Bloedneuzen: wat zijn de meest voorkomende oorzaken en hoe kan ik ze stoppen?

Bloedneuzen hebben vele oorzaken. Ze kunnen traumatisch zijn, maar ook spontaan ontstaan. Ze zijn een uiting van ziekte, maar dat hoeft niet. Bloedingen zijn zowel zwak als hevig, en mensen stoppen ze vaak verkeerd.

Wat zijn de basisoorzaken van bloedneuzen?

• Intern - De oorzaak is de verzwakking van de vaatwanden direct in het neusslijmvlies of een algemene ziekte die in tweede instantie epistaxis uitlokt. Dit laatste komt bijvoorbeeld voor bij allergische rhinitis (neusverkoudheid), ontsteking van de slijmvliezen van de neus en de sinussen, bloedende poliepen van het neustussenschot, tumoren, roodvonk, griep, algemene atherosclerose van bloedvaten, het scheuren ervan op basis van hoge bloeddruk, na chirurgische ingrepen, als gevolg van fysieke schade na een klap op de neus of een ander trauma met een directe impact op de neus of zelfs indirect met daaropvolgende neusbloedingen.
• Extern - De oorzaak is te wijten aan veranderingen in de atmosferische (barometrische) druk die de bloedvaten belasten. Mensen wier beroepen of hobby's deze veranderingen herhaaldelijk veroorzaken, lopen een risico. Bijvoorbeeld duikers, waar de atmosferische druk met één atmosfeer stijgt voor elke 10 m daling. Omgekeerd, mensen op grote hoogten (klimmers, vliegtuigpiloten), waar de atmosferische druk met 1 hPa daalt voor elke 10 m stijging.

De belangrijkste ontstaansmechanismen

Er zijn vele oorzaken, maar de mechanismen die neusbloedingen veroorzaken kunnen in basiscategorieën worden onderverdeeld.

Fysieke mechanismen

• Schade veroorzaakt door trauma
• druk van een mechanisch obstakel (vreemd lichaam, vooral bij kinderen, een vinger in de neus duwen, tumor, poliep)
• veranderingen in de atmosferische druk zoals hierboven vermeld

Effecten van chemische stoffen

• De meest voorkomende zijn geneesmiddelen die rechtstreeks van invloed zijn op de bloeddichtheid, zoals fraxiparine (injecteerbare vorm, voorgeschreven aan patiënten na een operatie om trombose - bloedstolsels - te voorkomen), warfarine, orfarine, en meer recent xarelto (gebruikt door risicopatiënten die een hersen- of hartinfarct hebben gehad of een ernstige hartritmestoornis hebben met een hoog risico op vorming van bloedstolsels en de ontwikkeling of herhaling van een hartaanval, met blijvende gevolgen en zelfs de dood tot gevolg), acetylsalicylzuur in receptvrije geneesmiddelen - acylpyrine, anopyrine, medipyrine, aspirine.
• De anticoagulerende effecten van het per ongeluk innemen van vergif bij ratten hebben ook anticoagulerende (bloedstelpende) effecten. De meeste hiervan bevatten anticoagulerende rodenticiden die de synthese van protrombine remmen en zo bloedingen veroorzaken. Overmatig gebruik van alcohol en drugs is ook riskant. Drugs veroorzaken onder andere rechtstreeks bloedneuzen, zoals in het geval van cocaïne of de manier waarop ze worden gebruikt (wanneer ze worden gesnoven met daaropvolgende beschadiging van het neustussenschot - wat ook overmatig snuiven veroorzaakt).

Wanneer wordt een bloedneus gevaarlijk?

De ernst van de bloeding hangt niet zozeer af van de intensiteit. Wat belangrijk is, is het mechanisme van de verwonding of de uitlokkende ziekte. Dan wordt de bloeding slechts een onbelangrijke indicator.

