Effectief advies: hoe stress te verlichten, vooral in de zomermaanden?

Stress vermijden is niet altijd zo gemakkelijk als het lijkt, maar er zijn methoden om stress zelf te elimineren.

Wat is stress en hoe ontstaat het

Stress is een verdedigingsreactie van het organisme. Objectief gezien kan het gedetecteerd worden door de chemische en fysiologische manifestaties van het menselijk organisme. Met andere woorden, we zien het onmiddellijk bij een andere persoon of bij onszelf.

Het is de psychologische toestand van een persoon die verwacht bedreigd te worden of al direct bedreigd wordt. Hij kan echter niet bepalen of zijn verdedigingsreactie sterk genoeg zal zijn.

Laten we alle zomerproblemen eens samen bekijken:
Onze gezondheid in de zomer - zon, hitte, verwondingen en ziekte

De aanleiding voor zulke reacties zijn verschillende omstandigheden en situaties. Ze worden stressoren genoemd - schrik, verrassing, verdrietig maar ook blij nieuws. Afhankelijk van hun aard hebben ze verschillende effecten op de psyche, maar ook op de fysieke prestaties van een persoon.

Zo kan stress ook worden opgewekt door een positieve stimulus en zich fysiologisch op dezelfde manier manifesteren als het tegenovergestelde type stressor. In een ander geval wekken sommige mensen het opzettelijk op, door verschillende adrenalineactiviteiten. Vanuit dit oogpunt verdelen we stressoren daarom in:

• positief - anticipatie op een positieve gebeurtenis of verrassing ervan, verbeteren de prestaties en creativiteit
• negatief - ongunstige situaties hebben het tegenovergestelde effect
• specifiek - bewust opgewekt, gevolgd door ontspanning

In de ranglijst van stressoren staat een schoolexamen bovenaan, zelfs op gelijke hoogte met het overlijden van een echtgenoot. Aan de andere kant staat een verandering van woonplaats, een verandering in slaapritme of een verkeersovertreding.

De uitlokkende factoren van stress kunnen echter ook fysiologisch van aard zijn, bijvoorbeeld lawaai, sterk licht, beweging in een onbekende omgeving enzovoort.

De symptomen van stress manifesteren zich op verschillende niveaus. De onderstaande tabel laat zien hoe ze verdeeld zijn.

Stress bestaat uit twee componenten: de trigger, d.w.z. de stressfactor, en de verdediging, d.w.z. de reactie op de stress.

Onderzoek heeft aangetoond dat psychologisch trauma in grote lijnen dezelfde gevolgen heeft als fysiek trauma.

Het optreden van stress wordt geconditioneerd door de invloed van de stressor op de persoon. Er is dus een bepaalde uitlokkende factor in het begin.

De eerste fase wordt vaak een waarschuwings- of alarmfase genoemd. Ze gaat gepaard met een duidelijke waarschuwing dat er stress is. De eerste lichamelijke reacties beginnen zich te manifesteren, waardoor de persoon wordt geattendeerd op verhoogde aandacht. Als de situatie een drempel begint te overschrijden waarbij de persoon zich nog bewust was van voldoende kracht om ermee om te gaan, treedt het gevoel van echte stress in.

De volgende fase is de fase van weerstand of veerkracht.

De derde fase is uitputting, die zich uit in depressies en angsten.

Hoe ons lichaam reageert op stress vanuit fysiologisch oogpunt

Er zijn drie manieren om te reageren, namelijk gevoelloosheid, vechten of vluchten.

Tijdens het ervaren van stress is er een onmiddellijke toename in de productie van catecholaminen. Dit zijn hormonen die worden geproduceerd door de cellen van het bijniermerg. De belangrijkste catecholaminen die door deze cellen worden geproduceerd zijn adrenaline, noradrenaline en dopamine.

Ze zorgen ervoor dat het hart actiever wordt, zijn frequentie verhoogt en de bloeddruk verhoogt. Hierdoor wordt er meer bloed door de bloedsomloop gepompt, dat een grotere toevoer van zuurstof nodig heeft. Vandaar de verhoging van de ademhalingsfrequentie.

De endocriene klieren beginnen hormonen aan de bloedbaan te leveren die cholesterol en vetten in de bloedvaten brengen. Deze leveren energie aan de spieren.

