Citroenzuur - een hulp bij het koken, maar ook bij het schoonmaken!

Citroenzuur wordt ook wel zuur zout genoemd, vooral vanwege het uiterlijk en de smaak, omdat het bestaat uit kleine kristallen met een zure smaak.

Citroenzuur is een van de zogenaamde alfahydroxyzuren en wordt ook wel geclassificeerd als een zwak zuur.

Onder alfahydroxyzuren vallen bijvoorbeeld ook

• melkzuur
• glycolzuur
• appelzuur
• wijnsteenzuur

Citroenzuur komt van nature voor in citrusvruchten en zit daarom vooral in:

• limoenen
• citroenen
• sinaasappels
• grapefruits
• maar ook in andere - vooral besachtige - vruchten.

Naast het bovenstaande bevatten ook andere vruchten en groenten wat citroenzuur.

Citroenzuur wordt echter ook industrieel geproduceerd.

Hetzij

• door fermentatie
• of door een chemische reactie

De algemene formule van citroenzuur is _C6H8O7 of ook _C3H5O.(COOH₎₃.

Behalve in de voedingsmiddelen- en cosmetica-industrie wordt het bijvoorbeeld ook gebruikt als chelaatvormer bij waterzuivering en in de farmaceutische industrie.

Industrieel geproduceerd citroenzuur zit ook in veel soorten schoonmaakmiddelen.

Voedingsmiddelenindustrie

Citroenzuur wordt in de voedselindustrie vooral gebruikt vanwege zijn conserverende eigenschappen. Het wordt gebruikt als conserveermiddel en houdt voedsel langer vers.

Citroenzuur voorkomt bijvoorbeeld het bruin worden van appelschijfjes.

De zure smaak en het aroma hebben veel toepassingen in de voedingsindustrie. Het kan ook helpen om bepaalde voedingsmiddelen dikker te maken, daarom zit het in veel ijsjes en sorbets.

Maar het heeft ook een onmisbare plaats in talloze gearomatiseerde dranken.

Zijn antioxiderende werking in voedingsmiddelen ligt in zijn vermogen om metaalionen op te nemen en zo chelaten te vormen. Op die manier kan het bijvoorbeeld ionen aan zich binden:

• calcium
• ijzer
• koper

Soms wordt het zelfs aan wijn toegevoegd om de smaak te verbeteren.

De farmaceutische industrie

Natriumcitraat wordt toegevoegd aan bloedtransfusies. De werking ervan voorkomt bloedstolling.

Het wordt ook gebruikt als smaakcorrector in geneesmiddelen en voedingssupplementen voor orale toediening.

Cosmetische industrie

Citroenzuur wordt aan veel cosmetische producten toegevoegd. Het zit bijvoorbeeld in:

• lippenstiften
• haarlakken
• deodorants

Het doel is hetzelfde als voor voedsel - de houdbaarheid van deze producten verlengen.

De alfahydroxyzuren die in chemische peelings worden gebruikt, kunnen de bovenste lagen dode huidcellen van onze huid verwijderen. Dit kan het uiterlijk van een verouderde huid helpen verbeteren. Citroenzuur is een van deze alfahydroxyzuren.

Reinigende producten

Citroenzuur kan kalkafzettingen verstoren en is daarom te vinden in producten voor...

• voor de vaat
• maar ook voor de badkamer
• of voor het schoonmaken van toiletten

Het kan ook worden gebruikt om kalkaanslag te verwijderen uit wasmachines, douches en toiletten. Bij een grote en langdurige kalkaanslag is het een goed idee om een oplossing te maken met witte azijn. Daarin wordt citroenzuur opgelost. De op deze manier bereide oplossing is doeltreffender.

Citroenzuur helpt echter ook om verschillende vlekken te verwijderen of geurtjes te neutraliseren.

Tegelijkertijd kan het ook bepaalde soorten virussen en bacteriën vernietigen:

• handreinigers
• sprays om schimmels te doden
• maar ook andere

Citroenzuur werkt ook als een chelaatvormer. Een chelaatvormer is meestal een organische molecule die complexen kan vormen met zware metaalionen, chelaten genaamd.

Door ze aan zichzelf te binden, pikt het ze op uit de omgeving. Zo worden minder effectieve of zelfs ineffectieve complexen gevormd.

Daarom kan citroenzuur ook worden gebruikt om giftige stoffen uit vervuilde grond te verwijderen - zelfs in het geval van vervuiling door kernafval.

Recentelijk heeft het gebruik van citroenzuur in huis een renaissance doorgemaakt. Het wordt bijvoorbeeld ook gebruikt in combinatie met zuiveringszout. Deze twee stoffen kunnen bijvoorbeeld brandwonden en roest verwijderen of zelfs - bijvoorbeeld - houten snijplanken in de keuken desinfecteren.

Bijwerkingen

Citroenzuur wordt over het algemeen als veilig en ongevaarlijk beschouwd. Toch kunnen de volgende bijwerkingen optreden:

• voor producten bedoeld voor uitwendig gebruik:
  • huidirritatie
  • knellen
  • zwelling
  • urticaria

Hoewel citroenzuur geclassificeerd is als een zwak zuur, kan het in hoge concentraties brandwonden op de huid veroorzaken.

• Als het op de ogen wordt aangebracht, kan het pijn en een branderig gevoel veroorzaken.
• bij preparaten die bedoeld zijn voor consumptie:
  • Schade aan het tandglazuur - vooral bij langdurige en regelmatige consumptie (bijv. gezoete dranken, snoep)
  • kan de maag irriteren - misselijkheid of braken veroorzaken

Er zijn ook ernstigere bijwerkingen beschreven. Deze komen echter op zeer kleine schaal voor. De volgende symptomen kunnen bijvoorbeeld optreden:

• duizeligheid
• vermoeidheid
• pijn op de borst of snelle hartslag
• pijn en ontsteking
• tintelingen of zelfs gevoelloosheid in handen en voeten

Hoewel het misschien niet zo lijkt, komen we allemaal dagelijks in aanraking met citroenzuur. In eten en drinken, maar ook in cosmetische producten. Maar het vindt zeker ook zijn plaats in huishoudelijke schoonmaakmiddelen.