij genitale overdracht manifesteert gonorroe zich met de symptomen die in de bovenstaande tabel staan. Als de overdracht echter plaatsvindt tijdens anale geslachtsgemeenschap, ontstaat er een rectale ontsteking. Dit kan zich uiten in jeuk in het anale gebied, maar ook in pijn. De pijn wordt verergerd door ontlasting.

Orale geslachtsgemeenschap veroorzaakt infectie van de slijmvliezen in de mondholte. Hier bootst gonorroe tonsillitis of een andere keelontsteking na. Er is sprake van keelpijn, geïrriteerde, rode slijmvliezen.

Overdracht van de infectie kan ook plaatsvinden in het oog, en dus in het bindvlies.

De belangrijkste reden hiervoor is slechte hygiëne en het verstoppen van bacteriën met besmette vingers. In dit geval is er sprake van purulente conjunctivitis, afscheiding uit het oog, maar ook pijn in het oog en zwelling in het gebied rond het oog veroorzaakt.

Een ernstige complicatie is een zweer van het hoornvlies, beschadiging van het hoornvlies en daaropvolgende blindheid. De overdracht van de ziekte van moeder op kind tijdens de bevalling wordt voornamelijk gekenmerkt door het optreden van neonatale conjunctivitis.

Hoe wordt gonorroe verspreid?

Hoewel gonorroe zeer besmettelijk is, beperkt de gevoeligheid van de bacterie voor de externe omgeving de wijze van overdracht en daarom wordt gonorroe uitsluitend overgedragen via seksueel contact.

Naar schatting lopen wereldwijd tot 25 miljoen mensen per jaar gonorroe op.

Overdracht vindt daarom meestal plaats tijdens geslachtsgemeenschap, maar infectie komt ook voor tijdens extra-genitale praktijken, waaronder diverse anale of orale varianten.

In zeldzame gevallen, als de omstandigheden voor overdracht geschikt zijn, en vooral bij direct gebruik, kan overdracht ook plaatsvinden via besmet ondergoed, handdoeken of bevuilde vingers.

Wijze van overdracht van gonorroe:

• door seksueel contact via geslachtsgemeenschap
• door geslachtsgemeenschap buiten het genitale gebied, namelijk anaal en oraal
• door besmette besmette vingers (zelden door handdoek, ondergoed)
• gebrek aan hygiëne, overdracht op het bindvlies van het oog
• tijdens de bevalling van moeder op kind

Hoe kan men zich beschermen tegen gonorroe?

Gonorroe laat geen blijvende afweer achter. Herhaalde infecties komen dus voor. Er bestaat geen vaccinatie tegen gonorroe. Jongeren in de adolescentie tot volwassenheid lopen het meeste risico.

De periode van 15 tot 29 jaar is het meest risicovol.

Het vakantieseizoen is gevaarlijk, vooral de zomer. Verschillende missen, sociale evenementen, festivals. Combinaties van alcohol, drugs en ongedwongen seksueel contact.

Risico: sexturisme of een promiscue levensstijl. Onbekendheid met het seksleven van een nieuwe partner is ook een risico.

In dit geval is het niet geldig als de bewering dat de ziekte is opgelopen, vergezeld gaat van de opmerking dat de infectie in openbare toiletten heeft plaatsgevonden.

Als er sprake is van gonorroe, is het raadzaam om te testen op andere seksueel overdraagbare aandoeningen, zoals syfilis, chlamydia of HIV.

De principes voor het beschermen van de overdracht van gonorroe zijn:

• monogaam leven
• kennis van het seksleven van de nieuwe partner
• indien nodig, SOA-testen vóór geslachtsgemeenschap
• barrièreanticonceptie, condooms
• voor pasgeborenen die risico lopen, preventieve behandeling direct na de geboorte
• seksuele onthouding in geval van aanhoudende ziekte
• behandeling van beide seksuele partners

Diagnose en behandeling van gonorroe

Bij specifieke symptomen en algemeen ongemak na onbeschermde geslachtsgemeenschap is onderzoek belangrijk. De medische voorgeschiedenis, informatie over onbeschermde geslachtsgemeenschap en het klinische beeld, d.w.z. de symptomen, worden geëvalueerd.

Laboratoriumonderzoek omvat bij de man een kweek van de urethrale afscheiding en bij de vrouw een uitstrijkje van de baarmoederhals en de urethra.

Alle seksuele partners moeten het onderzoek ondergaan, inclusief behandeling na een positieve uitslag. Dit is belangrijk om verdere verspreiding van de infectie te voorkomen, wat seksuele onthouding betekent.

Gonorroe wordt behandeld met antibiotica en dit wordt gedaan nadat de gevoeligheid van de bacterie voor antibiotica is getest.

In het verleden zijn er wereldwijd gevallen gemeld van resistente bacteriestammen. In juni 2012 bracht de Wereldgezondheidsorganisatie een rapport uit over de opkomst van gonokokken die resistent zijn tegen cefalosporine III-antibiotica. Dit rapport had betrekking op landen als Zweden, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, Japan en Australië.

Gonorroe kan niet worden behandeld met thuisrecepten of willekeurig gebruik van antibiotica. Als de behandeling wordt verwaarloosd, ontstaat een chronische infectie. De complicaties zijn ontstekingen en overdracht van de bacterie naar andere delen van het lichaam.