De bloedvaten in de huid en de nieren vernauwen zich. Dit proces wordt het algemene aanpassingssyndroom genoemd. Het ontstaat als een algemene inspanning van het lichaam om zich aan te passen aan een nieuwe situatie.

Het werd beschreven door de in Hongarije geboren Canadese fysioloog Hans Selye, duurt ongeveer acht seconden en is bedoeld om het lichaam voor te bereiden op vechten of vluchten.

Wat gebeurt er als stressoren het lichaam van een persoon gedurende een lange periode beïnvloeden?

Onder dergelijke omstandigheden wordt het immuunsysteem van een persoon aangetast en neemt de prestatie ervan af. Dit heeft minder ernstige gezondheidsproblemen tot gevolg.

Als gevolg daarvan kunnen minder ernstige gezondheidsproblemen optreden: verkoudheid, griep, hoofdpijn, pijn in de rug, een drukkend gevoel op de borst (in dit geval alleen als er geen andere ernstige ziekte of aandoening is die alleen kan worden opgespoord met een differentiële diagnose, zoals een ECG) of sommige huidreacties.

Arteriële hypertensie(hoge bloeddruk), maagzweren, darmaandoeningen, astma, diabetes of psychische aandoeningen kunnen een grotere bedreiging vormen. Zelfs dodelijke aandoeningen zoals kwaadaardige tumoren, herseninfarcten of zelfmoord kunnen een gevolg zijn. Tot slot kan chronische stress leiden tot slapeloosheid, energiegebrek en depressie.

Lees ook het artikel over depressie.

Tot op zekere hoogte is stress gunstig voor het lichaam omdat deprivatie kan optreden bij een gebrek aan stimulansen.

Ontbering wordt gedefinieerd als een chronisch gebrek aan bevrediging van lichamelijke of psychologische behoeften. Het is een gebrek aan sociale connecties of zintuiglijke prikkels. Er zijn verschillende soorten ontbering:

• Sociaal - Het wordt veroorzaakt door een gebrek aan contact met andere mensen. Het treft vooral ouderen en eenzame mensen. Het uit zich in melancholie, depressie en angst. Een gebrek aan bevrediging van sociale contacten heeft psychosomatische gevolgen.
• Biologisch - Gebrek aan toegang tot voedsel, water, vitamines, hygiëne en gezondheidszorg. Het heeft zeer negatieve gevolgen voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid.
• Motorisch - Het wordt veroorzaakt door een beperkt vermogen om te bewegen. Het resulteert in een achteruitgang van de motorische intelligentie.
• Zintuiglijk - Het wordt veroorzaakt door een gebrek aan of onvoldoende variatie in zintuiglijke waarnemingen. De intelligentie, verbeelding en het voorstellingsvermogen van de patiënt gaan achteruit op basis van monotone zintuiglijke waarnemingen.
• Slaap - Treedt op bij langdurig slaaptekort.
• Relatief - Wanneer een individu zijn/haar sociale situatie als ongunstig ervaart in vergelijking met anderen.

Psychologische of complexe deprivatie is het resultaat van al het bovenstaande. Onderzoek heeft uitgewezen dat er psychologische basisbehoeften zijn die, als er in voldoende mate aan wordt voldaan, belangrijk zijn voor een gezonde psychologische ervaring.

Er zijn vier basisbehoeften:

• de behoefte aan een bepaalde hoeveelheid, variabiliteit en soorten stimuli
• de behoefte aan basisvoorwaarden voor een standaard levenservaring
• de behoefte aan sociale relaties
• de behoefte aan sociale toepassing, die de verwerving van verschillende sociale taken en waardevolle doelen mogelijk maakt

De uitingen van psychische deprivatie nemen zoveel verschillende vormen aan dat het moeilijk is om er een volledige lijst van op te stellen. In een groot aantal gevallen kan de uiting ervan de indruk wekken van een ernstige psychische stoornis of andere ziekte.

Depressieve mensen hebben vaak een laag zelfbeeld. Het is belangrijk om samen te werken met psychiaters of psychologen om dit te behandelen.

Hoe kom ik van stress af?

Vanwege de bovengenoemde problemen die door stress worden veroorzaakt, is het een goed idee om er vanaf te komen. Het maakt niet uit of het een effect op lange of korte termijn is.

Er zijn talloze negatieve factoren die mensen beïnvloeden. Sommige zijn gemakkelijk te vermijden, andere zijn moeilijker te vermijden en soms zijn ze helemaal niet te vermijden. Daarom is het belangrijk om van stress af te komen.

