Sint-janskruid: wat is het en wat zijn de effecten? + bijwerkingen

Sint-janskruid bevat de werkzame stoffen hypericine en hyperforine en heeft vooral een antidepressieve werking.

Hypericum perforatum of Sint-Janskruid behoort tot een familie van ongeveer 500 plantensoorten. Sommige worden gekweekt voor hun aantrekkelijke bloemen. De bladeren van de plant hebben zwarte stippen aan de onderkant.

De bloemen hebben meestal vijf bloemblaadjes en zijn typisch omdat ze veel meeldraden hebben. De vruchten zijn droge capsules.

Een andere soort in deze familie is Hypericum calycinum, bijgenaamd de 'Roos van Sharon'. H. hypericoides, bijgenaamd 'Andreaskruis', wordt gekweekt als sierheester om zijn gele bloemen.

De actieve ingrediënten hebben de volgende effecten:

• antidepressivum - verbetert de stemming
• antiseptisch - tegen ziektekiemen
• ontstekingsremmend - werkt ontstekingsremmend
• slijmoplossend - verbetert het slijmoplossend vermogen
• immunomodulerend - versterkt het immuunsysteem

Hypericum perforatum is niet alleen de laatste jaren een veelgevraagde plant vanwege zijn werking. Het kan in de apotheek worden gekocht, meestal in de vorm van capsules, tabletten, vloeibare extracten, zalven of olie.

Anxiolytica of welke behandeling voor angst kennen we?

Geschiedenis en legendes

Sint-Janskruid werd waarschijnlijk voor het eerst vermeld door de Griek Pedanios Dioskourides in de 1e eeuw na Christus. Het werd gebruikt voor hematomen (kneuzingen), huidirritaties en brandwonden.

Later maakte de beroemde Zwitserse alchemist Palacelsus melding van het gebruik van sint-janskruid. Hij vond dat het gesteriliseerd moest worden door het te koken. Het is dan nuttig voor de behandeling van pijn en angst.

Oude genezers en kruidendokters gebruikten deze plant meestal om verwondingen en infecties te behandelen. Ze meldden dat de kalmerende werking, vooral in de vorm van olie, erg belangrijk was.

De olie werd via de huid opgenomen, maar werd ook gebruikt in de vorm van een afkooksel, dat oraal werd toegediend.

Later brachten de kruisvaarders de plant mee als effectief tegen heksen en hun toverspreuken. Ze gebruikten ook zalven gemaakt van de bloemen en bladeren om strijdwonden te behandelen.

Ridders in de 12e eeuw gebruikten een kompres van de Sint-Jansplant tegen bloedingen en ook om wonden te behandelen. In deze periode werd een afkooksel van de plant gebruikt tegen bezetenheid door demonen (of geïnhaleerd).

In het verleden gaven de gelovige mensen de balsem van de bloedrode bloemen een naam die verband hield met het bloed en de wonden van de Verlosser, namelijk de olie van Johannes.

"Toen de discipel die de Heer zo dierbaar was, neergeknield aan de voet van het kruis stond, verzamelde hij gehoorzaam de planten die besprenkeld waren met het heilige bloed om later uit te delen aan de vrome gelovigen als een kostbaar gedenkteken van de dood van de Heiland."

Het verse sap van dit kruid is rood van kleur en herinnert ons zo aan het bloed van de Verlosser. Op het feest van Sint-Jan staat het Sint-Janskruid in bloei.

Vroeger maakten dienstmeisjes kransen van deze plant. Iedereen die rond het Sint-Jansvuur wilde dansen, moest deze krans op zijn hoofd dragen. Het wordt ook wel de Sint-Janskroon genoemd. Als een dienstmeisje de takken in de rivier gooide en als de bloemen weer bloeiden, zou ze het jaar daarop een bruidegom krijgen.

In de Middeleeuwen gaf de plant vorm aan veel typische rituelen, vooral met betrekking tot het feest van Sint Jan. Mensen hingen de plant boven de deuren van huizen en kerken, in de overtuiging dat het hen zou beschermen tegen heksen en duistere krachten.

Mensen stopten ook takjes in hun kussens. Ze geloofden dat de Verlosser in een droom naar Sint Jan zou komen, hen een zegen zou geven en hen lang in leven zou houden. Soms werden ze gebruikt als talisman in een gebedenboek of in de Bijbel.

In Opper-Oostenrijk geloofde men dat een stukje Sint-Janskruid tussen twee broden het vee tegen ziekten beschermde.