"Normale bloedneuzen

We beschouwen een normale bloedneus als een bloedneus die om een niet al te ernstige reden is ontstaan en waarvan we de oorzaak kunnen achterhalen. Het komt vaak voor bij mensen met een allergie tijdens het seizoen met een verhoogde niesfrequentie, tijdens ziekten zoals verkoudheid of griep, bloedingen die zijn ontstaan bij een kind dat in zijn neus heeft geplast, bij een sterke niesbui gevolgd door epistaxis.

Minder ernstige bloedingen

Een kleine bloeding is een bloeding waarvan we de oorzaak kennen. We kunnen deze thuis oplossen of door een bezoek aan de wijk- of spoedeisende hulp arts. Het gaat om kleine verwondingen direct aan de neus zonder deze te breken (de bloeding is meestal gemakkelijk te stoppen). Als de neus gebroken is, moet een oor- en neusarts of een trauma-arts worden geraadpleegd.

Patiënten die behandeld worden voor hoge bloeddruk lopen een risico als ze hun medicatieschema niet volgen, per ongeluk hun dosis medicatie niet innemen of als ze fysieke of mentale stress ervaren met een daaropvolgende verhoging van de bloeddruk. Deze mensen moeten thuis medicatie hebben die ze kunnen innemen om hun bloeddruk te verlagen (volgens de dokterspraktijk, na overleg met hun arts) en zo de bloeding te stoppen.

Ernstige bloedingen

Dit zijn voornamelijk neusbloedingen die posttraumatisch zijn met een breuk van het neusbeen, waarbij medische hulp moet worden ingeroepen. Hieronder vallen ook epistaxis als gevolg van een hoge bloeddruk die zelfs na behandeling niet daalt, de bloeding niet afneemt en meer dan 30 minuten aanhoudt na behandeling en pogingen om de bloeding te stoppen.

Patiënten met een hoog risico zijn vooral oudere mensen die bloedverdunners nemen. Bij hen is het moeilijker om de bloeding te stoppen omdat de bloedstolling trager verloopt. Bij dergelijke patiënten is het essentieel om onmiddellijk medische hulp in te roepen.

Bloedingen met mogelijk fatale gevolgen

Bloedingen uit de neus met mogelijk fatale gevolgen zijn een risico voor mensen met ziekten zoals trombocytopenie. Bij trombocytopenie zijn er minder bloedplaatjes (trombocyten) in het bloed, wat leidt tot meer bloedingen. Andere voorbeelden van ziekten zijn trombocytopathie met onvoldoende bloedplaatjesfunctie of de ziekte van Rendu-Osler met vaatverwijding met verzwakking en verdunning van de bloedvatwand, wat leidt tot scheuren en bloedingen. Hemofilie is een ernstige ziekte. Het is een erfelijke en ongeneeslijke ziekte die wordt veroorzaakt door een defect in de stollingsfactoren VIII en IX.

Van de verwondingen moet vooral aandacht worden besteed aan hoofdletsels die door een ernstig mechanisme zijn veroorzaakt. Ook al was de plaats van de verwonding/inslag of de uitgeoefende kracht niet direct op de neus gericht, toch bloedt de getroffen persoon uit de neus. Dan moet men denken aan het grote risico van een bloeding in de hersenen bij een schedelbasisfractuur (meestal met dodelijke afloop). Naast bloedingen uit de neus zien we ook gelijktijdige bloedingen uit het oor/oren met verschillende gradaties van kwalitatieve of kwantitatieve bewustzijnsvermindering.