Als je dit kunt, zul je je niet alleen mentaal maar ook fysiek beter voelen.

Het probleem ontstaat wanneer we lange tijd aan stress worden blootgesteld. Dan begint het zich in ons lichaam af te tekenen. Het lichaam werkt niet meer met ons mee en we hebben het gevoel dat het niet eens van ons is.

We hoeven stress niet alleen te accepteren, maar we kunnen ons er ook actief van ontdoen. Actief betekent niet dat we meteen een hoeveelheid energie afgeven. Zelfs na een goede conditietraining die onze homeostase (de stabiliteit van ons interne milieu) volledig afbreekt, voelen we ons echt goed.

Soms haalt een goede schreeuw of een constructieve discussie de spanning beter uit ons systeem dan wat dan ook. Maar moeten we altijd door grenssituaties heen?

Eén ding is zeker: stress onderdrukken is ongewenst. Het bouwt zich alleen maar op en leidt ons in een vicieuze cirkel.

Een andere manier is om stress te transformeren en om te zetten in een andere vorm. Het is eigenlijk een opeenhoping van negatieve energie, dus het moet gebruikt worden voor iets constructiefs.

Of ontspanning kan ons helpen. En hier zijn we bij de kern van de zaak. Ontspanning is rust en als zodanig kan het actief of inactief zijn. Inactieve rust is misschien niet de juiste term. Slaap is bijvoorbeeld ook een soort activiteit en heel effectief in het verlichten van stress. Er moet alleen genoeg van zijn.

We moeten gewoon iets doen dat ons persoonlijke voldoening geeft.

Deze activiteiten helpen ons stress te verlichten

Slaap

Slaap is heel belangrijk bij het verlichten van stress. Het is een effectieve preventie omdat het ons helpt om er gemakkelijker mee om te gaan. Een gebrek eraan leidt juist tot meer stress.

Slaap wordt gedefinieerd als een regelmatige toestand van rust, die bij alle zoogdieren, vogels en vissen wordt waargenomen. Het zorgt voor de regeneratie van het organisme, zowel lichamelijk als geestelijk. Het wordt gekenmerkt door een vertraging van de ademhaling en de hartslag en gaat gepaard met een lagere gevoeligheid voor externe prikkels. Het is een ideale toestand om stress te verlichten.

Het is echter belangrijk om te weten wanneer en hoe je slaapt.

De belangrijkste invloed op onze slaap is het hormoon melatonine, waarvan de productie wordt beïnvloed door de intensiteit van het licht. Licht remt de productie ervan, dus wordt het 's nachts het meest geproduceerd. Tot tien keer meer dan overdag. Het heeft een grote invloed op ons bioritme.

Zelfs koffie of een ander stimulerend drankje heeft 's nachts niet hetzelfde effect op melatonine als overdag. Het beste is om overdag niet naar bed te gaan.

Een paar tips voor een goede nachtrust. Naast het bovenstaande zijn de volgende principes ook belangrijk:

• Ga gewoon naar bed en slaap. Er zijn veel redenen waarom we slaap uitstellen, maar als de gedachte om naar bed te gaan bij ons opkomt, moeten we het gewoon doen.
• Staar minstens een half uur voor het slapengaan niet naar het tv-scherm of andere elektronische apparaten. Onze ogen hebben evenveel rust nodig als onze geest. Ze worden onnodig belast door dergelijke activiteiten.
• Het is het beste om een regelmatig slaapritme te volgen en op dezelfde tijd naar bed te gaan. Hetzelfde geldt voor opstaan. Voor sommige mensen kan het moeilijk zijn om eraan te wennen, maar het effect is de moeite waard.
• Geen werk vlak voor het slapengaan is net zo belangrijk als de slaap zelf. Stel het dus uit tot de ochtend. Ga niet naar bed met de gedachte aan wat er nog gedaan moet worden of wat er al gedaan is.
• Ga niet naar bed met een volle maag. Eet of drink geen energiedrankjes, ook geen koffie, minstens een uur voor het slapen.

Hoe lang we moeten slapen wordt ook bepaald door de behoefte aan slaap op een bepaalde leeftijd. De ideale slaapduur is volgens wetenschappelijke studies 6,5 tot 7,5 uur per nacht. Meer slaap is niet nodig, want te veel slaap is net zo schadelijk als te weinig. De paradox is echter dat 8,5 uur slapen meer kwaad kan dan slechts 5 uur slapen.