Voor thee verzamelen we de bloeiende stengel. Het wordt geserveerd in een dosis van 1 theelepel per ¼ liter water, koken en het mengsel moet worden geïnfuseerd.

Het wordt gebruikt voor zenuwletsels en zenuwaandoeningen, maar ook voor spieraandoeningen door verstopping, etc. Het is ook goed voor trigeminusneuralgie en diarree.

De tinctuur - ook wel 'arnica voor zenuwen' genoemd - is nuttig bij zenuwpijn, zenuwbeschadiging, zenuwontsteking, maar ook bij slapeloosheid en depressie.

Sint-Janskruid kan gebruikt worden als badtoevoeging. Verzamel de bloeiende stengel. Neem 6 voetbaden achter elkaar. Ook geschikt voor pijn en behandeling van het centrale en perifere zenuwstelsel.

Sint-Janskruidkompres wordt gebruikt bij wonden, bloedingen en kleine schaafwonden.

Voor de olie worden alleen de bloemen verzameld. De bloemen, die overdag in de zon zijn verzameld, worden losjes in een flesje gedaan en bedekt met olijfolie, ze moeten in de olie worden ondergedompeld. Dit afgesloten potje moet vervolgens een paar weken in de zon of op een warme plek staan.

Na deze bereiding wordt de olie door een doek gefilterd en het residu eruit geperst. Het wordt aanbevolen om het in donkere flessen te bewaren.

Het is goed voor open wonden, bloedverstuikingen, het verlichten van ontstekingen en pijn, en voor rugpijn. Het kan gemakkelijk in de huid worden gewreven.

Het is ook goed voor ruwe gezichtshuid, brandwonden, gezwollen lymfeklieren, ischias of reuma.

Het kan plaatselijk worden gebruikt om pijn aan de nervus trigeminus te behandelen. Het is ook uitstekend op zonverbrande huid om de effecten van zonnebrand te verlichten. Baby's worden snel rustig als ze over een pijnlijke buik worden gewreven.

Sint-janskruid(Hypericum perforatum) groeit op bergweiden, langs wegen en in bossen in Eurazië en Noord-Afrika.

Het bloeit van juli tot september en wordt dan ook geoogst.

De plant is van groot belang in de kruidenkunde en geneeskunde. Het kruid wordt 25-60 cm hoog en produceert goudgele bloemen die aan vertakte stengels groeien. Als de open bloem wordt geplet, sijpelt er rood sap uit.

Het wordt bewaard in gesloten donkere glazen of blikken containers in droge of olievorm.

Sint-janskruid kan ook gebruikt worden bij spraakstoornissen, rusteloze slaap, hysterische aanvallen, bedplassen, depressie, slaapwandelen, zenuwpijn en -beschadiging en zenuwontsteking.

Hypericum perforatum helpt vrouwen hun menstruatiecyclus te reguleren. Bij meisjes in de puberteit is Sint-Janskruid goed voor een gunstige ontwikkeling van de vrouwelijke geslachtsorganen.

De plant bevat stoffen als hypericine, pseudohypericine en hyperforine.

Het wordt gebruikt bij de behandeling van depressie, overgangsverschijnselen en zenuwaandoeningen.

Veiligheid en bijwerkingen

Het preparaat mag maximaal twaalf weken worden gebruikt.

Bijwerkingen zijn onder andere:

• Agitatie
• angst
• duizeligheid
• droge mond
• slapeloosheid
• hoofdpijn
• gevoeligheid voor zonlicht (lichtgevoeligheid)
• allergische reactie

Patiënten moeten een arts raadplegen voordat ze sint-janskruidpreparaten gebruiken als ze een van de volgende groepen medicijnen gebruiken: kalmeringsmiddelen, antidepressiva, chemotherapeutische middelen, immunosuppressiva, anti-epileptica, antipsychotica.

Sint-janskruid kan ook een wisselwerking hebben met alcohol, aspirine, digoxine en warfarine.

Inname van het extract wordt afgeraden bij frequente blootstelling aan de zon (verhoogt overgevoeligheid voor de zon).

Daarom is het noodzakelijk om blootstelling aan de zon te vermijden, jezelf te beschermen met een zonnebril en kleding met lange mouwen.

Therapeutisch licht of zonnebanken moeten natuurlijk ook vermeden worden.

Producten met sint-janskruid zijn niet geschikt voor kinderen.

Extracten van de plant kunnen spontane abortus veroorzaken, dus het gebruik tijdens de zwangerschap wordt afgeraden.