Tips om kleine bloedneuzen te stoppen

• Voor kleine bloedingen kunnen een paar heel eenvoudige tips helpen. Zet de patiënt bij voorkeur aan de wastafel. Leg hem in een lichte buikligging zodat het bloed in de mondholte kan stromen, waar het samen met de gevormde coagulae (stolsels) kan worden uitgespuugd. Leg het hoofd nooit in een buikligging. Het bloed zou in de keelholte en verder in de maag terecht kunnen komen. De onverteerbaarheid ervan zou de maag alleen maar belasten en een misselijk of brakend gevoel veroorzaken. Pak de zachte delen van de neus stevig vast met twee vingers, waarbij de neusvleugels effectief tegen het neustussenschot worden gedrukt, en houd dit minstens 10 minuten vast zonder te ontspannen. Herhaal deze procedure drie keer gedurende maximaal 30 minuten.
• In het verleden werden koude kompressen of ijs aangebracht op de achterkant van de nek, het voorhoofd of de neus. Het doel was om de bloeding te verlichten door vasoconstrictie - het vernauwen van de bloedvaten door kou. Deze methode is echter alleen relevant als de koude temperaturen rechtstreeks op het bloedvat inwerken. Deze methode wordt echter niet langer aanbevolen. Als de bloeding aanhoudt ondanks de bovenstaande procedure, moet een specialist (een keel-, neus- en oorarts) worden geraadpleegd voor een professionele tamponade.

Hoe om te gaan met het letselmechanisme

Een speciale categorie neusbloedingen zijn die welke zijn veroorzaakt door een traumatische instantie. In dergelijke situaties is het bijna noodzakelijk om een specialist te zoeken.

Meestal gaat het om directe slagen op het gezicht en de neus, met een vuist, een vreemd voorwerp of als gevolg van een val. Meestal is er sprake van een neusbloeding die vooral pijnlijk aanvoelt en zichtbaar vervormd is in een onnatuurlijke stand als gevolg van een breuk van de neusbeenderen.

Om de pijn en zwelling te verlichten, kan ijs worden gebruikt dat plaatselijk op het gewonde gebied wordt aangebracht. Bloedingen zijn moeilijk te stelpen door de tederheid van het pijnlijke gebied en de onwillige aard van de gewonde persoon. Het is belangrijk om verdere behandeling in een medische instelling niet te verwaarlozen, met de noodzaak voor röntgenfoto's of tamponade als de bloeding aanhoudt.

Letsels met ernstiger mechanismen

Bij ernstiger letselmechanismen, zoals verkeersongevallen, vallen van hoogte (steiger, boom, trap, gebouw), in de diepte (kelders, putten, zwembad) of ernstige botsingen met het hoofd op een harde ondergrond, bestaat er een risico op ernstiger letsel. Een botsing die ergens in het hoofd en gezicht is gericht, maar voornamelijk op het achterhoofd, kan een schedelbasisfractuur veroorzaken. In ergere gevallen leidt dit tot een schedelbasisfractuur met bloedingen in het hersenparenchym met fatale (dodelijke) gevolgen.

Een dergelijk ernstig letsel wordt gekenmerkt door een uitgesproken letselmechanisme, een zware slag op het hoofd, niet op de neus, en toch zichtbare, uitwendige bloedingen uit de neus (niet in alle gevallen). Sporadische bloedingen uit de oren, ongelijkmatig grote pupillen (mydriasis - vergrote pupil aan de getroffen kant), variërende graden van desoriëntatie tot oncontroleerbare agressie met kwalitatieve en kwantitatieve bewustzijnsstoornissen die in veel gevallen eindigen in de dood, komen ook voor.

Eerste hulp bij bloedneuzen na ernstig trauma

Het is essentieel om de gewonde in verwarde toestand in de gaten te houden. Houd hem indien mogelijk in rugligging met het hoofd ongeveer 30° omhoog (bij bewusteloosheid een gestabiliseerde zijligging) om het bloeden door de zwaartekracht te verminderen.

Even belangrijk is het steriel bedekken van de zichtbare uitwendige verwonding.

Minimaliseren van fysieke inspanning is een prioriteit. We kunnen voorkomen dat het bloeden toeneemt, al is het maar een beetje.

We geven geen vloeistoffen of medicijnen. We mogen nooit proberen om iemand die op deze manier gewond is geraakt alleen naar het ziekenhuis te vervoeren, maar moeten professionele hulp inroepen.