Tabel met slaapduur volgens de National Sleep Foundation.

Maaltijden

Dit is een andere belangrijke factor in een gezonde levensstijl en dus in het elimineren van stress. Het is belangrijk om veel groenten (vooral bladgroenten) en fruit in het dieet op te nemen. Groenten moeten zelfs de overhand hebben op fruit. Een gebrek aan groenten is slechter voor het lichaam dan een gebrek aan fruit.

Fruit is een bron van een groot aantal vitaminen en een banaan bevat zelfs magnesium.

Het is een mineraal dat belangrijk is voor een goede spier- en zenuwfunctie. Het helpt om prikkelbaarheid en stress te verminderen. Het vermindert depressie en helpt voor gezonde tanden. Amandelen, noten, donkere bladgroenten, volkoren brood en granen zijn ook natuurlijke bronnen ervan.

De consumptie van bewezen stressverlagers in stressvolle situaties, zoals chocolade en andere zoetigheden, is controversieel, vooral wat betreft hun inhoud. Chocolade heeft het effect dat het stress verlicht. Het principe dat men zich moet richten op kwaliteit boven kwantiteit is echter van toepassing.

Pure chocolade van hoge kwaliteit met een cacaogehalte van minstens 75% en een laag, maar bij voorkeur geen, suikergehalte wordt aanbevolen.

Suiker is geen stressverlichter. In het geval van chocolade is het niacine. Deze stof verhoogt het serotonineniveau in de hersenen, waardoor we meer ontspannen zijn en een beter humeur hebben. Het is een B-vitamine.

Het zit ook in andere voedingsmiddelen, zoals lever, zonnebloempitten, kalkoen, bonen, erwten, tonijn, bladgroenten, broccoli, wortelen en eieren. De keuzes zijn gevarieerd.

Het dieet moet gevarieerd en regelmatig zijn, met een hoog gehalte aan omega-3 vetzuren. De consumptie ervan blijkt de complexe sociale relaties van mensen te verbeteren of hun interesse te vergroten. Ze hebben een gunstig effect op het immuunsysteem, het cardiovasculaire systeem, verkorten het verloop van ontstekingsprocessen en worden ook gebruikt bij de behandeling van bepaalde psychiatrische ziekten.

Sommige vissoorten, zoals zalm, forel, haring en makreel, bevatten ze, net als walnoten, koolzaad, soja en hun oliën.

Suikerhoudende voedingsmiddelen hebben een hoge glycemische index. Daarom worden ze niet aanbevolen in stressvolle situaties. Ze geven het lichaam onmiddellijk energie. Het tegenovergestelde van kalmerend. Bovendien worden ze, als ze niet onmiddellijk worden gebruikt, opgeslagen in vetweefsel.

Als ze vaak worden gegeten en de energie die ze leveren niet wordt gebruikt, hebben ze een nadelig effect op iemands gezondheid.

De glycemische index is een grootheid die de snelheid uitdrukt waarmee glucose (suiker) uit een bepaald voedingsmiddel door het lichaam wordt verwerkt.

De afbraak van tijd

Als we onze dag goed indelen, gaat alles gemakkelijker. We stellen dingen niet uit tot later zodat ze zich niet opstapelen voor een belangrijke deadline. We moeten de dingen zo organiseren dat we alles kunnen bereiken wat we gepland hebben.

Maar ook hier moeten we niet te streng zijn voor onszelf. Leg geen taken voor ons neer die moeilijk te volbrengen zijn. In plaats van stress te vermijden, creëren we druk op onszelf.

Hier geldt het principe van de gulden middenweg en prioriteiten stellen. Een beetje verantwoordelijkheidsgevoel en dan tijd voor jezelf nemen. Een beetje sporten en natuurlijk tijd voor je gezin.

Sport

Sporten helpt heel goed om stress te verminderen. Het heeft een positief effect op de mentale en fysieke kant van een persoon.

Er komen grote hoeveelheden endorfine vrij. Dit zijn hormonen die vrijkomen in de hersenen. Ze worden ook wel gelukshormonen genoemd. Ze veroorzaken een goed humeur, gevoelens van geluk en zijn actief bij het verlichten van pijn.

Ze worden afgescheiden tijdens mentale of musculaire stress. Zulke activiteiten zijn bijvoorbeeld bevallen, sporten of seks hebben, als nog een goede tip om stress te verlichten. Hun productie wordt ook bevorderd door het eten van de eerder genoemde chocolade.

Een groot aantal sporters, vooral duurlopers, beginnen zich ongemakkelijk te voelen tijdens een fysieke inspanning. Ze krijgen het moeilijker om te ademen, hun benen voelen zwaar aan, hun heupen steken. Na een tijdje, als ze doorgaan met deze activiteit, beginnen ze endorfine vrij te maken. Ze krijgen een tweede adem. Ze beginnen zich beter te voelen en voelen het plezier van hardlopen.

Natuurlijk zijn er verschillende sportactiviteiten. Er zijn bijna geen grenzen aan de keuzes die iedereen kan maken. Je hoeft geen topatleet te zijn om aan een fysieke activiteit deel te nemen. In het begin is een beetje genoeg. Daarna is het aan elk individu om te beslissen welke weg hij wil inslaan. Of hij tevreden wil zijn met zijn huidige activiteit of zijn vaardigheden verder wil ontwikkelen.

De vuistregel is echter om ten minste 3 keer per week te sporten, gedurende ten minste 30 minuten. Zelfs bij deze frequentie, als de regelmaat wordt aangehouden, begint het lichaam zich aan te passen aan de belasting. Het is noodzakelijk om geduldig te zijn. De eerste resultaten beginnen na 4 tot 6 weken zichtbaar te worden.

Voor elke sportactiviteit is het nodig om de spieren op te warmen en het skelet op te warmen met een warming-up. Deze moet minstens 5 minuten duren. Het dient om de spieren te activeren, die dan flexibeler zijn en klaar voor de belasting.

Dit helpt om blessures te voorkomen. Drinken tijdens het sporten zelf is belangrijk, vooral op warme dagen. Het is belangrijk om minstens 20 minuten voor het sporten te drinken, omdat we pas daarna profiteren van het water dat we hebben gedronken.

Hardlopen is een ideale stressverlichter, maar het is niet voor iedereen geschikt. Vooral mensen met overgewicht moeten het in het begin vermijden, omdat het een nadelig effect kan hebben op hun bewegingsapparaat.

Voor hen is fietsen ideaal. Het is belangrijk om het juiste schoeisel te kiezen, dat zowel flexibel als stevig moet zijn. Gewoon sportschoenen die ontworpen zijn voor hardlopen. Er zijn er genoeg in sportwinkels, evenals behulpzaam personeel dat advies kan geven.

Het is een goed idee om een geschikte ondergrond en omgeving te kiezen om op te gaan hardlopen. Een grasveld is prima, maar als het niet helemaal vlak is, loop je kans op verschillende blessures aan het bewegingsapparaat, zoals verstuikte enkels en knieën. Asfalt of beton zijn vlak, maar te hard, en dan worden vooral de knie- en heupgewrichten aangetast.

Hardlopen in de stad, ergens langs een weg vol auto's, is bijzonder schadelijk voor onze longen.

De meest ideale ondergrond is tartan en de beste plek is een atletiekstadion of een schoolplein. Niet iedereen heeft echter zulke mogelijkheden. Daarom kunnen gebaande bospaden of parken goed zijn. Er is ruimte voor iedereen en weg van het lawaai van het stadsverkeer.

Zwemmen is een andere manier om stress te verlichten, vooral in de zomer. Zwembaden met professionele begeleiding zijn ideaal.

Open water moet vermeden worden, vooral door minder ervaren zwemmers. Hier is het extra belangrijk om je kracht niet te overschatten. Vooral op warme dagen moet je een geleidelijke instap in het water in acht nemen. Het is het beste om een aangepast douchebad te nemen voordat je het zwembad ingaat.

Zwemmen is ook geschikt voor mensen met overgewicht of met aandoeningen aan het bewegingsapparaat of de wervelkolom. Het water helpt het lichaam te ontlasten en beschermt zo de gewrichten. Ze worden bevrijd van de schokken die ze tijdens het hardlopen ondervinden.

Water creëert druk op het lichaam, waardoor de spieren beter circuleren en de lymfe gaat stromen. Dit maakt deel uit van het lymfestelsel, dat een belangrijk onderdeel is van het immuunsysteem. Het lymfestelsel breekt de giftige producten van de stofwisselingsprocessen van het lichaam af.

De weerstand van water, die het lichaam moet overwinnen, versterkt het spierstelsel.

Water kan daarom ook worden gebruikt voor verschillende versterkende oefeningen zoals wateraerobics. De weerstand van water is ongeveer 12 keer hoger dan de weerstand van lucht.

De ideale temperatuur is ongeveer 28 graden. Te warm water verhoogt de druk op het cardiovasculaire systeem.

Het waterniveau moet tot schouderhoogte zijn. Ook hier is het belangrijk om in lauw water te douchen en goed op te warmen op de oever van het zwembad. Ook drinken mag niet worden vergeten.

Als je in het water traint, is het belangrijk om een stevig tempo aan te houden. In het water is onze hartslag ongeveer 10% lager dan tijdens een vergelijkbare training op het droge.

We kennen verschillende soorten watertraining.

Aquaerobics richt zich vooral op de ondersteuning van het cardiovasculaire systeem.

Bij aquafitness ligt de nadruk op het versterken van het skeletspierstelsel. Bij deze oefening worden verschillende hulpmiddelen gebruikt, zoals handschoenen met drijvende membranen, schuimrubberen halters, zwemgordels en andere.

Het is mogelijk om zelfstandig te trainen zonder instructeurs. Rennen in het water, boksen met de handen, afwisselend trappen met de benen, etc. Er zijn geen grenzen aan de verbeelding.

Fietsen behoort tot de categorie van de duursportactiviteiten en is ook geschikt voor mensen met overgewicht als beginfase van de duurtraining. Later kunnen ze overstappen op hardlopen.

De juiste keuze van de fiets is belangrijk, afhankelijk van het soort terrein waarop men wil fietsen, bijvoorbeeld mountainbikes, racefietsen, enz.

Ook de maat van de fiets mag niet worden vergeten. Alle fabrikanten hebben ze bijna identiek. Er moet ook tijd worden besteed aan de juiste afstelling van de fiets, stuur, zadel enzovoort, zodat we ons comfortabel voelen tijdens het fietsen.

Een slechte afstelling kan leiden tot overmatige belasting van de wervelkolom of armen en daarmee gepaard gaande gezondheidscomplicaties. Gespecialiseerde winkels kunnen je over alles informeren en adviseren.

Spier- en skeletversterking behoort tot de groep kracht- of duursportactiviteiten. We hoeven niet meteen naar een fitnesscentrum als we daar geen zin in hebben.

De opkomst van nieuwe industrieën en trainingsprogramma's heeft grote mogelijkheden geopend voor mensen. Ze kunnen daarom de activiteit kiezen die het beste bij hen past.

Crossfit is een sport die zich richt op het ontwikkelen van fitheid. Het maakt gebruik van verschillende trainingsmethoden met en zonder apparatuur.

Het richt zich niet alleen op het ontwikkelen van kracht, maar ook op uithoudingsvermogen, beweeglijkheid van gewrichten, dynamiek, coördinatie, balans en uithoudingsvermogen van hart en ademhalingsorganen. Daarom is het ontworpen voor mensen die hun algehele conditie en atletische veelzijdigheid willen verbeteren.

Een andere sport is de zogenaamde workout. Bij deze activiteit heb je zelfs geen sportuitrusting nodig.

In feite is workout een oefening waarbij je je eigen lichaamsgewicht gebruikt. Het bestaat uit verschillende oefeningen die worden uitgevoerd op openbare sportvelden, voornamelijk op onder andere trapeze, stangen, ladders en horizontale ladders.

Het is echter ook mogelijk om zonder deze oefeningen op de grond te oefenen. Tegenwoordig worden er al speciale speeltuinen gebouwd voor dit soort sporten, maar een speeltuin met klimrekken is al voldoende. De nadruk ligt op het ontwikkelen van kracht en uithoudingsvermogen.

Natuurlijk kan stress ook worden verlicht in andere sportactiviteiten, zowel individueel als collectief.

Bij al deze activiteiten is het belangrijk dat er processen in het lichaam plaatsvinden die zowel de fysieke als de psychische toestand positief beïnvloeden.

De stofwisseling en zuurstofstroom nemen toe. De bloedstroom in de hersenen neemt ook toe. Dit leidt ertoe dat we positief gestemd en gemotiveerd zijn. De gelukshormonen komen vrij en vervullen hun functie wanneer we ze nodig hebben.

De sleutel is om je kracht niet te overschatten. Stress moet worden verlicht, niet gecreëerd.